دوشنبه, ۱۴ مهر ۱۴۰۴ / ۰۰:۱۰:۱۰
فرهنگ انتظار و مهدویت از اعتقادات دینی شیعه است که البته در بیشتر ادیان و مذاهب هم این اعتقاد وجود دارد اما این اعتقاد در بین شیعیان محکم تر بوده و جزو فرهنگ و آموزه‌های آنان است.
به گزارش آذر صبح، امید به ظهور، امید به گستراندن چتر عدل و داد به دست منجی در عالم بشریت است که با تقویت فرهنگ انتظار و تقوی ، زمینه انتظار مهیا و ظهور محقق می شود.
در زرتشت، مسئله انتظار منجی با توجه به منظومه عقیدتی آن به نحو خاص مطرح می‌شود، یک قدرت کیهانی یا (روح خیر) به نام «اهورا مزدا» و یک قدرت کیهانی متضاد (روح بزرگ شو) به نام «اهریمن» خودنمایی می‌کند و در طول تاریخ، این دو نیرو تا آخر الزمان که با ظهور «سوشیانس» آغاز می شود، در ستیزند و آن زمان، خوبی بر شر غلبه می کند و دوره صلح و پاکی و اعتلای «اهورا مزدا» فرا می رسد.
در دین یهود نیز که خود را پیروان حضرت موسی می دانند، منتظر موعود هستند در آثار دینی یهود، اسفار تورات و دیگر کتاب های انبیای آنان همواره به موعود اشاره شده از جمله در مزامیر به این مسئله اشاره فراوان شده است.
آنها معتقدند که با آمدن موعود همه موجودات از وجود او بهره مند می شوند و منتظران خداوند وارث زمین خواهند شد، چون قدرت شرور شکسته خواهد شد و صالحان مورد تأیید خداوند قرار خواهند گرفت.
در دین مسیحیّت نیز عقیده به انتظار و ظهور موعود نسبت به سایر ادیان توحیدی بیشتر به چشم می خورد و بشارت های روشن تری درباره موعود آخرالزمان رسیده، در اناجیل (متی، لوقا، مرقس، برنابا) مطالب زیادی در این باره وجود دارد، که بیانگر اعتقاد آنها بر مسئله انتظار است.
در انجیل لوقا آمده درهای خود را بسته و چراغ های خود را افروخته دارید و مانند کسانی باشید که انتظار آقای خود را می کشند، وقتی که آمد و در را کوبید بدون معطلی در را به روی او باز کنید، قریب به همین مضمون در انجیل متی نیز آمده است.
مسئله انتظار تنها در ادیان توحیدی و الهی مطرح نیست، بلکه این اعتقاد یک اعتقاد فراگیر بوده و ادیان غیر توحیدی نیز به نحوی به این مسئله معتقد بودند، در کتاب های قدیم چینیان، در عقاید هندیان و در بین اهالی اسکاندیناوی و حتی در میان مصریان قدیم، بومیان آمریکایی، اهالی مکزیک و نظایر آن می توان چنین اعتقادی را مشاهده کرد.
در آموزه های دینی و فرموده های پیامبر اکرم(ص) انتظار از افضل اعمال است و بیش از همه در دین اسلام فرهنگ انتظار وجود دارد، انتظار در لغت به معنای مراقبت، چشم به راه بودن و نگرانی بوده در اصطلاح کلامی نیز که برگرفته از روایات است، همان انتظار فرج بوده و انتظار فرج یعنی منتظر وعده الهی بودن است.
امام زمان (عج) امام تمام زمان ها، زبان ها و ملیت ها است
نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی با اشاره به ضرورت آمادگی برای ظهور امام زمان (عج) گفت: انتظار فرج با اصلاح جامعه پیوند خورده است.
حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی آل هاشم اظهار کرد: انتظار فرج یک فرهنگ است و همه باید با تقویت آموزه‌های این فرهنگ در انتظار حضرت مهدی موعود(ع) باشیم.
وی با بیان اینکه دعا برای تعجیل در فرج حضرت صاحب الزمان از آموزه‌های ائمه معصومین(ع) است، ادامه داد: فراگیر شدن فرهنگ مهدوی در جامعه و زمینه‌سازی برای ظهور آخرین منجی عالم بشریت از آموزه‌های دین اسلام و مکتب تشیع هست و از امام رضا (ع) نقل است که برای فرج امام زمان(عج) باید دعا بیشتر باشد.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی با بیان اینکه اجر تبلیغ و ترویج فرهنگ مهدوی به اندازه یک عمر عبادت است، گفت: خداوند متعال به موسی (ع) فرمود ” اگر می خواهی ثواب یک عمر عبادت در نامه عملت ثبت شود، مردم را با امام زمانشان آشنا کن.”
