پنجشنبه, ۱۰ مهر ۱۴۰۴ / ۰۲:۴۹:۱۵
به گزارش آذر صبح، ایسنا نوشت: /گردشگری صنعتی است که طبق آمار سازمان جهانی گردشگری، ۱۰ درصد از مشاغل جهان را در برمی‌گیرد و برای ایجاد فرصتهای شغلی بیشتر و بهتر برای افراد به ویژه جوانان و زنان نیاز است که در مقاصد گردشگری، سیاستهای هدفمند و کاربردی و با در نظر گرفتن میزان مشارکت […]
به گزارش آذر صبح، ایسنا نوشت: /گردشگری صنعتی است که طبق آمار سازمان جهانی گردشگری، ۱۰ درصد از مشاغل جهان را در برمی‌گیرد و برای ایجاد فرصتهای شغلی بیشتر و بهتر برای افراد به ویژه جوانان و زنان نیاز است که در مقاصد گردشگری، سیاستهای هدفمند و کاربردی و با در نظر گرفتن میزان مشارکت جامعه محلی و شرایط منطقه اتخاذ شود.
در کشور ایران نیز وابستگی اقتصاد به نفت به عنوان یکی از مهمترین عیب‌های ساختاری ایران در بیانیهی گام دوم انقلاب آمده است و با توجه به پتانسیلهای ایران در زمینه گردشگری، می‌توان با توسعه این صنعت در کشور، زمینه رونق اقتصادی و رهایی از این وابستگی را فراهم کرد.
در این راستا میزگرد تخصصی از سوی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) و مرکز گردشگری سهند سازمان جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی با هدف بررسی وضعیت گردشگری استان آذربایجان شرقی برگزار شد.
محورهای این میزگرد در چهار بخش سهم صنعت گردشگری استان در زمینه اشتغال، آموزش و مهارت ( با تاکید بر شعار سازمان جهانی گردشگری در سال ۲۰۱۹)، چالش‌های توسعه صنعت گردشگری در استان و ارائه راهکار عملی، جایگاه صنعت گردشگری استان در اسناد فرادستی و نقش دانشگاه‌های منطقه در زمینه توسعه گردشگری آموزشی تعیین شده بود.
«محمد اسماعیل سعیدی» نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیو فرهنگی مجلس، «محمدرضا عیوضی» دکتری آموزش گردشگری و مدرس دورههای گردشگری، «احمد حمزه زاده» قائم مقام مدیر کل، معاون گردشگری و معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی، «رضا خلیلی» مدیر عامل سازمان توسعه گردشگری شهرداری تبریز و «یوسف دادش زاده» معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ارس در این میزگرد حضور داشتند.
در ابتدای این میزگرد معاون فرهنگی سازمان جهاد دانشگاهی واحد استان آذربایجان شرقی با معرفی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) و مرکز گردشگری سهند جهاد دانشگاهی به عنوان مجموعه‌هایی دانشجویی که زیر نظر این معاونت فعالیت می‌کند، گفت: ایسنا در طول سال با دقت و ریز بینی هرچه تمام، گزارشات متعددی در حوزه گردشگری منتشر می‌کند و مرکز گردشگری سهند نیز با هدف کمک به توسعه گردشگری در سطحهای مختلف به ویژه در سطح دانشگاه راه اندازی شده است و در نظر دارد که مباحث گردشگری را به صورت تخصصی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و میزگرد حاضر در این راستا برگزار شده است.
دانشگاهها نخواسته و یا نتوانسته اند نقش موثری در زمینه گردشگری ایفا کنند
احد حاجی بلند با اشاره به جایگاه مهم دانشگاهها در توسعه گردشگری، بیان کرد: تا به این لحظه متاسفانه دانشگاهها نخواسته و یا نتوانستهاند نقش موثری در این زمینه ایفا کنند و انتظار داریم با وارد شدن به حوزه گردشگری به صورت عملیاتی، راهکارهای عملی برای حل چالشها و رفع موانع توسعه گردشگری در استان ارائه دهند.
وی معتقد است که دانشگاه‌های تبریز در حوزه علوم انسانی از جمله گردشگری نیاز به باز تعریف جدی دارند و البته جای دانشکده مطالعات گردشگری در شمالغرب کشور خالی به نظر میرسد.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود تغییر کاربری خانههای تاریخی در تبریز و هویت بخشیدن به آنها را در جذب گردشگر موثر دانست و افزود: خانههای تاریخی متعددی در تبریز وجود دارند که می‌توان با اختصاص دادن فضای این خانهها به عنوان مثال به هنرمندان، نمایشگاهها و کارگاههای صنایع دستی برگزار کرد. از سویی متاسفانه شاهد بودیم در جریان رویداد تبریز ۲۰۱۸، یخچال تاریخی قائم مقام و حمام نوبر به دلیل اختلافات بین دستگاهها بسته بودند و این زیبنده شهر گردشگری چون تبریز نیست.
