شنبه, ۲۵ مرداد ۱۴۰۴ / ۰۷:۳۰:۳۲
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد «یونسکو» ۱۷شهریور برابر با ۸ سپتامبر را روز جهانی سواد آموزی نامگذاری کرده است؛ روزی که قرار است همه کشورهای جهان از جمله ایران اسلامی برای ریشه کنی بی سوادی همگام شوند.
به گزارش آذر صبح، به نقل از ایرنا، امروز، روز جهانی مبارزه با بی سوادی است؛ پدیده شومی که ریشه بسیاری از عقب ماندگی ها و کاستی هاست.
اگر بیسوادی را برابر با نابینایی و ندیدن حقایق، ندیدن علوم و آگاهی بدانیم، پیکار با بی سوادی، یعنی اهدای روشنایی به همه آنانی که از این نعمت بزرگ محروم هستند.
مبارزه با بیسوادی سرآغازی است بر همه تعالی ها و تکامل ها؛ وجود چنین روزهایی در برگ تقویم جهانیان، تذکری است بر یک وظیفه سترگ و تأملی بر چگونگی چیرگی بر دیو سیاه نادانی و جهالت است.
مبارزه با بی سوادی، یعنی افروختن چراغی تابناک در دل هر انسان بی بهره از دانش، نبرد با جهل و نادانی بسان وزش نسیمی بر چهره تفتیده آنانی است که برهوت سوزان و پر خطر بی سوادی را سپری کرده اند.
در اهمیت سواد و علم آموزی همین بس که هزاران سال قبل از یونسکو، دین مبین اسلام نیز تاکید فراوانی بر علم اندوزی داشت، به گونه ای که در تنزیل گوهر آسمانی (قرآن) پس از توحید خدای، امر به خواندن کرد و با «اقراء» خطاب به پیامبر، دین اش را پایه گذاشت چرا که خواندن سرچشمه دانایی و فضیلت و سپری در برابر جهالت و نادانی است.
از این رو اسلام، پرچم دار مبارزه با بی سوادی است و از بزرگ ترین حامیان دانش اندوزی، تا آنجا که پیامبر اسلام (ص) در نخستین اقدام خود پس از اولین پیکار با مشرکان، آموزش خواندن و نوشتن به ۱۰ مسلمان را بهای آزادی اسیران باسواد اعلام می کند و با این دستور در عمل، پرچم دار مبارزه با بی سوادی می شود.
بنا بر اسناد تاریخی، علت نامگذاری روز جهانی سوادآموزی، همایشی بود که در ۱۷ شهریور سال ۱۳۴۴ خورشیدی (۸ سپتامبر ۱۹۶۵ میلادی) در تهران برگزار شد.
آن همایش که به دعوت یونسکو انجام شده بود، مرکب از نمایندگان ۸۶ کشور جهان، نمایندگان سازمان ملل متحد و دربار واتیکان و ۱۹ سازمان ملی بین‌المللی بود و در آن به پیشنهاد ایران این روز را به نام «روز جهانی سوادآموزی» نامگذاری کردند.
حال ۵۳ سال پس از آن تاریخ، تبریز نیز امروز در روز جهانی بی سوادی، میزبان همایشی با عنوان «سوادآموزی و توسعه مهارت ها» با حضور نماینده «آیسسکو»، مدیران وزارت آموزش و پرورش و مدیران کل استانی آن بود.
** نهضت سوادآموزی نیازمند معلم فکور است
رییس دفتر منطقه‌ای آیسسکو در «همایش ملی سوادآموزی و توسعه مهارت‌ها» با بیان اینکه بهسازی منابع انسانی نیاز ضروری نهضت سوادآموزی است، افزود: نهضت سوادآموزی نیازمند معلم فکور و کارگزار فکور است.
عباس صدری با بیان اینکه نهضت سوادآموزی جایی نیست که ما دیکته کنیم، خاطرنشان کرد: معلم فکور کسی است که در یک موقعیت معین خودش می تواند راهکار ارایه دهد.
**یک و نیم میلیون بی‌سواد در کشور نیاز به آموزش دارند
معاون امور آموزش نهضت سواد آموزی نیز با اینکه امروز روز جهانی نهضت سوادآموزی است و این روزهای جهانی اغلب وارداتی است، اظهار داشت: این روز جهانی به پیشنهاد ایران نامگذاری شده و یک روز صادراتی است.
محمد مهدی‌زاده با بیان اینکه امسال چهلمین سال پیروزی انقلاب است، گفت: در این۴۰ سال شاهد ۴۰٫۱ درصد پیشرفت و رشد باسوادی در کشور بوده ایم.
