حالِ خوبِ کتابخوانی در طرح “خانه داران کتابخوان” تبریز

بزرگنمایی تصویر

آذر صبح/ سحر فخیمی: اغلب مردم در دنیای امروز به دنبال علاجی برای مشکلات ناشناخته ی خودشان هستند. ارزشها و معیارهای آنها آنچنان در هم تنیده و تبدیل به کلاف کوری شده که باز کردنش بهنظرشان غیرممکن می آید. از دیدگاه جامعه شناسان جامعه مدرن امروز فاقد سرمایه اجتماعی است.

مفهومی گسترده در جامعه شناسی که در تجارت، اقتصاد ٫ علوم انسانی ٫ بهداشت عمومی جهت اشاره به ارتباطات درون و مابین گروهی از آن استفاده میشود. اگرچه تعاریف مختلفی برای این مفهوم وجود دارد، اما در کل سرمایه اجتماعی به عنوان نوعی »علاج همه مشکلات« جامعه مدرن تلقی شدهاست.

ایده اصلی بر این استوار است که شبکه های اجتماعی دارای ارزش هستند. ارتباطات اجتماعی در افزایش بهره وری افراد و گروههای اجتماعی تاثیر به سزایی دارند . نسلی که فاقد سرمایه اجتماعی باشد قادر به رشد و تعالی نیست و در گذرگاه تاریخ محکوم به فنا.

زنان خانه دار به واسطه مسوولیت مادری و تربیت فرزند ، یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین گروههای اجتماعی هستند که نقش غیرقابل انکاری در باز تولید و باز توزیع سرمایه اجتماعی بر عهده دارند. هر چند در هیچ ردیف بودجه و هیچ کدام از قوانین توجهی به این امر نشده است.

امروز میزان مادران خانه دار تحصیل کرده بسیار بسیار بیشتر از گذشته و تربیت فرزندان صاحب سرمایه اجتماعی یکی از نتایج وجود چنین مادرانی است. رشد و تعالی روزافزون زنان سبب به عرصه رسیدن نسلی با فرهنگ ، صاحب رفتارهای اجتماعی مطلوب٫ با حس نوع دوستی بیشتر خواهد شد. این امر توسط بانوان و با ایجاد شبکه های رسمی و غیر رسمی اجتماعی و به نوعی ایجاد وفاق و ترغیب دیگر بانوان در ساختار بدون رده بندی زنان خانه دار ممکن می شود.

متاسفانه آنچه در سالهای اخیر شاهد بودیم افول روزافزون توجه به مسایل فرهنگی و تربیتی جامعه در کنار مشکلات عدیده اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی بوده و چون به زبان عامیانه زور غول مشکلات اقتصادی و تورم به مشکلات فرهنگی می چربد ٫ فرهنگ و توجه به این حلقه گمشده به مراحل بعدی واگذار می شود.

اما خبر خوب آن که مادرانی با دغدغه های فرهنگی و تربیتی آستین بالا زدند تا به نوبه خود گامی ارزشمند برای برطرف کردن این مشکل بردارند. مادرانی که به سیاق گذشته هنوز معنقدند گمشده انسان امروز یک جایی لابه لای کاغذهای کاهی کتب ها جا مانده. بانوان گروه مجموعهی ریاحین دور هم جمع شده و عزم جزم کرده اند تا غبار از کتاب خانه ها بزدایند، با طرح خانه داران کتابخوان میهمان خانه هایتان خواهند شد.

طرحی به جا و زیبا که برای اولین بار در سطح کشور کلید خورد که ترجیح می دهم جزییات آن را بدون کم و کاست در مصاحبه ای که با سرکار خانم الهام قاسمیان از اعضای مجموعه ی ریاحین داشتم بخوانید :

– خانم قاسمیان لطفا خودتان و گروه را برای خوانندگان معرفی بفرمایید؟
سلام و خدا قوت خدمت اهالی فرهنگ و رسانه اگر بخواهیم حق مطلب ادا شود باید از معرفی فردی عبور کرده و یک گروه را معرفی کنیم که
هسته اولیه شکل گیری آن به اولین روزهای دهه هفتاد برمیگردد. زمانی که مادرانی دلسوز و مهربان همت خود را مصروف به پرورش فرزندانی می کردند که دغدغه فرهنگی داشتند. کارهای اولیه این گروه با شاگردی در کنار مادرانشان شروع و تا سال ۸۷ که رسما اولین حلقه کتاب خوانی جوان به نام حلقه تسنیم شکل گرفت ادامه داشت. از آن زمان تا کنون این حلقه دوستانه جوان متشکل از بانوان خانه دار کارشناس و متخصص در زمینه های روانشناسی حقوقی و مذهبی و … هستند که روز به روز به تعدادشان افزوده می شود.