تبریز و مراغه در لیست مقاصد گردشگری کمتر شناخته شده هستند
حاجی بلند بیان کرد: علی رغم ثبت دو شهر تبریز و مراغه در فهرست ۱۰ شهر برتر تاریخی و فرهنگی، این شهرها همچنان در لیست مقاصد کمتر شناخته شده قرار دارند و جزو انتخابهای اول گردشگران برای سفر نیستند و در این راستا پیشنهاد می‌کنیم که برای معرفی هرچه بهتر جاذبههای گردشگری شهر، رویدادها و حتی مراسم گرامیداشت روز جهانی گردشگری در کنار جاذبههای گردشگری استان همچون موزه قاجاریه برگزار شود تا در سطحی گسترده این مکانها معرفی شوند.
عملیات بهسازی مقبره الشعرا به کندی پیش می‌رود
وی با اشاره به وضعیت نامناسب مقبره الشعرا تبریز، گفت: در این مجموعه عرفا و شاعران زیادی از جمله شهریار آرمیدهاند و متاسفانه مشاهده میشود که عملیات بهسازی آن به کندی پیش می‌رود، علی رغم اینکه بازسازی و نوسازی این مجموعه مهمترین و با اولویت ترین پروژه فرهنگی و اجتماعی کلانشهر تبریز به شمار می‌رود. واقعا چه عوامل و مسائلی باعث به وجود آمدن چنین شرایطی شده است؟.
افتتاح موزه فرش سالهاست که مطرح است و هنوز به جایی نرسیده است
وی ادامه داد: موضوع افتتاح موزه فرش سالهاست که مطرح است و هنوز به جایی نرسیده است. گردشگران موقع سفر به تبریز به عنوان پایتخت فرش دستباف انتظار دارند که نمونههایی از فرش‌های اصیل منطقه را مشاهده کنند و با هنر و صنایع دستی این منطقه بیشتر آشنا شوند.
حاجی بلند نصب تابلوهای معرفی جاذبههای گردشگری استان در مسیرهای ارتباطی دورن استانی و برون استانی، ایجاد یگان ویژه پلیس و شهرداری ویژه بازار تاریخی تبریز به عنوان بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده جهان و راهاندازی مراکز تفریحی فاخر از قبیل پارک‌های آبی، باغ پرندگان و باغ وحش و غیره را در تبریز ضروری دانست.
مشخص نیست که به چه شیوه و با کدام شاخص و ابزار میخواهیم گردشگری را در کشور رونق دهیم
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در این میزگرد با بیان اهمیت تبدیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به وزارت، گفت: طبق نظر کارشناسان اقتصادی، برای عبور از شرایط فعلی گردشگری یکی از راهکارهای عملی محسوب می شود و بر اساس بررسیهای کمیسیون فرهنگی و مرکز پژوهشهای مجلس به این نتیجه رسیدیم که در شرایط فعلی نیاز به تشکیل وزارت در این حوزه است.
محمد اسماعیل سعیدی ادامه داد: از مزیتهای وزارت این است که فردی که در راس آن قرار میگیرد، حداقل چهارسال ثبات مسئولیت دارد و در طول چهارسال گذشته دولت آقای روحانی مشاهده کردهایم که چندین مسئول پشت سر هم عوض شدهاند و به دنبال آن مشکلات متعددی ایجاد شده است.
وی افزود: به عنوان مثال، بعد از جلسات و بازدیدهای متعدد به همراه خانم احمدپور، رییس وقت سازمان میراث فرهنگی، توانسته بودیم که ابعاد موضوع تبریز ۲۰۱۸ را در ذهنش جا بیندازیم و در آخرین سفرش به تبریز هم تقریبا متوجه تمام مشکلات و زوایای مختلف این رویداد شده بود و با صراحت اعلام کرد که موقع بازگشت به تهران، تصمیمات و برنامههای لازم را ابلاغ می‌کند که بعدها دوباره رییس سازمان عوض شد و رویداد تبریز ۲۰۱۸ در این شرایط آسیب دید.
وی با اشاره به دیگر مزیتهای تشکیل وزارت میراث فرهنگی، تاکید کرد: سازمان باید در قبال فعالیتها و برنامهها پاسخ‌گو باشد و از سویی اعتبار و بودجهی در نظر گرفته شده برای سازمان در حد معاونت ریاست جمهوری بود و مورد سوم هم اختیاراتی است که در حال حاضر به وزارتخانه داده شده است.