وی افزود: این رشد باسوادی در کمتر کشوری مشاهده می‌شود به طوری که سال گذشته ۵۲هزار و ۶۰ نفر بی‌سواد در کشور شناسایی شده و تحت طرح سوادآموزی قرار گرفتند، ضمن اینکه ۲ هزار و ۵۲۶ نفر عشایر نیز در کشور تحت پوشش سوادآموزی قرار دارند.
مهدی زاده با اشاره به اینکه میانگین سنی سوادآموزان، ۲۹ سال است و اصلا هدف نهضت سوادآموزی آموزش افراد مسن یا سالمند نیست، خاطرنشان کرد: گروه هدف آموزشی نهضت سوادآموزی ۱۰ تا ۵۰ سال است و در حال حاضر عدالت جنسیتی در سوادآموزی بیشتر شده و ۸۰ درصد به زنان اختصاص دارد.
وی اظهار داشت: همچنین میانگین تحصیلات افراد بزرگسال غیرمحصل به ۸٫۵ سال رسیده است که البته نسبت به برخی کشورهای همسایه و اروپایی عقب هستیم ولی پیشرفت‌های خوبی در این زمینه به دست آمده است.
مهدی زاده با اشاره به آمار بیسوادی بالا در برخی استان های کشور، گفت: متاسفانه برخی استان‌های کشور هنوز هم از وجود افراد بی‌سواد رنج می‌برند و پایین‌تر از میانگین کشوری هستند.
معاون امور آموزش نهضت سوادآموزی افزود: جوایزی از قبیل اعطای پنج جایزه بین‌المللی در دهه ۱۳۷۰ از جمله دستاوردهای نهضت سوادآموزی بود که بعد از ۱۵ سال وقفه در دریافت جایزه، امسال دوباره توانستیم این جوایز را کسب کنیم.
مهدی‌زاده با اشاره به نرخ بیکاری در گروه‌های مختلف طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ گفت: در گروه بیسوادی ۴٫۶ درصد بیکار، سوادآموزی ۴٫۲ درصد، ابتدایی ۷٫۷ درصد، دیپلم و متوسطه ۱۳٫۳، لیسانس ۲۲٫۶ در کارشناسی ارشد و دکترای حرفه‌ای ۱۶٫۸ و دکترای تخصصی ۴٫۶ درصد است.
وی افزود: چندین سال است که شاخص‌های تحصیلی تغییر یافته به طوری که مهم نیست همه دکترا و کارشناسی ارشد بگیرند بلکه پنج سال آموزش تعطیل شود، باز هم به سمت بیسوادی حرکت خواهیم کرد.
مهدی‌زاده با تاکید بر اینکه جامعه یادگیرنده است که جامعه را احیا می‌کند، گفت: چرا باید فرزندان خود را برای کنکور تربیت کنیم در حالی که باید مهارت‌افزایی در آنها ایجاد کرد.
وی، ساماندهی یکپارچه‌سازی آموزش در کشور را ضروری دانست و افزود: سوادآموزی و آموزش حق مردم است ولی باید به جای حرف زدن کاری کرد که در این راستا دولتمردان و نمایندگان وظایفی دارند.
معاون امور آموزش نهضت سوادآموزی با بیان اینکه تمام اعتبارات سوادآموزی در ۴۰ سال برابر اعتبار یک اتوبان است، گفت: ۷۰ درصد کودکان خارج از مدرسه، در خانواده بی‌سواد هستند.
** ۸۰۰ هزار تبعه خارجی تحت پوشش آموزش قرار گرفته‌اند
معاون وزیر آموزش و پرورش در امور بین‌الملل نیز با بیان اینکه ایران یکی از کشورهای پیشرو در آموزش پناهندگان است، گفت: در ۳۵ سال گذشته ۸۰۰ هزار تبعه خارجی در کشور باسواد شده اند.
غلامرضا کریمی با تاکید بر راه اندازی پویش نهضت سوادآموزی با کمک تمام دستگاه های ذیربط خاطرنشان کرد: سواد باید زنجیره و موقعیتی آموزشی را برای یک فرد فراهم کند تا زمینه رسیدن به اهداف توسعه آموزشی در کشور فراهم شود.
وی افزود: باید دنبال مدل‌هایی باشیم که می توان برای طیف وسیع انسان‌ها استفاده کرد از این‌رو تعاریف و سواد سنتی پاسخگوی نیازهای جامعه نیست.
کریمی با اشاره به اهتمام دولت بر افزایش سوادآموزی از ۴۸ درصد به بالغ بر ۸۸ درصد اظهار داشت: همچنین ورود آموزش مهارت‌های رایانه‌ای و تنوع‌بخشی به شیوه الکترونیکی از جمله دستاوردهای دولت یازدهم و دوازدهم است.