-محور اصلی و نحوه فعالیتهای گروه : این حلقه دوستانه و جوان در ابعاد مختلف فرهنگی ـ کتاب خوانی زیر سقف خانه هایشان٫ کاملا به صورت خودجوش و مردمی فعالیتهای زیادی با محوریت حضور بانوان خانه دار انجام داده که دعوت از دو بانوی تازه مسلمان از مسکو و نیجریه برای آشنایی بیشتر و به اشتراک گذاری تجربیاتشان همچنین طرح خانه داران کتابخوان در صدر این فعالیتها قرار دارد.

تا قبل از شروع پاندمی جلسات به صورت مرتب و حضوری در منازل آنجام می شد اما پس از کرونا برای جلوگیری از توقف فعالیتها و رسیدن به اهداف طرح٫ فعالیتها به صورت مجازی پیگیری می شود. -ایده خانه داران کتابخوان چطور مطرح شد؟ و چرا بانوان خانه داران؟

ایده اولیه آن از اسفند ۹۸ در هسته مرکزی مطرح شد. تدوین شیوه نامه اجرایی ٫چکش کاری و بررسی ها تا خرداد ادامه پیدا کرد و از تیر ماه تا کنون به دنبال تهیه مقدمات اجرایی بودیم.

قشر عظیمی از افراد جامعه متشکل از بانوان خانه داری هستند که متاسفانه نه در ردیف بودجه و نه در طرح های اجتماعی و فرهنگی قالبی برایشان در نظر گرفته نشده و این بی مهری در حالی اتفاق می افتد که عمده زحمت پرورش٫ رشد و تعالی نسل فرهیخته بر عهده همین مادران خانه دار است و بازیگر اصلی به ثمر رساندن برنامه های خرد و کلان جوامع همین مادران هستند .

ما یقین داریم اگر زنان در جامعه به فکری مومن باشند و قدم در راهی بگذارند و علی رفم موانع موجود به راه خود ادامه دهند تاثیر آنها بر روی فرزندان ٫ همسران حتی پدارن و برادرانشان تاثیری تعیین کننده و سرنوشت ساز خواهد بود.

مراحل اجرا طرح خانه داران ؟

طرح خانه داران به شکل جامع تدوین شده و تا آنجا که بررسی شده این طرح برای اولین بار در در سطح کشور کلید خورده. . فاز اول با عنوان خانه داران کتابخوان در دستور کار قرار گرفت که سایت و صفحه اینستاگرام طراحی شده برای فاز اول پیگیری و معرفی طرح را در صفحات اجتماعی آسانتر نمود. عزیزان با حضور و ثبت نام در کتابخانه سایت ٫ کتاب ها و یا صفحاتکه سایت و صفحه اینستاگرام طراحی شده برای فاز اول پیگیری و معرفی طرح را در صفحات اجتماعی انجام می شود.

عزیزان با حضور و ثبت نام در کتابخانه سایت ٫ کتاب ها و یا صفحات عنوان مورد علاقه خود را انتخاب کرده و ضمن هماهنگی با مسوول بخش کتاب را به صورت امانت درب منزل تحویل خواهد گرفت و پس از اتمام دوره امانت توسط دوستان در گروه اجرایی درب منزل از آنها تحویل گرفته می شود. همچنین دوستان می توانند با هدیه دادن کتاب در تکمیل کتابخانه و افزایش میزان مشارکت باعث رونق طرح و افزایش تعداد کتاب ها شوند. به عبارتی یک کتاب هدیه می دهند و صاحب یک کتابخانه می شوند.

معاونت فرهنگی شهرداری منطقه ۵ تبریز جناب مهندس اکبری که با اهدا ۳۰۰ جلد کتاب عمومی اولین حمابت را از این طرح داشته اند. ما در تلاش هستیم بزرکترین تشکل زنان خانه دار را ایجاد کنیم و از این طریق آنها را ببینیم و حرفهای این بزرگواران را را بشنویم و مطالباتشان را به گوش مسوولین برسانیم.امیدواریم با عادی شدن شرایط بتوانیم به تمام اهداف از پیش تعیین شده برسیم.