سعیدی با بیان این که اتکا به اقتصاد گردشگری به عنوان یکی از مولفههای اقتصاد بدون نفت، گفت: مسئله اصلی این است که هنوز به اهمیت گردشگری و سهم ایران در کسب درآمد از گردشگری کمتر توجه شده است. از طرفی در اسناد بالادستی شیوه توسعه گردشگری و بهره‌برداری از این صنعت به طور کامل روشن نشده است و مشخص نیست که به چه شیوه و با کدام شاخص و ابزار میخواهیم گردشگری را در کشور رونق دهیم.
گردشگری می‌تواند در آینده برای کشور درآمدزا باشد
وی تاکید کرد: حدود پنج سال است که طرح مهندسی فرهنگی کشور که گردشگری هم جزو آن است، تمام شده ولی بلاتکلیف مانده است است. معتقدم که گردشگری خود می‌تواند در آینده برای کشور درآمدزا باشد ولی فعلا نیاز است که بودجه لازم برای تامین زیرساختها اختصاص داده شود تا به مرور تعداد گردشگران بیشتر شود و چرخ اقتصاد گردشگری در کشور به حرکت درآید.
وی هم چنین در خصوص مقبره الشعرا گفت: گردشگران برای بازدید از جاذبههای تاریخی به استان ما سفر می‌کنند و باید وضعیت این مجموعه سریعا بهبود یابد. در گذشته ردیف بودجه این مکان حذف شده بود و خوشبختانه در بودجه ۹۸ آن را احیا کردیم و با آقای نوبخت، قرار شده است که کل بودجه را بدهند تا حداقل بخشهایی از طرح به پایان برسد.
سعیدی در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به مشکلات بیمه راهنمایان گردشگری، یاد آور شد: در حال حاضر دولت از بابت بیمه به سازمان متولی بدهکار است و از این رو دیگر زیر بار این مسئولیت نمیرود. برای حل این موضوع باید در مرحله اول منابع پایدار برای آن مشخص شود و یکی از منابع پایدار، فروش نفت است و این خود نوسانات متعددی دارد. از سویی معتقدم حتی خود گردشگری می‌تواند به عنوان یکی از منابع درآمدی مطرح شود و صرف هزینه در این زمینه نوعی سرمایه گزاری است.
موانع سرمایه گزاری باید رفع شود
وی با اشاره به اهمیت ورود بخش خصوصی به گردشگری و حل موانع سرمایه گزاری، بیان کرد: سرمایهگزاری را می‌شناسم که سه سال است که در حوزه گردشگری سرمایه گذاری می‌کند و الان با مشکلات و موانع متعددی روبه رو شده و۷۵۰ میلیارد سرمایهاش متوقف شده است و در حالیمه حل مشکلات و از سر گیری این پروژه، برای حدود ۷۰۰۰ نفر اشتغالزایی ایجاد می‌کند.
موزه چاپ و نشر و موزه راه آهن در تبریز راه اندازی میشود
وی همچنین از راه اندازی موزه چاپ و نشر و موزه راه آهن در تبریز خبر داد که مبلغی هم برای تسریع امور نظر گرفته شده است و امیدوار است که توسعه صنعت گردشگری در استان رونق مییابد.
سعیدی استفاده هرچه بیشتر از رایزنان فرهنگی، توجه به آداب و رسوم و فرهنگ کشور به عنوان یکی از انگیزههای سفر به ایران، دور شدن از حساسیت و توهمات بی جا و داشتن نگاه واقع بینانه و تخصصی به گردشگری را مهم دانست.
آذربایجان شرقی از مسیر زمینی با کشورهای ارمنستان، جمهوری آذربایجان، جمهوری خودمختار نخجوان، گرجستان، ترکیه و عراق در ارتباط است
رییس سازمان توسعه گردشگری شهرداری تبریز نیز در این میزگرد در خصوص موقعیت ویژه استان در کشور، گفت: حدود ۴۰ درصد از گردشگران به صورت زمینی مسافرت می‌کنند و آذربایجان شرقی از مسیر زمینی با کشورهای ارمنستان، جمهوری آذربایجان، جمهوری خودمختار نخجوان، گرجستان، ترکیه و عراق در ارتباط است و این موقعیت شاخص در دیگر استانهای کشور وجود ندارد و البته برای پوشش مسیرهای هوایی باید فرودگاه بزرگ و مجهزی را در تبریز راه اندازی شود.
