۵۵۰ گونه گیاه دارویی در آذربایجان‌شرقی شناسایی شد

بزرگنمایی تصویر

به گزارش آذر صبح، به نقل از ایرنا، امیر حسین طالب پور روز شنبه در گفت و گویی با بیان اینکه ایران به دلیل تنوع بالای گونه های گیاهی ، بانک ژن گیاهی است و هر یک از گونه ها ارزش کاربردی دارد، اظهار کرد: بیش از ۲۰ درصد گونه های گیاهی ایران در آذربایجان شرقی به خصوص ارسباران وجود دارد و با توجه به گونه های گیاهی مختلف موجود در آذربایجان شرقی، این استان از لحاظ علمی، «ایران کوچک» است.

وی با بیان اینکه گیاهان دارویی یکی از موهبات الهی برای تامین نیازهای فراروی بشر در زیست سالم است، ادامه داد: تا زمانی که به صورت علمی و عملی به موضوع گیاهان دارویی ورود نکنیم، به نتیجه مطلوب و قابل انتظار نخواهیم رسید.

طالب پور اظهار داشت: شناخت، تحقیق و معرفی و ارایه راهکارهای کشت و توسعه گونه های دارویی راهکار مناسب برای رسیدن به استانداردهای توسعه در گیاهان دارویی است.

وی گفت: آذربایجان شرقی با داشتن تنوع بسیار ارزشمند گونه های دارویی و تنوع اقلیمی و اکولوژیکی و هم مرزی با بازار های منطقه قفقاز، اروپا و عراق می تواند با برنامه ریزی مناسب، سهم مناسبی از بازارهای موجود را به خود اختصاص دهد و در این میان یافته های محققان استان می تواند بسیار مفید واقع شود.

این مدرس دانشگاه با اشاره به تغییر الگوی کشت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه گفت: باید در کنار این موضوع، کشت جایگزین و تغییر روش های کشت نیز مورد توجه قرار گیرد.

محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی و مدرس دانشگاه گفت: از بعد اطلاعاتی در حوضه گیاهان دارویی بی نهایت ضعیف هستیم و این باعث می شود برنامه های مختلفی به صورت تب وار اجرا شود، ولی به دلیل نبود اطلاعات کافی به خوبی پیش نرود.

طالب پور با اشاره به اینکه طرح تحقیقاتی تهیه اطلس داروهای گیاهی آذربایجان شرقی در سال ۱۳۸۲ به مدت سه تا پنج سال توسط دانشگاه علوم پزشکی تبریز اجرا شد که من نیز عضو تیم تحقیق بودم ، افزود: در این مدت به اطلاعات بسیار بی نظیر و کم نظیری دست یافیتم و موفق شدیم گونه های سنتی مورد کاربرد در مناطق مختلف آذربایجان را جمع آوری کنیم.

وی ادامه داد: در قالب اجرای این طرح در آن سال ها در ۶۴ روستا از مناطق مختلف استان آذربایجان شرقی با همیاری بهورزان که منبع مورد اعتماد روستاییان هستند، حضور یافتیم و توانستیم اطلاعات مربوط به ۲ هزار و ۲۰۰ گونه سنتی گیاهی مورد کاربرد در طب سنتی مناطق روستایی آذربایجان را بدست آوریم که در این کار تحقیقاتی نمونه های جدید شناسایی شدند که قبل از آن اطلاعی از وجود این گیاهان در منطقه نداشتیم.

طالب پور با تاکید بر اینکه باید توانمندی های استان را در مناطق مختلف شناساند، افزود: برای واسنجی به ارسباران رفتم و متاسفانه شاهد این بودم که حتی روستاییان نیز اطلاعات کمتری در خصوص گیاهان موجود در طبیعت ارسباران دارند؛ گیاهی را دیدم که سالیان سال بود که روستاییان به عنوان علف هرز آن را می سوزانند و هیچ اطلاعی از ارزش بسیار بالای آن گیاه نداشتند.

وی بر لزوم استانداردسازی در حوزه گیاهان دارویی تاکید کرد و اظهار داشت: اگر استانداردهای جهانی در کشت، برداشت و تولید گیاهان دارویی مورد توجه قرار نگیرد، موفق به صادرات تولیدات گیاهان دارویی نخواهیم شد.

محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی با بیان اینکه به دلیل مشکل در الفبای نامگذاری درست گیاهان دارویی، گردشگرانی که با هدف خرید به روستاها و دل طبیعت می آیند از خرید آنها منصرف می شوند، ادامه داد: باید نام علمی گیاه، مواد موثر در آن و اثرات درمانی گیاه نوشته و معرفی شود تا بتوان آن را به فروش رساند.

وی ادامه داد: براساس آمار سال ۱۳۸۸ بیش از ۸۰ درصد گیاهانی که در بازار ایران توسط عطاران به فروش می رسند، از طبیعت برداشت می شود و جمع آوری از عرصه بدون رعایت استانداردها انجام می گیرد.

طالب پور با اشاره به اینکه حدود ۲۷۰ عطاری در سطح تبریز وجود دارد، اظهار داشت: اتحادیه گیاهان دارویی در تهران، اصفهان، مشهد و شیراز ایجاد شده، اما در حدود ۱۴ سال است که نتوانسته ایم اتحادیه ای در تبریز جدا از آجیل فروشان ایجاد کنیم.

محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی با اشاره به فعالیت شرکت دانش بنیان شفا پژوهان سبز از سال ۱۳۸۶ در حوزه گیاهان دارویی، گفت: هدف این مجموعه رویش گیاه با آب کم در شرایط سخت است.

طالب پور ادامه داد: از مجموع ۸ هزار گونه گیاهی که در ایران وجود دارد، ۲ هزار و ۲۰۰ گونه در آذربایجان شرقی وجود دارد که ۵۵۰ گونه آن دارویی است که ظرفیت بسیار بالایی محسوب می شود.

وی با بیان اینکه کشت سبزیجات در استاان های حوضه آبریز دریاچه ارومیه بسیار آب بر است، افزود: به دنبال این هستیم تا برای اولین بار در استان برخی از گونه ها که در قالب سبزی و کم توقع و آب بری کمی دارد، وارد سبزی کاری کرده و تغییر الگوی کشت را معنی دار کنیم.

طالب پور گفت: با اقدامات علمی و عملی که در حدود ۱۳ سال به طول انجامیده، توانسته ایم برند تولید گیاه «رازک» در کشور را دریافت کنیم و آماده هستیم در زمین هایی که مستعد کشت این گیاه است، قرارداد کشت و تولید ببندیم.

وی اظهار داشت: شرکت دانش بنیان شفاپژوهان توانسته به علم کشت و تولید گیاه قره قات که جز گیاهان انحصاری و در حال انقراض است، دست یابد.
محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی ادامه داد: آذربایجان منطقه کوهستانی و مستعد برای کشت دیمی است و اگر این الگوی کشت مورد توجه قرار می گرفت، اکنون با مشکل کم آبی و خشکسالی روبرو نمی شدیم.

وی با اشاره به شوری آب دریاچه ارومیه گفت: گیاهانی داریم که در شورترین نقاط کرده زمین می روید و رویش این گیاهان در حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیز مشاهده شده است.

در زمان حاضر ۳۰ واحد فرآوری گیاهان دارویی در آذربایجان شرقی فعالیت می کنند.