دوشنبه, ۷ مهر ۱۴۰۴ / ۱۷:۱۲:۳۳
در حالی که سامانه نیما سه روز دیگر باید شمع یک سالگی خود را فوت کند هنوز اختلافات بخش خصوصی و بانک مرکزی بر سر شیوه عملکرد این سامانه حل نشده است .
اسدالله عسگراولادی، فعال بازرگانی شناخته شده حتی کار را تا بدان جا پیش برد که اعلام کرد در شصت سال گذشته برای اولین بار دو ماهی است دست به صادرات نزده است.
اما ماجرای واقعی ارزهای صادراتی چیست؟
ایران در شرایط کنونی در مضیقه ارزی قرار دارد. مشکلات مرتبط با تبادلات بانکی در اثر تشدید تحریم های آمریکا علیه ایران از یک سو و کاهش درآمدهای نفتی از سوی دیگر سبب شده است ایران با دشواری هایی در حوزه تامین درآمدهای ارزی خود روبرو باشد.
صادرات غیر نفتی در این شرایط کمکی بزرگ برای اقتصاد ایران محسوب می شود.
حجم صادرات غیر نفتی ایران بین ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار است اما نکته اینجاست که چند گروه بزرگ سهم داران عمده صادرات غیر نفتی ایران هستند، پتروشیمی ها و میعانات گازی فلزات رنگی و صنایع معدنی هستند، به این ترتیب انتظار می رود بخش عمده ای از صادرات غیر نفتی، بدون مشکل پروسه ورود به سامانه نیما را طی نماید.
در این خصوص یک فعال بخش خصوصی می گوید: سهم بخش خصوصی واقعی از صادرات غیر نفتی در حدود ۶ تا ۷ میلیارد دلار است.
مجیدرضا حریری، نائب رییس اتاق بازرگانی ایران و چین با اعلام این مطلب در گفتگو با خبرآنلاین افزود: گر در طول سال ۹۷ حدود ۳۳میلیارد دلار صادرات غیرنفتی انجام شده، سهم بخش خصوصی به صورت خالص حدود ۶ تا ۷میلیارد دلار است و بیش از ۲۵ تا ۲۶میلیارد دلار از این مبلغ به صورت مستقیم و غیرمستقیم در اختیار شرکت های دولتی مانند صندوق های بازنشستگی و … هستند. بنابراین برای برگشت ارزهای صادراتی باید به طور مستقیم به مدیران این شرکت ها و صندوق ها که یا دولتی بوده و یا منصوب دولت هستند، فشار وارد شود که به حتم دولت و بانک مرکزی می توانند نتایج قابل توجهی بگیرند.
وی درباره بازگشت ارزهای صادراتی گفت: تاکید بانک مرکزی بر روی برگشت ارزهای صادراتی، اصرار درستی است البته این برگشت فقط نباید فیزیکی باشد بلکه این ارزها باید وارد چرخه اقتصادی کشور شود.
وی تاکید کرد: در زمینه ارز صادراتی بخش خصوصی نیز موظف است به طور شفاف عملکرد خود را بیان کرد اما متاسفانه در این مدت، میزان شفافیت از سوی این بخش قابل قبول نبوده است.
حریری اضافه کرد: آمار برگشت ارزهای صادراتی به صورت تخمینی است و دو طرف ماجرا یعنی بانک مرکزی و بخش خصوصی باید آمارهای خود را ارایه دهند.
در عین حال رییس کنفدراسیون صادرات غیرواقعی بودن قیمت پایه صادراتی، عدم هماهنگی در آمار و نیز مشکلات در فرآیند واگذاری ارز به واردکنندگان را عمده‌ترین دلایل عدم بازگشت تمام ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور اعلام کرد.
محمد لاهوتی درباره جزییات موانع بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور توضیح داد: اولا واردات در مقابل صادرات و روش‌های واگذاری ارز حاصل از آن به واردکنندگان محدودیت‌هایی را ایجاد کرده بود که اگرچه بخشی از آن تسهیل شده اما همچنان مشکلاتی در این زمینه وجود دارد.
چقدر از پول برگشت؟
عضو کمیسیون اقتصادی توضیحاتی در این حوزه داده است. شهاب نادری با بیان اینکه براساس آمارها تنها حدود نیمی از پول حاصل از صادرات به اقتصاد بازمی‌گردد، افزود: بر این اساس بانک مرکزی و دولت باید راهکارهای را برای این موضوع بیاندیشند و به دنبال این باشند تا پول حاصل از صادرات به اقتصاد و سامانه نیما بازگردد زیرا کشور به این ارز نیازمند است.
این آمار البته با آماری که همتی در اسفند ماه سال گذشته ارائه داد همخوانی ندارد. رییس کل بانک مرکزی گفته بود:حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد ارز حاصل از صادرات به بازار نیما عرضه می شود. برخی از این صادرکنندگان هستند که ما حتی آدرس برخی از آنها را پیدا نکردیم و تعدادی از کارت های اجاره ای صادرات داشته اند. اما فهرستی را آماده و به نیروی انتظامی تحویل خواهیم داد. بانک مرکزی امسال ۳۸ میلیارد دلار تامین ارز کرده است.
حالا اما در یک سالگی سامانه نیما تصمیمات تازه ای اتخاز شده است. وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: بانک مرکزی موافقت کرده است که صنعتگران در سال ۹۸ به هر میزان صادرات داشته باشند و در چارچوب دستورالعمل بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور، به جای انتقال ارز به کشور می توانند مواد اولیه و واسطه‌ای بخش تولید وارد کنند. باید دید اتفاق تازه ای در حوزه ارزی و رفع اختلافات صادرکنندگان و بانک مرکزی رخ خواهد داد؟بسیاری معتقدند با رفع مشکلات ارزی میان بانک مرکزی و صادرکنندگان بخش خصوصی می توان به گشایش ارزی امیدوار بود.