رضا خلیلی با بیان این که حدود ۷۰ درصد جمعیت جهان در شهرها مستقر هستند، افزود: متولی اصلی اداره شهر ، شهرداریها هستند و سالها بود که از این امر غافل شده بودیم که از سال ۹۳، شهرداری تبریز برای اولین بار سازمان توسعه گردشگری را راه اندازی کرد تا با استفاده از قدرت مالی و توان اجرایی شهرداری بتواند بیش از پیش گردشگری را در شهر رونق دهد. در این راستا به منظور معرفی تبریز در سطح جهانی، از سوی سازمان در زمینه تبلیغات چند رسانهای و حضور در نمایشگاههای بینالمللی فعالیتهایی انجام شده است.
وی با اشاره به فعالیتهای شهرداری تبریز در زمینه گردشگری گفت: در گذشته شهرداران، آثار تاریخی را تخریب میکردند و امروزه شهرداری تبریز آثار تاریخی را تملک می‌کند و پروژه خانه نیکدل، خانه کلکته چی، راه اندازی موزه فوتبال، کفسازی بازار تاریخی تبریز، بهسازی تاسیسات و مرمت ایکی قاپلی بازار از جمله این فعالیت‌هاست و الان شهرداری تبریز را به عنوان الگوی توسعه گردشگری در میان دیگر شهرداران میدانند.
شهرداری تبریز به صنعت گردشگری به دید درآمدزایی نگاه می‌کند
وی ادامه داد: شهرداری تبریز به مرور به صنعت گردشگری به دید درآمدزایی نگاه می‌کند و مقرر شده است بازدید از موزههای شهرداری با تهیه بلیط باشد و یا راه اندازی کافه و رستوران در بازار تاریخی تبریز با حضور بخش خصوصی از دیگر اقدامات است.
خلیلی همچنین با اشاره به رویداد تبریز ۲۰۱۸ ، یاد آور شد: با وجود مشکلات متعدد در خصوص این رویداد، از جنبههای مثبت آن می‌توان به معرفی تبریز به عنوان مقصد گردشگری بکر در سطح ملی و بینالمللی و ایجاد حساسیت و توجه در خود شهروندان در مورد توسعه گردشگری در تبریز اشاره کرد که بدون وجود شهرداری در کنار دیگر دستگاهها این امکان فراهم نمیشد.
گردشگری جزو صنعتهایی است که با سرمایهگزاری کم، می‌توان فرصتهای شغلی متعددی ایجاد کرد
وی در خصوص سهم گردشگری در ایجاد اشتغال، تاکید کرد: گردشگری جزو صنعتهایی است که با سرمایهگزاری کم، می‌توان فرصتهای شغلی متعددی ایجاد کرد به طوریکه طبق آمارهای جهانی با ورود هر گردشگر به کشور برای حدود چهار الی شش نفر شغل مستقیم و برای ۱۰ الی ۱۲ نفر شغل غیر مستقیم ایجاد می شود .
وی افزود: طبق آخرین آمار سازمان جهانی گردشگری حدود بیش از یک میلیارد گردشگر در جهان سفر در حال سفر هستند و در کشور ما نیز به دلیل این که سنجش دقیق میزان ورود گردشگران از مبادی ورودی کشور، میزان اقامت و مسیر حرکت آنان به نوعی مشکل است، نیاز است که بیشتر در این زمینه کار شود تا بر اساس آن بتوان برنامه‌ریزی دقیقی در حوزه گردشگری تدوین شود.
در برنامه پنج ساله شهرداری با نگرش وسیع و تخصصی به گردشگری توجه شده است
خلیلی با بیان این که طبق آمار سازمان جهانی گردشگری حدود ۵۵ درصد گردشگران با انگیزه تفریحی سفر می‌کنند، گفت: شهرداری تبریز در این زمینه و ایجاد مراکز تفریحی برنامههایی در دست اجرا دارد و در برنامه پنج ساله شهرداری با نگرش وسیع و تخصصی به گردشگری توجه شده است. البته باید در اسناد بالادستی استان بازنگری شود و احکام و برنامهها نیاز به بررسی دارد.
تبریز جزو ۱۰۰ شهر جهان است که بیش از ۱۰۰۰ سال قدمت دارد
دکتری گردشگری و مدرس دوره های تخصصی گردشگری نیز در این میزگرد خاطرنشان کرد: تبریز زمانی لوکوموتیو ایران بود و تصمیمات مهم در زمان مشروطه از این جا به تهران منتقل میشد که این امر نشان از عظمت و تاریخ غنی این شهر دارد. گفته میشود که در دنیا ۱۰۰۰ شهر است که عمر آن بیش از ۱۰۰ است و ۱۰۰ شهر است که عمر آن بیش از ۱۰۰۰ سال است و تبریز هم جزو این دسته است که بیش از سه هزار سال قدمت دارد.
