شنبه, ۵ مهر ۱۴۰۴ / ۰۵:۲۶:۴۴
این روزها بحران قره باغ و جنگ میان دو کشور آذربایجان و ارمنستان، بهانه‌ای به دست برخی رسانههای معلوم‌الحال داده تا با هدف اختلاف افکنی داخلی و تبیین اندیشه‌های انحرافی خود، آتش جنگ رسانه‌ای را که تبعات آن کم از خمپاره‌های طرفین درگیر نیست، دامن زنند.
آذر صبح/جواد کریم نژاد- فعال فرهنگی: این روزها بحران قره باغ و جنگ میان دو کشور آذربایجان و ارمنستان، بهانه‌ای به دست برخی رسانههای معلوم‌الحال داده تا با هدف اختلاف افکنی داخلی و تبیین اندیشه‌های انحرافی خود، آتش جنگ رسانه‌ای را که تبعات آن کم از خمپاره‌های طرفین درگیر نیست، دامن زنند. این جریان رسانه‌ای، که زاییده تفکّرات برخی جریانات خاصّ سیاسی در کشور هستند، هر نوع تفکّر و هر صدایی را که در حمایت از اراضی اشغالی قره باغ و هویت شیعی مردم آذربایجان باشد بر علیه سیاست خارجی و تحریک کننده جریان قوم گرایی داخلی دانسته و با برچسب زدن حمایت از «پان‌ترکیسم» و تجزیه طلبی فرافکنی می‌نمایند. نمونه بارز این تفکّر، حمله تخریبی و هجمۀ رسانه‌ای سلسله‌وار، دو جریده پایتخت (شرق و انتخاب) و هم مسلکانشان به بیانیۀ بسیار راهبردی و مؤثر ائمه محترم جمعه مراکز استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان در حمایت از مردم مظلوم و مسلمان قره باغ است. بطوریکه این نشریات، با درک نادرست خودشان از فضای افکار عمومی منطقه و حساسیت‌های قومی موجود، ائمه جمعه چهار استان شمالی را با انتشار این بیانیه راهبردی، متهم به حمایت از «جریان‌های افراطی قوم‌گرا و تجزیه طلب و وابسته به کشورهای شمال غرب ایران» و «تحریک شهروندان آذری برای اقدامات تحریک‌آمیز و افراطی خود» کرده‌اند و استدلال نموده‌اند چون «امضای ائمه جمعه دیگری از دیگر نقاط کشور پای این بیانیه نیست، شائبه رویکرد قومی و محلی‌گرایی در امضا و انتشار چنین بیانیه‌ای مشهود است». زهی خیال باطل.
این نوشتار، ضمن دفاع از مواضع انقلابی «سید شریف» و امام جمعه مردمی تبریز و بیانیه راهبردی مشترک چهار ائمه جمعه مراکز استان‌های شمالغرب کشور در دفاع از خاک قره باغ، قصد دارد، ضمن روشنگری از پشت پردۀ هتاکی گستاخانه برخی جریان‌های سیاسی به ائمه جمعه با بازوان رسانه‌ای شان، که منافع خویش را به هر دلیلی با انتشار این بیانیه، در مخاطره می‌بینند، افکار عمومی را آگاه‌سازی نماید. کسانی که در ظاهر سنگِ «وحدت ملّی» را به سینه می‌زنند اما در باطن با نشر دروغ‌های شاخ‌دار و تشویش اذهان عمومی سعی در ترویج افکار پوسیده «یکسان سازی قومیتی» و اندیشه‌های ناسیونالیستی خود داشته و با غبار آلود کردن فضا به دنبال منافع خاصی هستند. بنابراین لازم است نکاتی چند در جهت تنویر افکار عمومی از پشت پردۀ هتاکی گستاخانه این رسانههای زنجیره‌ای به ائمه جمعه به سمع و نظر خوانندگان محترم برساند:
نکته‌اول: قبل از هر چیز، سؤالی که از این جریان رسانه‌ای هتاک باید پرسیده شود اینکه: مگر موضع چهار امام جمعه محترم مراکز استان‌های اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی و زنجان که بیانیه راهبردی مشترکی در دفاع از خاک قره باغ صادر کردند، غیر از رسالت دینی خود در حمایت از مسلمانان و شیعیان است؟ یا غیر از دکترین سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران و فرمایش مقام معظم رهبری که فرمودند: «قره باغ خاک اسلام است» می‌باشد؟ که اینگونه «غرب‌گراهای داخلی» در همصدایی با سایت فارسی «دویچه‌وله» بر آشفته‌اند و نمایندگان ولی فقیه شمالغرب کشور را متّهم به حمایت از جریان پان‌ترکیسم میکنند. اصول اعتقادی، دینی، آموزه‌های انقلابی ما و دکترین سیاسی نظام، در طول ۴۰ سال حیاتش همیشه بر دفاع از مظلوم استوار بوده است. حال این دفاع از مسلمان مظلوم، طبق سیاست کلی نظام فرقی نمی‌کند که در فلسطین، سوریه، عراق، یمن و امروز هم در آذربایجان باشد.