وی با بیان اینکه اگر تحولات بین‌المللی در زمینه سوادآموزی رصد شود، می‌توان فهمید که سوادآموزی بزرگسالان ارکان اصلی توسعه پایدار است، گفت: هر میزان خلاقیت افراد درگیر پروسه سوادآموزی بیشتر شود،بطور قطع اثرگذاری نیز زیاد می‌شود.
معاون وزیر آموزش و پرورش در امور بین‌الملل خاطرنشان کرد: آموزش در کلاس‌های تحصیلی اگر رفع‌کننده نیاز دانش‌آموز در آینده نباشد، پس آن آموزش هم مناسب نیست از این‌رو باید خلاقیت را در کار خود ایجاد کنیم.
وی تاکید کرد: باید نهصت سوادآموزی ظرفیتی از خود نشان دهد تا خلاقیت را به جامعه تزریق کند که به همین منظور ۹۰ درصد کارهای نهضت سوادآموزی از طریق بخش خصوصی انجام می شود.
کریمی با بیان اینکه دیگر یک هسته مرکزی در ستاد مرکزی نمی‌تواند برای استان‌ها تصمیم بگیرد، اظهار داشت: چراکه گروه‌ها و پروژه‌های کوچک جوابگو هستند و هسته مرکزی نمی‌تواند مخاطب خود را تمام مدارس کشور قرار دهد زیرا در این صورت خلاقیتی ایجاد نمی‌شود.
وی گفت: سازمان ملل امسال را سال سوادآموزی و مهارت‌افزویی نامیده است و ما نیز در این راستا حرکت می‌کنیم.
** تفاوت انسان با حیوان در علم است
نائب رئیس مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه حیات انسان به علم است و گرنه انسان با حیوان فرقی ندارد، گفت: حیات علم به خاطر عمل و حیات عمل به دلیل اخلاص است.
مسعود پزشکیان با بیان اینکه در همه کشورهای توسعه یافته، آموزش براساس شناخت جامعه یا براساس جامعه اتفاق افتاده است، اظهار داشت: متاسفانه در کشور ما به جامعه نگاه نمی‌شود تا به تبع آن آموزش داده شود و اگر مسئولان چنین نگاهی داشتند، براساس آن جامعه را پیش می‌بردند و الان در این جایگاه نبودیم.
وی خاطرنشان کرد: باید آموزش در کشور برای همه اقشار متناسب با نیازهایشان باشد، مثلا برای یک خانواده فقیر و بیکار، باید چگونگی نان درآوردن آموزش داده شود.
پزشکیان با تاکید بر اینکه همه موضوعات و کل دنیا دچار تغییر و تحولاتی شده است که ما با آن تحولات بیگانه هستیم، گفت: بنده در سال‌های تحصیل خود به معنای واقعی نمی‌دانستم سینوس و کسینوس یا انشا به چه درد می‌خورد چرا که فقط گفتند، حفظ کنید و هیچ‌کسی نبود که به ما بگوید برای چه باید یاد بگیریم.
وی افزود: حتی در رشته پزشکی وقتی سوالی می‌پرسیدیم، فقط می‌گفتند حفظ کنید و کسی دلیل آن را نمی‌گفت و این ناشی از ناآگاهی است.
پزشکیان خاطرنشان کرد: اگر گروه هدف و وظایف مشخص شود، به طور قطع مشکلات حل می‌شود، زیرا هر مداخله‌ای یک روش دارد و متاسفانه نگاه مدیران علمی و تخصصی نیست.
وی با تاکید بر اینکه با دستور مملکت درست نمی‌شود، افزود: متاسفانه همزبانی و نگاه مشارکت وجود ندارد و باید این موضوع در سیستم ایجاد شود.
پزشکیان با بیان اینکه گاهی از من سوالی می‌شود و بنده به صراحت می‌گویم که نمی‌دانم که البته این «نمی‌دانم» گفتن من انتقادات زیادی داشته است، گفت: حتی یکی از ائمه جمعه یک بار گفته بود این چه نایب رئیسی است که هیچ چیز را نمی‌داند که بنده پاسخ دادم باز خوب است که من می‌دانم که نمی‌دانم.
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: بنده همیشه درس خوانده و جزو رتبه‌های برتر بودم و با هیچ سهمیه‌ای به جایی نرسیده‌ام، تخصص بنده جراحی قلب است ولی مشکلات داخلی قلب را به متخصص خودش ارجاع می‌دهم، با اینکه می‌توانم نسخه‌پیچی کنم ولی معتقدم باید هر کاری را متخصص خودش انجام دهد.
وی افزود: بعد از چندین سال جراحی، بخش‌های مختلف جراحی را به متخصص خودش واگذار می‌کنم و با اینکه می‌توانم انجام دهم ولی می‌دانم که باید تخصص و تمرین در این رابطه داشته باشم ولی نمی‌دانم چرا برخی در جامعه در مورد هر چیزی اظهار نظر کرده و حرفی برای گفتن دارند.