حدود ۲۵ تا ۳۰ نوع گردشگری را می‌توان در استان آذربایجان شرقی اجرا کرد
محمد رضا عیوضی ادامه داد: تبریز و استان آذربایجان شرقی جزو مقاصد گردشگری است که در دنیا همانند آن بسیار کم است ولی متاسفانه پتانسیلهای این استان ناشناخته مانده است و باید هرچه بیشتر در راستای معرفی این استان برنامه‌ریزی کرد. با توجه به پتانسیلهای استان، حدود ۲۵ تا ۳۰ نوع گردشگری را می‌توان در استان آذربایجان شرقی اجرا کرد که با ترکیب آنها با یکدیگر پکیج متنوعی از انواع گردشگری تشکیل میشود.
ارسباران را می‌توان به عنوان پایتخت اکوتوریسم ایران معرفی کرد
وی با اشاره به منطقه ارسباران استان، بیان کرد: ارسباران را می‌توان به عنوان پایتخت اکوتوریسم ایران معرفی کرد چراکه محل تلاقی سه منطقه جغرافیایی ایرانی، سیبری و آناتولی است و به تبع آن جانوران و گیاهان متعددی از سه منطقه در آن وجود دارد که چنین غنایی حتی در استانهای شمالی کشور مشاهده نشده است.
وی در خصوص روند توجه به گردشگری در تبریز، گفت: به یاد دارم که دکتر نوین، شهردار وقت تبریز، مجموعه مدیریت گردشگری و مدیریت موزههای شهر در شهرداری راه اندازی کرد و به دنبال آن فعالیتهای فرهنگی تبریز را رونق بخشید. همچنین دکتر کی نژاد، رییس دانشگاه هنراسلامی تبریز، در غنادادن به جاذبههای گردشگری تبریز نقش مهمی داشتند و به دو بلوک گردشگری مقصودیه و کارخانه چرم خسروی در تبریز ایجاد کردند. در کل با فعالیتهای شهرداری، اداره کل میراث فرهنگی و دانشگاه هنر اسلامی کم کم تبریز از میان مقاصد کمتر شناخته شده به سمت مناطق شناخته شده حرکت کرد.
با استقرار در تبریز میتوانیم پنج اثر ثبت جهانی یونسکو را در اطراف تبریز و استانهای همجوار مشاهده کنیم
عیوضی تاکید کرد: تبریز موقعیت جغرافیایی خاصی دارد به طوریکه با استقرار در تبریز میتوانیم پنج اثر ثبت جهانی یونسکو را در اطراف تبریز و استانهای همجوار مشاهده کنیم و البته در این مسیر آثار ثبت ملی مختلفی وجود دارد. در مرحله اول برای معرفی این موقعیت ویژه باید محتوا تئوری و بصری به اندازه کافی و مناسب تهیه شود.
وی معتقد است که سهم گردشگری در مقابل داشتههای استان نزدیک به صفر است در حالیکه به اندازه چند کشور اروپایی جاذبه در استان وجود دارد و از سویی به دلیل نبود برنامه و آمار دقیق، صحبت از میزان اشتغال و نقش آن در گردشگری کشور و استان مشکل به نظر میرسد.
دانشکده گردشگری در دانشگاه تبریز راه اندازی شود
وی ادامه داد: اشتغال زمانی پایدار است که استاندارد مناسب باشد و این استاندارد از راه آموزش فراهم میشود. تبریز دومین دانشگاه ایران است و انتظار می‌رود که دانشکده گردشگری در این دانشگاه راه اندازی شود. در صورت کم توجهی به این زمینه، چطور می‌توان انتظار تولید محتوا و پژوهشگر حوزه توریسم را داشت.
وی نبود آمار دقیق در مورد خدمات دهندگان به گردشگران، نبود آمار، اطلاعات و محتوای تخصصی در مورد جاذبههای گردشگری استان، ضعف شدید و عقب ماندگی آموزش گردشگری در سه حوزه آموزش عالی، آموزش دورههای کوتاه مدت و آموزش همگانی را از جمله موارد مهم دانست.
چرا برای در دورههای آموزش کوتاه مدت گردشگری محدودیت زبان گذاشتهاند؟
عیوضی افزود: در دورههای آموزش کوتاه مدت گردشگری محدودیت زبان گذاشتهاند و میگویند که باید قبل از شرکت در دورهها، سطح زبان خارجی شما سنجیده شود که به نظرم این کار درستی نیست، چرا که ما برای گردشگران داخلی هم به راهنما نیاز داریم و این طور نیست که همه باید در مورد زبان انگلیسی و یا دیگر زبانهای خارجی آشنایی داشته باشند.