حمایت از تمامیّت ارضی یک کشور شیعی مذهب و قره باغ ربطی به قوم‌گرایی وشانتاژ‌های رسانه‌ای نمی‌تواند داشته باشد، چرا که طبق آموزه‌های دین مبین اسلام و نصّ صریح قرآن کریم، با استناد به آیات شریفۀ متعددی همچون؛ «۳۹ و۴۰ /حج -۷۵/ نسا- ۹۲/انبیا » و سخنان معصومین(علیهم السلام)، دفاع از مظلوم و حمایت از مسلمان، وظیفه همه مسلمانان جهان اسلام است و قطع و یقین، قره باغ خاک اسلام و آذربایجان است و دیدگاه ائمه جمعه شمالغرب کشور در دفاع از مسلمانان مظلوم قره باغ بر پایه اصل حقانیّت، دقیقاً منطبق با سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و موضع بنیادی مقام معظم رهبری در رابطه با اشغال قره باغ است. بیانیه‌ای که با تدبیری عالی و در نظر گرفتن جمیع شرایط حساسیت‌های قومی منطقه و مصالح ایدئولوژیک، در اقدامی به موقع صادر می‌گردد، پس ائمه جمعه که یکی از وظایف اصلی‌شان، تبیین راهبردهای نظام با محوریت ولی فقیه است، به وظیفۀ شرعی و اجتماعی خودشان عمل نموده‌اند، حال روزنامه شرق هر اندیشه ناصوابی را می‌خواهد نشر دهد، خود داند و جریان وابسته سیاسی‌اش. در ضمن بماند که شورای امنیت سازمان ملل متّحد در ارتباط با حقانیّت جمهوری آذربایجان در موضوع قره باغ چهار قطعنامه شفاف و قاطع در طول سال‌های مناقشه صادر کرده است که از سوی طرف متجاوز نادیده گرفته شده است.
نکته دوم: در مبحث هویت ملّی ایرانی– اسلامی؛ ملّی‌گرایی و هویت ایرانی، مقوله‌‌ای جدا از فارسی‌گرایی روزنامه شرق و هم‌مسلکانشان در تاریخ معاصر ایران است. گروه کژ اندیشی که ملّی‌گرایی را هم‌سنگ با انکار دیگر اقوام ایرانی می‌دانند و به قول شهریار ملک سخن‌مان: «تو پنداشتی ایران، ز تهران تا کرج باشد؟». بنابراین خطر پان آریایسم و پان فارسیسم مورد ترویج این جریان سیاسی و رسانه‌ای خاص، کمتر از پان ترکیسم و پان کردیسم نیست، به صراحت می‌گوییم ما با هر تفکّر پانی که وحدت ملّی و هوّیت «ملّت ایرانی»مان را خدشه‌دار کند، مخالفیم. حال این تفکّر از نوع پان ترکیسم باشد یا پان فارسیسم افراطی همفکران روزنامه شرق یا هر پان دیگر… چرا که باور و اعتقاد راسخ داریم جمع شدن اقوام مختلف در ایران در کنار هم، تحت نام زیبا و غرور آفرین «ملّت ایرانی» است که به تاریخ، فرهنگ و بزرگی ایران عزیزمان غنا و عظمت بخشیده است و مجموعه همه اقوام؛ از ترک، کرد، لر، عرب، بلوچ، گیلک و… امروز در ایران با سرنوشتی مشترک زندگی میکنند. پس لطفاً پنبه حمایت از قوم گرایی افراطی را از گوشتان در آورید.
