پنجشنبه, ۲۳ مرداد ۱۴۰۴ / ۲۳:۱۵:۱۸
گذشته از برخی تحلیل های افراطی محافل مختلف، کارشناسان حوزه بین الملل بر این باورند که امکان میزبانی تبریز از نشست سران ایران، روسیه و ترکیه فرصتی تاریخی برای این منطقه به شمار می رفت که با جوسازی بدخواهان و بی تدبیری مسئولان از دست رفت.
آذر صبح/ مهرداد خوشکار مقدم: هفته گذشته انتشار خبر میزبانی تبریز از نشست مهم سران سه کشور قدرتمند منطقه ای، به تیتر بسیاری از رسانه های داخلی و حتی خارجی بدل شده و تحلیل های مختلفی به همراه داشت.
گرچه مسئولان استانی تا ساعت ها از انتشار این خبر در شوک بوده و گویا آمادگی چنین برنامه ای را نداشتند اما در نهایت استاندار آذربایجان شرقی در گفتگو با فارس ضمن تائید میزبانی تبریز از این نشست اظهار داشت: روسای جمهوری روسیه و ترکیه برای شرکت در سومین اجلاس سران سه کشور، جمعه ۱۶ شهریور میهمان تبریز، پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۸ خواهند بود و رئیس جمهور کشورمان نیز به عنوان مقام میزبان حضور خواهند داشت.
خدابخش در ادامه این گفت وگو تصریح کرد: دو اجلاس پیشین سران ایران، روسیه و ترکیه در خصوص مبارزه با تروریسم و پیشبرد فرآیند صلح و گفت‌وگو در سوریه، در شهرهای سوچی روسیه و آنکارا در ترکیه برگزار شده بود.
اهمیت میزبانی نشست سران ایران روسیه و ترکیه برای تبریز
بدون شک برگزاری یک نشست بین المللی در این سطح فرصتی تاریخی برای هر شهر و کشور محسوب می شود؛ فرصتی که با تنگ نظری و البته اظهار نظرهای بی مورد از دست رفت.
موضوع وقتی جالب تر می شود که تبریز از میان شهرهای اصفهان، شیراز و کیش برای میزبانی نشست مذکور انتخاب شده بود اما مهمترین رویداد تبریز۲۰۱۸ به سادگی از دست رفت.
رحیم شهرتی‌فر، معاون سیاسی امنیتی استاندار آذربایجان‌شرقی پیش از انتشار خبر لغو میزبانی تبریز، در خصوص اهمیت میزبانی نشست سران ایران روسیه و ترکیه برای تبریز گفت: این اجلاس سه جانبه یک رویداد مهم سیاسی و بین‌المللی است و سومین جلسه هماهنگی فی‌مابین کشورهای یاد شده در مورد مسائل مبتلابه و مورد علاقه مشترک به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه تبریز برای برگزاری این اجلاس سه جانبه آمادگی کامل داشته و یکی از مناسب‌ترین شهرهاست، افزود: چنین نشستی در هر شهر برگزار شود، می‌تواند آثار مثبت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بیشماری برای آن شهر داشته باشد.
شهرتی‌فر ابراز داشت: این رویداد مهم موجب می‌شود تبریز –پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۸ روی آنتن‌های بین‌المللی معرفی و مطرح شده و مردم تمام کشورهای جهان از ظرفیت‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و گردشگری بالقوه و بالفعل این شهر مطلع شوند.
آغاز جوسازی های رسانه ای علیه میزبانی تبریز
در تحلیل دلایل لغو میزبانی تبریز از نشست تاریخی سران کشورهای ایران، روسیه و ترکیه، می توان ردپای تمام گروه های مخالف و معاند با توسعه و آبادانی ایران و آذربایجان را به خوبی مشاهده کرد؛ چه آنها که ایران را فقط در مرکز خلاصه کرده و میزبانی شهری چون تبریز از یک رویداد بین المللی را بر نمی تابند و چه متوهمان وابسته به آنسوی آبها که حضور سران کشورهای یاد شده در تبریز را به مسایل واهی و خیالی مرتبط می دانستند!
دکتر احسان شاکری، رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد تبریز در تحلیل این موضوع می گوید: متاسفانه در نحوه اطلاع رسانی و آماده سازی روانی جامعه از سوی مسئولان و رسانه ها عملکرد مناسبی صورت نگرفت و باعث شد این فرصت تاریخی از دست برود.