وی هم چنین با تاکید بر اهمیت در حوزه آموزشهای همگانی در گردشگری، گفت: رفتار جامعه محلی با گردشگران بسیار مهم است و اگر مردم طعم اقتصاد گردشگری را بچشند، می‌توان انتظار داشت که از توسعه گردشگری حمایت می‌کنند و در حوزه آموزش تخصصی نیز بسترسازی برای ورود فارغالتحصیلان به صنعت گردشگری برای بالابردن استاندارد خدمات امری اساسی است به طوریکه باید حدود ۲۰ درصد از کارکنان مراکز گردشگری دورههای آموزشی مستمری را سپری کنند.
وی در خصوص چالش‌های توسعه صنعت گردشگری، یاد آور شد: تاکید بر آموزشهای بخش نظری و تئوریک و فاصله داشتن با آموزش کاربردی، نبود برنامههای رشد و توسعه گردشگری شهر و استان با پشتوانه علمی و تخصصی، ضعف در محتوا جهت شناختن و شناساندن جاذبههای گردشگری، نبود آمار دقیق در ارتباط با گردشگری، ترجیح منافع فردی به منافع جمعی، نبود آگاهی و شناخت از صنعت گردشگری در بین مردم، نبود آگاهی و شناخت از صنعت گردشگری در بین مسئولان از جمله موارد است.
عیوضی در بخشی دیگر از سخنان خود با تاکید بر لزوم توجه به پتانسیلهای گردشگری شهرهای اطراف تبریز همانند شهر«گوگان»، بیان کرد: طی بازدیدی که از این شهر زیبا به همراه متخصصان گردشگری داشتهایم، مشاهده کردیم که در قدم اول مردم این شهر با مهربانی و آغوش باز، پذیرای گردشگران و مهمانان است و این، اصل اول توسعه مقصد گردشگری است. هم چنین در این شهر نهالستانهای بینظیری بود که در آن انواع انگور، میوه، حتی عناب، زیتون و زرشک از سراسر کشور پرورش یافته بود.
گوگان می‌تواند به قطب توسعه توریسم آموزشی باغبانی تبدیل شود
وی افزود: با دیدن این باغات به ذهنم رسید که گوگان می‌تواند به قطب توسعه توریسم آموزشی باغبانی تبدیل شود و با ایجاد شرایط مناسب برای اشتغال فارغ التحصیلان رشتههای مربوط به کشاورزی می‌تواند در حفظ این باغات و کسب درآمد از آن برای جوانان مفید باشد.
عیوضی ادامه داد: از سویی ثبت ملی باقلوای گوگان پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر دارد و ترکیبات این محصول از گردو، بادام، فندق، آرد و روغن گردو است که اگر بتوان این محصول خوشمزه را در سطح ملی و بینالمللی معرفی کرد، به دنبال آن کارگاههای تولید باقلوا و تقاضا برای گردو و بادام زیاد میشود و به مرور اطراف دریاچه ارومیه تبدیل به قطب تولید نهالستان و محصولات ارگانیک تبدیل میشود.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود در خصوص نقش دانشگاهها در توسعه گردشگری، گفت: گردشگری آموزشی نوعی گردشگری است که مختصصان، پژوهشگران و دانشجویان رشتههای مختلف را در برمی‌گیرد و با ایجاد شرایط مناسب، می‌توان برنامههای مطالعاتی گردشگری از ربع رشیدی، دانشگاه تبریز به عنوان دومین دانشگاه کشور و… را انجام داد.
منطقه آزد ارس پتانسیل تبدیل شدن به مرکز توریسم آموزشی را دارد
وی تاکید کرد: منطقه آزد ارس حتی می‌تواند به کمک تبریز و توریسم آموزشی آن بیاید و به مرور تبدیل به قطب گردشگری آموزشی در شمالغرب کشور باشد و از این طریق وضعیت گردشگری و درآمد منطقه را بهبود بخشد.
عیوضی در پایان پیشنهاد کرد که برای تدوین برنامه های گردشگری باید مختصصان گردشگری با همکاری دیگر رشته ها شرکت داشته باشند و چنین نباشد که مختصصان برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی برای گردشگری برنامه تدوین کنند و برای حل این موضوع باید شرکتها و بخش‌های تخصصی مشاوره گردشگری راه اندازی شود.
