شنبه, ۱۵ آذر ۱۴۰۴ / ۱۳:۰۶:۴۴
دهها نفر در ناآرامیهای ۶ روز گذشته در عراق و درگیرهای بین معترضان و نیروهای امنیتی کشته شدند. این تظاهرات یکی از مرگبارترین تظاهرات در سال های اخیر به شمار میآید.
به گزارش آذر صبح به نقل از عصر ایران، معترضان خواهان کار، پایان فساد اداری و بهبود خدمات عمومی هستند. در جریان این اعتراضات هزاران نفر نیز مجروح شدهاند. سازمان ملل نیز خواستار پایان دادن به این ناآرامیها شده است.
رویترز در متنی در قالب پرسش و پاسخ، به مهمترین نکات درباره اعتراضات عراق پرداخته است.
معترضان عراق به فقدان شغل، فساد اداری و نبود خدماتی مانند برق اعتراض دارند/ عکس: رویترز
چرا مردم اعتراض میکنند؟
دو سال پس از شکست “داعش” بیش از ۴۰ میلیون نفر از مردم عراق با وجود ثروت نفتی در کشورشان در شرایط بدتری زندگی میکنند.
امنیت در این کشور بهتر از سالهای قبل است اما زیرساختهای ویران شده کشور هنوز ترمیم نشده است و شغل وجود ندارد. جوانان مستقیما مقامات فاسد را مقصر میدانند و آنها را نماینده رسمی خود نمیدانند.
چرا شرایط تا این حد بد است؟
پس از دههها جنگ علیه همسایگان، تحریمهای سازمان ملل، دو تهاجم آمریکا، اشغال خارجی، جنگ داخلی فرقهای، شکست داعش در سال ۲۰۱۷ سرانجام عراق در شرایط بهتری قرار گرفته است. عراق پس از سالهای ۱۹۷۰ در صلح و تجارت آزاد قرار دارد. میزان تولید نفت نیز در در این مقطع رکورددار است.
اما زیرساختهای عراق تضعیف شده و رو به زوال است. شهرهای تخریب شده از جنگهای عراق در حال بازسازی است و گروههای مسلح همچنان در خیابانها قدرت دارند.
فرهنگ فساد از دوره دیکتاتوری صدام حسین ادامه یافته و تحت حاکمیت احزاب سیاسی و فرقهای قرار دارد که پس از سقوط وی ظهور پیدا کرده است.
اعتراضات از کجا جرقه زد؟ چه کسی این اعتراضات را سازماندهی میکند؟
به نظر میرسد این اعتراضات از سوی گروه سیاسی خاصی سازماندهی نشده باشد اما فراخوان برای پیوستن به تظاهرات در شبکه های اجتماعی سرعت گرفت و گستره این اعتراضات را افزایش داد. ظهور این اعتراضات نیروهای امنیتی عراق را غافلگیر کرده است.
کافی نبودن خدمات دولتی و فقدان شغل دلیل اصلی خشم عمومی عنوان شده است. مجموعه اقدامات سیاسی دولت به ویژه عزل یک افسر نظامی محبوب دوره جنگ از دیگر دلایل عصبانیت مردم عنوان شده است. برخی از معترضان نسبت به عزل این فرمانده محبوب سخن گفتهاند.
آیا تظاهرات عمومی و گسترده در عراق یک اتفاق نادر است؟
در ماه سپتامبر سال گذشته اعتراضات گستردهای در جنوب بصره اتفاق افتاد. در این اعتراضات بیش از ۳۰ نفر کشته شدند.
از آن زمان تا کنون، اعتراضات پراکندهای -نه در مقیاس تظاهرات هفته گذشته- علیه دولت صورت گرفته است. تظاهرات هفته گذشته نخستین اعتراض گسترده علیه دولت نخستوزیر “عادل عبدل مهدی” است که در اکتبر سال گذشته دولت را در دست گرفت.
آیا تظاهرات گسترده خواهد شد؟ چه ریسکهایی دارد؟
این موضوع به نحوه عملکرد دولت و سرویسهای امنیتی عراق بستگی دارد. کشته شدگان این اعتراضات که تا کنون بیش از ۸۰ نفر گزارش شدهاند عصبانیت معترضان را افزایش داده است اما سرکوب شدید معترضان نیز میتواند موجب ترس و ماندن آنها در خانه شود.
درگیری قبیلهای یا جناحی باعث وخامت این درگیریها میشود. در این هفته درگیریهای مسلحانه بین پلیس و مردان ناشناس در شهرهای جنوبی آغاز شده است.
آیا دولت عراق با خواستههای معترضین موافقت خواهد کرد؟
دولت وعده فرصتهای شغلی بیشتر و بهتری به عراقیها داده است.
در این هفته “عادل مهدی” نخست وزیر عراق وعده شغل به فارغالتحصیلان را داد و از وزارت نفت و دیگر ارگانهای دولتی خواست سهمیه ۵۰ درصدی برای کار نیروهای بومی با شرکتهای خارجی را لحاظ کنند.
دولت قبلی نیز در سال گذشته وعدههای مشابهی را در خصوص خدمات بهداشتی و برق داد.
آیا ناآرامیها فرقهای و قومی است؟
خیر. اکثر عراقیها به دلیل تجربههای تند و افراطی قبل، از درگیری فرقهای اجتناب میکنند. اگرچه هنوز تنش فرقهای در این کشور وجود دارد. این تظاهرات، بیشتر به وخیمتر شدن اوضاع اقتصادی و زندگی در بغداد و بخشهای جنوبی عراق برمیگردد. این بخش بیشتر مناطق زندگی مسلمان شیعه در این کشور محسوب میشود. در حال حاضر، خشم مردم متوجه بخشهای سیاسی عراق است نه قوم و فرقههای مختلف.
این تظاهرات برای دولت چه معنایی دارد؟
از آنجایی که هیچ حزب یا گروهی در این تظاهرات درگیر نیستند دولت تمام تلاش خود را برای کنترل معترضان انجام خواهد داد.
اگر تظاهرات گسترش یابد مشخص نیست دولت چه گزینههایی را رو کند. در حال حاضر هیچ صحبتی از استعفا یا اصلاحات نیز به میان نیامده است.