مردم آذربایجان و بالاخص مردم غیور تبریز با اصول بنیادی و انقلابی خود در تاریخ معاصر از صدر مشروطه تا انقلاب اسلامی و صحنه‌های دفاع از کیان این کهن مرز و بوم، همواره در اتحاد ملّی و پایبندی به آرمان‌های نظام پیشگام بوده و خواهند بود، بطوریکه هرجا حضور این مردمان ولایی لازم بوده است، حماسه آفریده‌اند و خود را در طول تاریخ به اثبات رسانده‌اند؛ و این افتخار هر چند به مذاق برخی جریانات بیمارگونه سیاسی و بازوان رسانه‌ای آنها از جمله « روزنامه شرق و انتخاب یا هر رسانه همفکرشان» خوش نیاید که در اقدامی شتابزده و انتشار مطلبی وهن آلود، مردمان غیور این دیار را «تحریک به تجزیه طلبی» و سید شریف و نجیبشان را متّهم به حمایت از «جریان‌های افراطی قوم‌گرا» بدانند و زمینه را برای سوءاستفاده عده‌ای منفعت طلب داخل و خارج، که در کمین نشسته‌اند تا از آب گل آلود برای خود، ماهی بگیرند، فراهم نمایند. پس برایتان لازم است یاد آور شویم تاریخِ مردمان نستوه و محب اهل بیت(ع) این دیار، بیانگر مشخصه‌های اجتماعی، دینی و فرهنگی آنهاست و وصله «قوم‌گرایی و تجزیه طلبی» برای قبای این دیار نمی‌چسبد.
البته بماند که با کج روی‌ها و سیاست‌های غلط پان فارسیستی برخی افکار مسموم همسو با جریان رسانه‌ای روزنامه شرق، که درک درستی از مقوله قومیّت در ایران ندارند و همواره با استفاده از ایدئولوژیِ دگرستیزانۀ خود، سبب شده‌اند هویّت قومیِ بخش قابل توجهی از اقوام متعدّد ایرانی نادیده گرفته شود و ابداع این سنّت، موجب «گسست فرهنگی» گردیده است و ردّ پای آن از ورزش گرفته تا مناسبات هنری و اجتماعی مشهود است که جای بحث آن در این مقال اندک نیست، هر چند کنش‌گری مسئولانه و ایران‌گرایانۀ قاطبه اهالی آذربایجان در حفظ و انسجام وحدت ملّی و در رأس آن حضور و روشنگری‌های «سید شریف» این دیار حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد علی آل هاشم، راه را بر فتنه انگیزی رسانه‌ای و های و هوی نژاد گرایانۀ امثال روزنامه شرق می‌بندد. پس با علم به این تفاسیر، اینکه جریده جهت‌دار شرق، با تمرکز بر بیانیه ائمه جمعه در روشنگری سره از ناسره برای مردم آذربایجان، اقدام به فتنه‌انگیزی در ایران کنند، خیلی امر غیرقابل پیش‌بینی‌‌ای نباید باشد! همان که « امام جمعه تبریز» هم در آن بیانیه و قبل‌تر از آن نسبت به بازیگردانی رژیم صهیونیستی و برخی عناصر مشکوک هشدار داده بودند. در حقیقت به نظر می‌آید؛ این فتنه انگیزی و هتاکی رسانه‌ای به ائمه جمعه، چه بسا ادامۀ همان خط و تفکّر مسمومی است که اوایل انقلاب، معاندان برای ایجاد تفرقه قومیّتی در بین اقوام ایرانی و مذاهب مختلف در ایران طراحی کرده بودند. دسیسه‌ای که باز طراحی آن، امروز به بهانه پرداخت به جنگ جمهوری آذربایجان و ارمنستان، با خط و ربط جهت‌دار که در ادامه توضیح داده خواهد شد، از زبان روزنامه شرق خارج می شود و سایت فارسی دویچه وله‌ی آلمان و دیگر رسانههای همسو، در دلسوزی مضحک، به باز نشر گسترده آن می‌پردازند.