بدون توجه به جایگاه و وضعیت فعلی خود در گردشگری، خود را با استانداردهای جهانی مقایسه می‌کنیم
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد ارس با بیان این که گردشگری پاکترین صنعت دنیا بوده و بیشترین ارزش افزوده را دارد، گفت: موقع صحبت در مورد گردشگری متاسفانه همیشه بدون توجه به جایگاه و وضعیت فعلی، خود را با استانداردهای جهانی مقایسه می‌کنیم در حالیکه در کشور ما نگاه اقتصادی به گردشگری موضوع جدیدی است و بهتر است با رفتار احساساتی خود را فریب ندهیم و واقع بین باشیم.
دادش زاده ادامه داد: گردشگری صنعتی فرابخشی است و بیشتر دستگاهها در آن دخیل هستند و معتقدم که با نگاه صرف دولتی نمیتوان قدمی در زمینه توسعه گردشگری برداشت و دولت در این امر فقط باید تسهیلگر باشد و دخالت مستقیم خود را کنترل کند.
در منطقه آزاد ارس، گردشگری جزو استراتژی های برتر منطقه محسوب میشود
وی با تاکید بر این که در منطقه آزاد ارس، گردشگری جزو استراتژیهای برتر منطقه محسوب میشود، افزود: طبق طرح جامع و مدون در خصوص گردشگری منطقه، ما به عنوان مجری به دنبال تکمیل کننده زنجیره ارزش گردشگری هستیم و با تقسیم کار در دو بخش سخت افزاری و نرم افزاری، امور را با همراهی بخش خصوصی انجام میدهیم.
ژئوپارک ارس امکان ثبت مشترک با نجوان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان را دارد
وی ادامه داد: بر اساس طرح جامع جلفا، دو مسیر از جلفا تا کلیسای سنت استپانوس و از جلفا تا جنگلهای ارسباران مشخص شده است. منطقه آزاد ارس بین جنگلهای ارسباران و کلیسای سنت استپانوس (ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو) قرار دارد و در وسط این مسیر، ژئوپارک ارس مطرح می شود که دومین ژئوپارک خاورمیانه بعد از قشم است و جزوه ژئوپارکهایی است که می‌تواند با دیگرکشورها همچون نجوان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان به صورت مشترک ثبت شود. پرونده این طرح هم تا آذرماه فرستاده میشود و امیدواریم تا بهار سال آینده به اتمام برسد.
ایجاد پنجره واحد سرمایه گزاری در حوزه توریسم
داداش زاده تعیین بستههای تشویقی سرمایهگزاری، ایجاد پنجره واحد سرمایه گزاری در حوزه توریسم، فراهم کردن شرایط برای احداث ۱۵ هتل و سپردن امور اقامت و پذیرایی به بخش خصوصی را از دیگر اقدامات مهم منطقه آزاد ارس در زمینه توسعه گردشگری در منطقه دانست.
وی در خصوص معرفی منطقه آزاد ارس در سطح جهانی، گفت: عضویت ارس در سازمان جهانی گردشگری، عضویت در شبکه جهانی جوامع ایمن و تلاش برای عضویت عضویت در شبکه جهانی شهرهای سالم نقش مهمی در معرفی پتانسیلهای ارس در دنیا دارد و با عضویت در شبکه های جهانی، ارس را به دنیا نشان میدهیم.
وی هم چنین بررسی روحیات جامعه هدف برای سفر به ایران را ضروری دانست و بیان کرد: تا جایی که اطلاع دارم جامعه هدف استان برای توسعه گردشگری از طریق گردشگران ورودی مشخص و دستهبندی نشده است. در حال حاضر ایران جزو مقاصد ارزان قیمت محسوب میشود و تورهای ارمنی و آذری به خاطر وضعیت اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی به ایران سفر می‌کنند که این امر حداقل کمک می‌کند که اقتصاد را با گردشگری جلو ببریم.
وی افزود: بزرگ‌ترین چالش گردشگری این است که به صورت ساده انگارانه به این صنعت نگاه کنیم و نگاه علمی و تخصصی به آن نداریم و این باعث میشود که برنامهها و پیش‌بینی‌ها به درستی انجام نشود.
داداش زاده تاکید کرد: برای شروع هر فعالیت نیاز به فرهنگ سازی است و آذربایجان شرقی با قرارگیری در مسیر جاده ابریشم، راه ارتباطی مهم و کلیدی تلقی میشود که مردمان آن با سفر و شیوه برخورد با خارجیها، بیگانه نیستند و تا زمانی که به حریم خصوصی آنان کسی تعرض نکند، مقاومت بی جا نمیکنند.