پزشکیان گفت: اینکه ادعا داشته باشیم و در مورد هر چیزی نظری بدهیم، نشان از جهالت فرد است و تبعات این جهالت وضعیت کشور می‌شود چراکه ما دستاوردهای زیادی در انقلاب داشتیم ولی در حال حاضر آرمان‌های انقلاب این نبود که مشاهده می‌کنیم.
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه آن چیزی را که مدعی بودیم نتوانستیم در عمل نشان دهیم و این موضوع نشان از ناآگاهی است.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی گفت: ما برنامه پنج ساله تدوین می‌کنیم و هنوز ۱۰ درصد آن اجرا نشده، برنامه دیگری می‌نویسم در حالی که ابتدا باید برنامه قبلی اجرا شود و سپس به فکر برنامه دیگری بود.
وی افزود: ما همانند شاهی هستیم که صبح دستور بافتن فرشی می‌داد و شب دستور رشته کردن آن را، چرا که هر مدیری می‌آید به جای اینکه کارهای مدیر قبلی را ادامه دهد، همه چیز را عوض کرده و سیاست خود را اجرا می‌کند.
پزشکیان خاطرنشان کرد: حتی شنیدم مدیری را بعد از پنج سال از پست خود برداشتند و دلیل این تغییر این بود که این فرد پنج سال تمام توان خود را گذاشته و بهتر است فرد دیگری را بیاوریم.
وی با تاکید بر لزوم تدوین نقشه راه برای حرکت درست در جامعه، افزود: ما هنوز هم که هنوز است نمی‌دانیم چه باید بکنیم و باید نقشه راهی مناسب با قبله مشترک و امام واحد در یک صف منظم داشته باشیم.
پزشکیان با بیان اینکه خدمات دستگاه تعلیم و تربیت به قدری با ارزشمند است که معنای حیات را می‌دهد، گفت: کل هستی به انسان بستگی دارد و انسان به علم مرتبط است و اگر این تصور در انسان شکل گیرد دیگر جز علم دنبال هیچ چیزی نمی‌رود.
وی با تاکید بر اینکه نقشه راه ما باید براساس شناخت از جامعه باشد، افزود: اگر بدانیم چرا باید درس خواند و علم‌اندوزی کرد و به یک رشته‌ای وارد شد، بطور قطع عشق به آن کار نیز منجر به نتیجه می‌شود.
پزشکیان با بیان اینکه هیچ مشکلی در دنیا وجود ندارد که راه‌حلی نداشته باشد، اظهار داشت: اگر علم دانستن را بلد بودیم در این جایگاه نبودیم، پس باید برای واحد بودن و پیدا کردن زبان مشترک تلاش کنیم و بر حسب نیاز جامعه و جامعه شناختی جلو رویم.
** آمار بیسوادی سفید رو به افزایش است
فرماندار اسکو نیز در همایش «سوادآموزی و مهارت افزایی» با بیان اینکه آمار بیسوادی سیاه در حال کاهش است ولی آمار بیسوادی سفید رو به افزایش است، گفت: درصد با سوادی در شهرستان اسکو ۹۱٫۲ بوده در حالی که شاخص استان ۸۴٫۷ است.
مرتضی محمدزاده با بیان اینکه ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار بی‌سواد در کشور وجود دارد که ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر آنان در گروه هدف ۱۰ تا ۵۰ سال قرار دارند، افزود: آمار بی‌سوادها مشخص است ولی آیا آماری از بی‌سوادهای دارای مدرک نیز داریم که این افراد بی‌سواد سفید محسوب می شوند.
فرماندار اسکو با اشاره به تعریف سنتی سواد گفت: طبق این تعریف هر کسی توانایی خواندن و نوشتن را داشته باشد، باسواد محسوب می‌شود ولی قبول کنیم که مدارک آموزشی ما را در توهم دانستن گرفتار کرده است.
وی اظهار داشت: طبق ۶ شاخص یونسکو در قرن ۲۱، کسی باسواد است که سواد ارتباطی، عاطفی، رسانه‌ای، رایانه‌ای و آموزش و پرورشی داشته باشد.
محمدزاده با بیان اینکه الان مدیران در بحث مهارت هفت گانه فناوری اطلاعات عقب مانده‌اند، افزود: البته چند شاخص دیگر از جمله سواد سلامت و سواد شهروندی نیز جزو شاخص‌های مهم برای یک فرد با سواد است.
فرماندار اسکو گفت: در حال حاضر ۱۴ درصد جمعیت کشور دچار اختلالات روانی هستند که فقط ۱۰ درصد آنها از مشکل خود باخبر هستند که ناشی از کمبود سواد سلامت در افراد است.