چرچیل، روزولت و استالین در کنفرانس تهران/ ۱۹۴۳ میلادی
وی اعتقاد دارد: با عملکردی مناسبت تر، نباید اجازه داده می شد اطلاع رسانی و تحلیل این رویداد به دست محافل غیررسمی و تنگ نظر افتاده و موضوع را به یک بحران خیالی تبدیل کنند.
در همین حال، برخی رسانه ها نیز تحرک های مسموم محافل معاند و وابسته به آنسوی آبها را عامل از دست رفتن فرصت تاریخی نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و ترکیه برای تبریز دانستند.
سفر ظریف به ترکیه همه چیز را عوض کرد!
هفته گذشته محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان طی یک سفر از پیش برنامه ریزی نشده، عازم ترکیه شد.
گرچه دلیل این سفر، هماهنگی نشست سه جانبه تبریز عنوان شده بود اما به نظر می رسد نتیجه ای متفاوت در پی داشت بطوریکه چندی پس از بازگشت وی، خبر تغییر محل میزبانی سران سه کشور از تبریز به تهران منتشر شد.
در حالی که شمارش معکوس برای یک اتفاق بزرگ جهانی در تبریز آغاز شده بود و قرار بود نشست سه‌جانبه ایران، ترکیه و روسیه در مورد مسائل سوریه در ۱۶ شهریور در تبریز برگزار شود، خبری که بعد از ظهر چهارشنبه هفتم شهریور منتشر شد، مردم تبریز را شوکه کرد و اعلام شد محل این نشست از تبریز به تهران تغییر یافت.
انتقال میزبانی از تبریز به تهران؛ تصمیمی که دلیل‌اش عنوان نشد
به نظر می رسد، وزارت خارجه با توجه به “صلاحدیدهای لازم” تصمیم گرفت نشست سران سه کشور در تهران برگزار شود اما دلیل این تصمیم هرگز عنوان نشد.
رحیم شهرتی فر، معاون سیاسی امنیتی استاندار آذربایجان شرقی در گفتگو با نصر با اشاره به تغییر محل نشست سران کشورهای ایران، ترکیه و روسیه از تبریز به تهران، گفت: تبریز از همه لحاظ به خصوص از لحاظ امنیتی آماده میزبانی نشست سران سه کشور بود و برخی شائبه ها در خصوص عدم امکان تامین امنیت این نشست در تبریز کاملاً به دور از واقعیت است.
وی افزود: مسئولان استان تمام تمهیدات میزبانی از سران سه کشور بزرگ منطقه در تبریز را در نظر گرفته بودند، اما وزارت خارجه کشورمان با توجه به صلاحدیدهای لازم، تصمیم گرفت نشست سران سه کشور در تهران برگزار شود.
معاون سیاسی-امنیتی استاندار آذربایجان شرقی در پایان تاکید کرد: تبریز با توجه به سبقه تاریخی و پتانسیل های موجود، توانایی میزبانی از نشست های بین المللی در حد سران کشورها را دارد و سابقه میزبانی تبریز از نشست های مهم سیاسی در گذشته هم بوده است.
تمرکز زدایی میزبانی از نشست های بین المللی؛ ژست جدید دنیای سیاست
اگر تا پیش از این، پایتخت های کشورهای جهان همواره میزبانی رویدادهای مهم سیاسی و حتی ورزشی می شد، امروزه توزیع میزبانی از چنین رویدادهایی در شهرهای مختلف به یک ژست و پرستیژ بین المللی بدل شده است.
به اعتقاد کارشناسان، سیاستمداران و تصمیم گیران کشورهای مهم جهان با انتخاب شهرهایی غیر از پایتخت برای میزبانی از رویدادهای مهم بین المللی این پیام را به جهان می دهند که سراسر آن کشور از امکانات و ظرفیت های توسعه برخوردار بوده و همه چیز در پایتخت خلاصه نشده است.
انتخاب شهر منتخب از اختیارات کشور میزبان است. امنیت، زیبایی و تمیزی و اهمیت سیاسی و تاریخی برای میهمانان از مؤلفه‌های اصلی شهر میزبان است که تبریز همه این مؤلفه‌ها را در حد اعلاء داشت.