سند توسعه گردشگری در حوزه گردشگری تدوین شده است
قائم مقام مدیرکل و معاون گردشگری و معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی با بیان این که در مقایسه با گذشته، دیدگاه و نگرش دستگاهها و ادارات نسبت به صنعت گردشگری عوض شده است، گفت: این تغییر نگرش رویکرد خیلی خوبی است که باعث میشود صنعت گردشگری با سرعت بیشتری رونق یابد. همچنین در این راستا سند توسعه گردشگری با همکاری تمامی بخش‌های دخیل در حوزه گردشگری تدوین شده و حدود ۸۰۰ مورد مگا پروژه و ریز پروژه در آن تعریف شده است و بر اساس این سند، تخصیص اعتبارات استانی و فعالیتها انجام میگیرد.
احمد حمزه زاده با اشاره به انتخاب تبریز به عنوان پایتخت گردشگری اسلامی در سال ۲۰۱۸ از سوی سازمان همکاری کشورهای اسلامی، یادآور شد: هدف سازمان همکاری کشورهای اسلامی این نیست که به دنبال انتخاب یک شهر به عنوان پایتخت گردشگری، آن شهر به یکباره شاهد رشد چشمگیر افزایش تعداد گردشگران باشد، بلکه میخواهد در مرحله اول شهر معرفی شود و گردشگران به سمت آن هدایت شوند.
افزایش ۳۷ درصدی تعداد گردشگران خارجی
وی ادامه داد: با اجرای برنامههای مختلف طی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸، میزان ورود گردشگران خارجی به استان، حدود ۳۷ درصد افزایش یافت. بالغ بر ۴۰۰ هزار نفر از مبادی ورودی چهارگانه وارد استان شدند و از این میان ۲۳۶ هزار نفر به طرف تبریز آمدند و ۱۴۰ هزار نفر آنها در این شهر اقامت کردند. اگر میانگین هر کدام ۱۰۰۰ دلار در هزینه کنند، ۱۴۰ هزار دلار نصیب تبریز میشود.
طی سه سال آینده میزان گردشگران ورودی وخروجی به نقطه سر به سر میرسد
وی با تاکید بر این که تراز منفی میان میزان گردشگران ورودی و خروجی در کشور وجود دارد، افزود: در ایران میزان ورود گردشگران حدود پنج و نیم میلون نفر و میزان خروج از کشور حدود هشت و نیم میلیون نفر محاسبه شده است و امیدواریم با توسعه گردشگری داخلی، میزان خروج گردشگران داخلی کاهش یابد و در عوض با رونق گردشگری داخلی، وضعیت زیرساختها بهبود یابد و به مرور شرایط برای سفر گردشگران خارجی محیا شود. پیش بینی میکنم که طی سه سال آینده این میزان به نقطه سر به سر برسد.
حمزه زاده همچنین با بیان این که افزایش تعداد گردشگران رابطه مستقیمی با افزایش سرمایه گذاری در حوزه گردشگری دارد، گفت: در حال حاضر ۳۵ هتل در استان و ۸۰ پروژه گردشگری در دست کار است و بعد از ساخت برای نزدیک هفت هزار نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی دارد.
وی با بیان این که مزیت اصلی رقابتی ایران برای سفر، تاریخ، فرهنگ و آداب و رسوم است، گفت: ایران و به ویژه آذربایجان شرقی، کشور غنی از نظر فرهنگی و تاریخ است ولی متاسفانه نبود شناخت از این منطقه باعث شده است کمتر معرفی شود و از این رو در سند توسعه گردشگری استان به موضوعات بازاریابی و تبلیغات اشاره شده است.
وی با اشاره به نقش تصویر مقصد در توسعه گردشگری، یاد آور شد: ایجاد تصویر مثبت و ماندگار از مقصد گردشگری در ذهن گردشگران، باعث می شود که آنان تمایل داشته باشند که بار دیگر به مقصد سفر قبلی خود برگردند و نسبت به مقصد وفادار میشوند.
باید قوانین و مقرات ویژه گردشگری وضع شود
حمزه زاده تاکید کرد: به نظرم به دنبال تشکیل وزارت میراث فرهنگی، باید قوانین و مقرات ویژه گردشگری وضع شود، چرا که در این حوزه قوانین حمایتی و تشویقی وجود ندارد و بهتر است که مجلس شورای اسلامی به این موضوع توجه کند.
وی هم چنین با هدف توانمندسازی فعالان حوزه گردشگری، از برگزاری دو کارگاه آموزشی در هر ماه با همکاری بخش خصوصی خبر داد.