امام جمعه تبریز اضافه کرد: متن روایت به نقل از مرحوم علامه مجلسی در بحار الانوار به این شرح است: امام سجاد علیه السلام فرمود”خدا به سوی موسی وحی فرستاد، مرا محبوب مخلوقاتم بکن و مخلوقاتم را هم محبوب من؛ موسی گفت: ای پروردگار، چگونه این کار را انجام دهم؟ فرمود: نعمت های ظاهری و باطنی مرا به آنها یادآوری کن تا مرا دوست دارند.”
وی گفت: بر اساس این روایت عالمان دین به ۲ دسته قابل تقسیم می شوند؛ عالمانی که مهدی اندیش، مهدی باور و مهدی یاور هستند و عالمانی که چنین دغدغه ای ندارند و مهدی اندیشی در سیره علمی و عملی آنها تجلی و نمود چندانی ندارد.
حجت الاسلام والمسلمین آل هاشم در تبیین جلوه عملی دعای فرج با بیان اینکه دعای بدون عمل، بی ثمر است و به اجابت نمی رسد، گفت: مهمترین جلوه عملی دعای فرج، زمینه سازی برای ظهور است، لازمه این زمینه سازی هم این است که همانطور که امام زمان (عج) رهبری جهانی است، ما نیز باید از منظری جهانی به این موضوع نگاه کنیم.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی با بیان اینکه در نگاه اجتماعی اسلام، جامعه جهانی مدّ نظر است، ادامه داد: در تربیت صحیح اسلامی که رسالت اصلی علمای دین است باید هر مسلمان به نحوی تربیت شود که بتواند اسلام خود را در تمام جهان ارائه کند و برای تمام عرصه ها خود را مهیا کند، زیرا امام زمان ما، امام تمام زمان ها و زبان ها و ملیت ها است.
امام جمعه تبریز تاکید کرد: وقتی عالمان دین به عنوان محور امام زمان شناسی و زمینه سازان اصلی ظهور جهانی فراتر از مرزها فکر می کنند، حضرت مهدی (عج) را منجی همه جهان می بینند.
وی ادامه داد: در مقابل، کوتاهی در این امر ممکن است ظهور را تا مدت نامعلومی به تأخیر بیندازد، هر چند حتی اگر ما کوتاهی کنیم و این امر را به تأخیر بیندازیم، خداوند در تحقق آن کوتاهی نکرده و اگر تنها یک روز از عمر جهان مانده باشد خداوند حضرتش را ظاهر خواهد ساخت.
حجت الاسلام والمسلمین آل هاشم با تاکید بر اینکه ظهور حضرت مهدی (عج) منوط به تربیت نسل ظهور است، گفت: عالمان مهدی یاور باید عمده تلاش خود را در این راستا به کار گیرند؛ ائمه اطهار علیهم السلام توصیه فرموده اند «در آموزش معارف ما اهل بیت به فرزندانتان شتاب کنید پیش از آنکه منحرفان، زودتر از شما به سراغ آنها بروند.»
اعتقاد به مهدویت در طول تاریخ بسیار رایج بوده است
استاد مدرسه علمیه حضرت ولیعصر (عج) تبریز نیز گفت: باید مراقبت های کافی را انجام دهیم تا سرباز لایقی برای حضرت صاحب‌الزمان (عج) باشیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحمید بنابی، با بیان روایت «مَنِ ازدادَ فی العِلمِ رُشدا فلَم یَزدَدْ فِی الدّنیا زُهدا، لَم یَزدَدْ مِنَ اللّه ِ إلاّ بُعدا» تأکید کرد: افزایش علم در انسان باید موجب بی رغبتی به دنیا و عمل را به همراه داشته باشد و اگر غیر این باشد، چیزی جز خسران نیست.
وی اظهار کرد: مطابق بیانات ائمه اطهار و بزرگان، پس از حضرت محمد (ص) و امام علی(ع)، حضرت صاحب‌الزمان(عج) افضل مخلوقات هستند.