نکته سوم: همچنانکه خواص جامعه بارها اشاره کرده‌اند، امروز «جریان انحرافی» در کشور به شدت فعال است. جریانی که مبنای تفکرشان تأثیر پذیری از غرب و غرب‌گراهاست. این جریان با طرح عناوین متعددی در فضای مجازی و رسانه ای، در حرکتی نرم و خزنده و با هدف تضعیف جایگاه نمایندگان ولی فقیه در کشور هستند و هدفی جز دامن زدن به نارضایتی‌های عمومی مردم، پشت پرده این حرکت خزنده نیست. چیزی که در این ایّام حمله‌های تحریکی زنجیر واری بر علیه امام جمعه تبریز و اردبیل گرفته تا امام جمعه اصفهان و یزد را شاهد بودیم و ضرورت دارد آحاد نیروهای ارزشی و انقلابی در این زمینه روشنگری نمایند، کما اینکه روزنامه شرق به بهانه پرداخت به بیانیه ائمه جمعه شمالغرب کشور دو کلید واژه به مخاطب خود می‌دهد که نباید دور از چشم کنشگران انقلابی پنهان بماند:
۱-نویسنده مطلب روزنامه شرق، پس از طرح دلواپسی‌هایش با یاد آوری سیاست اصولی کشور، جرقه رخدادهای دی ماه ۹۶ را از سخنان امام جمعه مشهد دانسته و گویا سخنان او را عامل اعتراضات و ناآرامی‌های ۹۶ القا می‌کند. در ادامه با شبهه افکنی و متهم نمودن امام جمعه تبریز به قومیت گرایی به تبعات اظهارنظرهای ایشان می‌پردازند، کمااینکه با غرض ورزی اشاره نمی‌نمایند که تبیین موضوع و تحلیل بهتر شرایط اگر به هنگام و با نگاهی بصیرت‌مندانه توسط ائمه جمعه صورت گیرد، می‌تواند نتایج مؤثری در انسجام و منافع ملّی داشته باشد، همچنانکه در همان جریانات دی ماه ۹۶، آذربایجان و تبریز با تدبیر و خطبه‌های روشنگر به موقع امام جمعه تبریز شاهد آرامش اجتماعی بود و هیچ اغتشاش و ناآرامی در این خطّه صورت نگرفت. حال این سید شریف را به تحریک جریان های قوم گرا متهم می‌سازید؟
۲- روزنامه شرق،؛ با طرح این سؤال که «آیا این شخصیت‌های رسمی [منظور۴ ائمه جمعه محترم شمالغرب] به عواقب این بیانیه و سوءاستفاده افراطی‌های قوم‌گرا اندیشیده بودند؟» و در ادامه با ایما و اشاره ضمنی و کد دادن به مخاطبان جامعه هدف خود و وابستگان فکری‌شان، کدی صادر می‌نماید: «طرف دیگر آیا درباره اتخاذ این موضع‌گیری بی‌تفاوت خواهد بود؟» «اگر کسانی تحت تأثیر این بیانیه در خیابان حاضر شده یا فراتر از آن به همراهی با یکی از طرف‌های درگیر در مناقشه قفقاز بپردازند و دیگر پیامدهای این بیانیه، آیا مسئولیت اخلاقی و قانونی آن با صادرکنندگان بیانیه نیست؟»
ما از شما می‌پرسیم: آیا محتوای این پیام به اصطلاح دلسوزانه تان، دمیدن در آتش افراطی‌گری و تحریک شهروندان عزیز ارامنه ایران و دامن زدن به اختلافات مذهبی نیست؟
نکته چهارم: روزنامه شرق در بخشی از مطلب خود نوشته است: «نگرانی‌ها ناشی از این است که رخدادهای بین آذربایجان و ارمنستان به تحریک و تهییج احساسات قومی در مناطقی از کشور دامن بزند». سؤالی که باید پرسید اینکه: پس آن موقع که با شیطنت لابی ارمنی در اسفند ماه ۱۳۹۷ و همزمان با سالگرد «قتل عام مردم بی‌دفاع خوجالی»(شیعیان آذربایجان) به دست داشناک‌های ارمنستان، نخست وزیر ارمنستان با سفری پر حاشیه به تهران و اصفهان و در اقدامی شبهه انگیز و خارج از عرف دیپلماتیک در میتینگی در باشگاه آرارات که برگزار کنندگانش