از تعلیق پخش «کلاه‌قرمزی» تا پاسخ به یک هجمه رسانه‌ای

به گزارش آذر صبح به نقل از ایسنا، دی‌ماه سال ۱۳۹۴ بود که با حکم رییس وقت سازمان سینمایی (حجت‌الله ایوبی) حسین پارسایی به سمت مدیرکل دفتر نمایش خانگی، مستند و کوتاه سازمان سینمایی منصوب شد؛ مدیری فرهنگی که سابقه تماما تئاتری او انتخابش به عنوان مدیر شبکه نمایش خانگی را عجیب‌ و دور از انتظار کرد.

البته او در همان زمان به عنوان عضو شورای سیاست‌گذاری تماشاخانه «ایرانشهر» و دبیر شورا هم منصوب شد که فعالیت همزمان پارسایی در دو مجموعه‌ای که توسط دولت و شهرداری تهران هدایت می‌شوند، اخیرا تحلیل‌هایی را مطرح کرده است.

پارسایی پس از گذشت حدود یک سال و اندی از حضورش در شبکه نمایش خانگی و در روزهایی که این شبکه با تولید سریال‌هایی که مورد توجه مردم قرار دارد رونق خوبی گرفته است، در گفت‌وگویی با ایسنا از وضعیت تولیدات این شبکه، عبور از  روزگار تولید آثار شانه تخم‌مرغی، ممیزی‌های این شبکه و نیز آخرین وضعیت توزیع مجموعه کلاه‌قرمزی در شبکه نمایش خانگی سخن گفت.

یکی از نکات قابل توجه درباره محصولات شبکه نمایش خانگی که البته خبرهای دقیق‌تر درباه آن هنوز رسمی نشده است، به مجموعه‌هایی هم‌چون «شهرزاد» و «عاشقانه» مربوط می‌شود که شنیده می‌شود در فصل‌های دیگری باز هم تولید شوند. ضمن اینکه گویا کارگردان‌های بنام دیگری هم درخواست‌های خود را برای ساخت سریال و فیلم در شبکه نمایش خانگی ارائه کرده‌اند که فعلا با توجه به اشباع بودن شبکه، بررسی آن‌ها به زمانی دیگر موکول شده است. همچنین شنیده می‌شود حضور این تعداد چهره‌ مطرح بازیگری که بیشتر در سینما فعالیت داشته‌اند نگرانی‌هایی را برای اهالی سینما ایجاد کرده که در این راستا پارسایی از تشکیل کمیته‌ای میان خانه سینما و شبکه نمایش خانگی برای هماهنگی بیشتر خبر می‌دهد.

این مصاحبه ابتدا با اشاره‌ای به برخی تولیدات شبکه نمایش خانگی در سال‌های گذشته آغاز شد که پس از اعتراضاتی، شاهد هستیم فیلم‌های سطحی و به اصطلاح بازاری و همچنین سواستفاده ازچهره هنرمندان مطرح برای روی جلد و تبلیغات آثار این روزها کم شده است.

پارسایی دراین‌باره تاکید کرد که رویکرد اخیر فعالان شبکه نمایش خانگی، بیشتر سریال‌سازی است.

وی همچنین به سابقه فعالیت و راه‌اندازی دفتر نمایش خانگی اشاره کرد و گفت: اساسا دفتر نمایش خانگی یکی از ادارات کل سه گانه معاونت نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی و تشکیلات نوپایی است که به دلیل جایگاه و ضرورتی که شبکه نمایش خانگی و مخاطبان گسترده آن دارد بیش از پیش مورد توجه است. در این میان سیاست و راهبردهای مصوب سازمان سینمایی به ویژه نهضت تولید محتوا  به ساختار منسجم، هماهنگ و تأثیرگذار این حوزه کمک شایانی خواهد کرد.

ماموریت اصلی شبکه نمایش خانگی چیست؟

این مدیر فرهنگی بیان کرد: بنا به تاکید ریاست محترم سازمان سینمایی سهم ایران از بازار جهانی تصویر، نیازمند محتوا و تولیدات متناسب و جهانی است بنابراین علاوه بر سیاست‌های نظارتی، تلاش و حمایت مجدانه از تولید محتوا، تنوع مضمونی و ارتقاء سطح کیفی آثار برای دستیابی به بازارهای جدید تصویری داخلی و خارجی در جهت راه‌اندازی نهضت تولید محتوا ماموریت اصلی شبکه نمایش خانگی خواهد بود.