استاد حوزه علمیه تبریز با معرفی کتاب «دادگستر جهان» از آیت‌الله ابراهیم امینی به عنوان یکی از کتاب‌های ارزشمند در زمینه پاسخگویی به شبهات مهدویت، گفت: مسئله اعتقاد به مهدویت در طول تاریخ بسیار رایج بوده و شبهه خاصی در این خصوص وجود نداشته است.
حجت‌الاسلام و المسلمین بنابی با اشاره به وجود روایات و احادیث مختلف در خصوص امام زمان(عج) از سوی اهل بیت(ع)، اضافه کرد: وقتی از امام حسین(ع) در خصوص «قائم» سؤال می شود، حضرت که خود قبله عالم هستند، می فرمایند: «اگر در آن زمان باشم، خادم آن حضرت می‌شوم».
انتظار، موجب حرکت، سرزندگی و پیشرفت در جوامع بشری می‌شود
روحانی و امام جماعت تبریزی نیز اظهار کرد: انتظار ۲ نوع است، انتظار مثبت و حرکت آفرین و انتظار منفی و سکون آفرین.
حجت الاسلام مهدی ارفعی اظهار کرد: آنچه مورد تایید اسلام است، نوع اول انتظار می باشد که در فرمایش پیامبر گرامی اسلام متبلور است، پیامبر گرامی اسلام فرمود، “افضل اعمال امتی انتظار الفرج” یعنی بهترین عمل امت من، انتظار کشیدن برای فرج امام زمان (عج) است، در این حدیث بهترین اعمال، یعنی انتظار مورد نظر اسلام یک نوع کنش و رفتار و حرکت است نه حالت سکون و دست روی دست گذاشتن و منفعل ماندن.
وی ادامه داد: از این مفهوم معلوم می شود که شخص منتظر باید تمهیدات لازم را برای آمدن شخصی که انتظارش را می کشد فراهم کند و بدون آن، لقب منتظر در مورد وی مصداق پیدا نمی کند.
حجت الاسلام ارفعی یادآور شد: مهمترین فلسفه انتظار ظهور امام زمان (عج) ایجاد امیدواری در بین شیعیان است، انسانی که امید به آینده بهتر دارد در انجام وظایف دینی و اجتماعی و فردی خود تمام تلاش خود را انجام می دهد.
وی افزود: منتظر در برابر مشکلات و کمبودها و فشارها استقامت خواهد ورزید و انسان ناامید، هیچ کار مفیدی را با رغبت کامل انجام نمی دهد، امید به آینده روشن موجب می شود انسان دین و اعتقادات خود را حفظ کند و به آن پایبند بماند.
این واعظ تبریزی اظهار کرد: انتظار کشیدن موجب فراهم شدن مقدمات لازم برای ظهور می شود همچنان که انسانی که منتظر آمدن مهمان می باشد، مقدمات رسیدن مهمان را فراهم می کند.
حجت الاسلام ارفعی اضافه کرد: بر این اساس انتظار به معنای دست روی دست گذاشتن نیست بلکه به معنای فعالیت هر چه بیشتر برای زمینه سازی برای استقبال هرچه بهتر از عزیزی که انتظارش را می کشد می باشد.
وی خاطر نشان کرد: این نوع انتظار، موجب حرکت، سرزندگی و پیشرفت در جوامع بشری می‌شود بر این اساس پیغمبر گرامی اسلام (ص) فرمود: “افضل اعمال امتی انتظار فرج.”
وی همچنین گفت: پیامبر اسلام (ص) در حدیثی که فریقین آن را نقل کرده، فرمود: “اگر از دنیا جز یک روز نماند، خداوند آن روز را آن قدر طولانی می کند تا فرزندم مهدی که اسم او اسم من و کنیه او کنیه من است ظهور کند و عدالت رابگستراند بعد از آن که زمین را ظلم و جور فرا گیرد.”
حجت الاسلام ارفعی به نقل از پیامبر اکرم ص ادامه داد: “هر کس قائمی را که از فرزندان من است انکار کند مرا انکار کرده است، قائم از فرزندان من است که اسم او اسم من و کنیه او کنیه من است و شمائلش شمائل من و سنت او سنت من است. “
وی یادآور شد: بر این اساس شیعه و سنی در اصل اعتقاد به مهدی و ظهور حضرت در آخرالزمان اختلافی ندارند، بلکه اگر اختلافی هست در زمان ولادت اوست، شیعه بر اساس روایات متواتر معتقد است که او متولد شده، ولی چنانکه گفته شد اهل سنت معتقد است که او هنوز متولد نشده بلکه در آخرالزمان متولد می شود./ایرنا