کنوانسیون حفاظت از تالاب ها – رامسر/ ۱۹۷۱ میلادی
به عنوان نمونه، روس‌ها برای نشان دادن اقتدار و حاکمیت مطلق خود به ایران، ترکیه و کل دنیا شهر سوچی را به عنوان شهری ییلاقی، توریستی، چرکس نشین و مستعمره روسیه در دریای سیاه برای نشست سه‌جانبه سوریه انتخاب کردند.
ترکیه آنکارا را به عنوان یک شهر امن، کلاسیک، مدرن، تمیز و مظهر اقتدار و عظمت دولت این کشور و برای یادآوری اهمیت مسلمانان سوریه و جهان برای ترکیه انتخاب کرد.
اما ایران می‌توانست تبریز را به عنوان یک شهر مدرن، تاریخی، سیاسی و ترک‌نشین با درجه اهمیت بالا انتخاب کند تا هم بر شائبه امنیتی بودن شهر تبریز و بی‌توجهی مرکز به آن خط بطلان بکشد و هم اقتدار ایران را به رخ روسیه و ترکیه بکشد، چراکه تبریز یادآور مقاومت جانانه در برابر تجاوزات روسیه و عثمانی به ایران بوده است و با اینکه بارها تحت اشغال متجاوزان روسی و عثمانی قرار گرفته است، همواره متجاوزان را از خاک خود بیرون کرده و به آغوش ایران بازگشته است.
تبریز چه چیزهایی را از دست داد؟
وقتی آنچه تبریز از لغو میزبانی این نشست از دست داد را مرور کنیم، افسوس‌مان بیش از پیش می شود. فرصت میزبانی از رویدادی که شاید تا سال ها نصیب‌مان نگردد.
دکتر احسان شاکری، رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد تبریز دستاوردهای میزبانی از این نشست برای تبریز را به چهار بخش تقسیم کرده و می گوید: نخستین دستاورد این نشست، بولد شدن نام تبریز در رسانه های بین المللی بود بطوریکه می توانست تا مدتها به سرخط اصلی محافل خبری منطقه ای و جهانی بدل شود.
وی احیای جایگاه تاریخی تبریز در رویدادهای بین المللی را دومین فرصت از دست رفته برای این شهر خوانده و می افزاید: به عنوان مثال کنفرانس تهران و میزبانی از روسای جمهور شوروی، امریکا و انگلیس برای همیشه در تاریخ ماندگار شده و تبریز ۲۰۱۸ نیز می توانست با این نشست مهم بین المللی، برای همیشه در تاریخ ثبت شود.
دکتر شاکری با اشاره به تنش های تاریخی ایران با روسیه و عثمانی و اشغال تبریز از سوی هر دوی آنها در برهه های مختلف اظهار می دارد: تبریز با دول روسیه و عثمانی روزهای خوب و بد زیادی داشته و این نشست می توانست فرصتی برای تلطیف فضا و سرآغازی برای رویکرد جدید فی مابین باشد.
این استاد علوم سیاسی دانشگاه آزاد تبریز، با بیان اینکه نتیجه ی میزبانی از این نشست می توانست منجر به خنثی شدن توطئه محافل مختلف داخلی و وابسته به خارج علیه آذربایجان و تبریز باشد، می افزاید: امروزه آذربایجان و تبریز از سوی محافل سیاسی شوونیستی و پان ترکیستی مورد هجمه قرار دارد اما حضور سران کشورهای یاد شده می توانست بهانه های هردوطرف را گرفته و دشمنان تمامیت ارضی ایران را خلع سلاح کند.
وی همچنین افزایش پرستیژ سیاسی، ارتقای جایگاه اجتماعی و آورده های اقتصادی را از دیگر فرصت های از دست رفته ناشی از لغو میزبانی تبریز خوانده و می گوید: با توجه به پتانسیل های آذربایجان و تبریز از نظر صنعتی، کشاورزی، تجاری، گردشگری و زیرساخت های ارتباط زمینی، ریلی و هوایی، می تواند به کانون مراودات بین المللی در حوزه قفقاز و ترکیه تبدیل شود؛ فرصتی که با لغو میزبانی از نشست سران سه کشور دور از دسترس تر شد.