و مجوز دهندگان میتینگش، هم‌مسلکان شما بودند و شعارهایی مغایر با سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران درباره قره باغ سردادند و در سالروز کشتار خوجالی با جشن و پایکوبی و سلفی گرفتن با بنری که بر روی آن نوشته بودند «قره باغ خاک ارمنستان است، تمام» و احساسات شیعیان مردم آذربایجان و مردم مسلمان ایران را جریحه‌دار نموده و در اقدامی گستاخانه به سیاست خارجی ما در پایتخت امّ‌القرای اسلام دهن کجی نمودند، رگ غیرتتان باد نکرد؟ به هنگام انتشار گستردۀ تصاویری از این میتینگ در فضای مجازی و رسانههای همسو با شرق نگران تحریک و تهییج احساسات قومی در مناطقی از کشور نبودید؟ آیا اقدامات تحریک آمیزی از این دست چیزی جز دامن زدن به اختلافات قومی- مذهبی نبود؟ که الان بیانیه «دفاع از مظلوم» چهار نماینده ولی فقیه در شمالغرب را به سبب عدم باورتان به منطق انقلاب اسلامی مغایر با رویکردی دستگاه سیاست خارجی می‌دانید؟
و امّا نکته آخر:
همه می‌دانیم که وضیعت منطقه به شدت پیچیده است و بحران قره باغ به لحاظ سیاسی و امنیّتی برای ایران اسلامی بسیار مهم به شمار می‌آید و مواجهه با آن نیازمند راهبردی اساسی است. هر چند دستگاه دیپلماسی کشور تا این لحظه با موضوع، منفعلانه برخورد کرده است. رویا پردازی عثمانی و حضور نیروهای تکفیری، و از طرفی بازیگردانی رژیم صهیونیستی با سرمایه گذاری عظیم، امروز فتنه‌های ترکیبی قومی- مذهبی را با تبلیغات گستردۀ رسانه‌ای هدایت میکنند تا جایی که از تمام ظرفیت‌های اختلاف برانگیز موجود در کشور، اعم از اختلافات قومی و مذهبی استفاده می‌نمایند. فتنه‌ای که اگر این سوی مرزها کشیده شود، همه گیر خواهد بود. بنابراین شرایط جامعه امروز ایران بیش از پیش، به انسجام و همبستگی و همدلی نیاز دارد. اقدام به موقع و صراحت بیان ائمه جمعه محترم شمالغرب و روشنگری امام جمعه تبریز که «زمینه‌ساز و بانی این اتفاقات و تحریکات را رژیم منحوس صهیونیستی» دانسته‌اند، تخم فتنه و تحریکات اختلاف برانگیز را در نطفه خشکانده‌اند، بنابراین راه عقلانی مواجهه با این فتنه، شبهه افکنی و تشویش اذهان عمومی در القاء قومیت گرایی نخواهد بود چرا که تندروی‌ها و کج سلیقگی برخی جریان‌های سیاسی در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی، بخصوص نگاه صفر و صدی به مسائل فرهنگی و قومی قطعاً نامش وطن پرستی نبوده و چیزی جز اندیشه‌های ناسیونالیستی و بازی در زمین دشمن نیست. ما در زمین آنها بازی نخواهیم کرد.
شاید جریان سیاسی خاصی و در رأس آن روزنامه شرق، با آگاهی از محبوبیت امام جمعه مردمی تبریز در میان آحاد مردم منطقه، با هتاکی به این سید بزرگوار سعی در جریحه‌دار شدن احساسات مردم آذربایجان شرقی به ویژه مردم تبریز دارند و با مظلوم‌نمایی مدیای ارمنی- فارسی به دنبال اعتراضات به هر بهانه‌ای هستند، کما اینکه در فضای فعلی که امنیت همسایگان شمالی مختل شده است، مردم ولایی و دین مدار تبریز، فعالان فرهنگی و رسانه‌ای اجازه ابزار کردن و آب در آسیاب دشمن ریختن را به منفعت طلبان این جریان خاص سیاسی در کشور را نخواهند داد تا در اقدامی همسو و هماهنگ حواشی را گسترش دهند.