پارسایی با اشاره به متقاضی بودن سازندگان فیلم‌های سینمایی اکران شده یا برخی آثار تولید شده در تلویزیون برای پخش از طریق شبکه نمایش خانگی افزود:‌ نمایش خانگی همواره برای همه تهیه‌کنندگان، یکی از مراکز تأمین و بازگشت بخشی از سرمایه بوده است. در این بین حلقه مفقوده یک برنامه‌ریزی دقیق بود که نه تنها فقط کیفیت بلکه ضرورت ارائه یک اثر در شبکه نمایش خانگی هم در آن سنجیده شود. براین اساس صرفا ارزشیابی هنری و کیفی نمی‌تواند ملاک باشد چون برخی مواقع محصولی برای سینما ساخته می‌شود که شاید مخاطب آن به صورت فراگیر در خانه‌های مردم نباشد، به عنوان مثال فیلم‌های «هنر و تجربه» یا مستند از این دسته هستند.

او برای بررسی این ذائقه و انتخاب اینکه چه آثاری وارد شبکه نمایش خانگی می‌شوند، توضیح داد: شوراهای ساخت و پروانه نمایش متشکل از هنرمندان و متخصصین امور ویدیویی و سینمایی با توجه به تنوع مضمون و ساختار هنری آثار را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. همچنین موضوع و محتوای آثار، جامعه هدف و مخاطبانش، سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده، عوامل و هنرمندان، رده سنی، نحوه و زمان توزیع و … از نکات حائز اهمیت ساخت یک اثر در شبکه نمایش خانگی به ویژه سریال است و این پروسه مجموعه‌ای از کارشناسان مجرب را می‌طلبد که در دفتر نمایش خانگی و شوراهای ساخت و نمایش همکاری دارند ضمن اینکه درجه کیفی و تیراژ  هم در مراحل بعدی بررسی می‌شوند.

مجالی برای عوام‌فریبی نیست

مدیرکل دفتر نمایش خانگی ادامه داد: در این شرایط دیگر مجالی برای سهل انگاری و عوام فریبی نیست و کسی نمی‌تواند  از اسامی و چهره یک بازیگر سرشناس که فقط چند دقیقه در یک اثر بازی کرده به عنوان قهرمان قصه سوء‌استفاده کند، دیگر نمی‌تواند یک بازپخش تلویزیونی را با عوض کردن اسم آن به عنوان یک اثر جدید در بازار عرضه کند و تمام این‌ها به صورت سیستماتیک و ساماندهی شده در شبکه نمایش خانگی از فیلتر کارشناسان مختلف عبور کرده تا به شبکه توزیع برسد.

پارسایی در پاسخ به اینکه آیا موردی بوده که پس از توزیع، تخلف صورت گرفته باشد؟  گفت: بله البته به ندرت این سهل‌انگاری و گاهی هم به عمد صورت گرفته که موضوع تخلف در شورایی در اداره کل نظارت بر مراکز- مشاغل و مجامع بررسی می‌شود.

پایبندی به ضوابط سختگیری نیست

وی همچنین در پاسخ به اینکه آیا براساس سخت‌گیری‌هایی که گفته می‌شود برای صدور مجوز وجود دارد، میزان تولیدات هم کاهش پیدا خواهد کرد؟ گفت: پایبندی به ضوابط و مقررات فرهنگی سختگیری نیست بلکه در این میان، آثار سطحی و فاقد کیفیت ( اصطلاحا بازاری یا شانه تخم مرغی ) به تدریج حذف خواهند شد.

پرمخاطب‌ترین محصولات شبکه نمایش خانگی

پارسایی با اشاره به اینکه در حال حاضر سریال‌، فیلم‌های سینمایی ایرانی، انیمیشن و فیلم‌های خارجی بیشترین سهم را در تولیدات شبکه نمایش خانگی به لحاظ تیراژ و اقبال عمومی دارند، درباره تولید نشدن تله فیلم توضیح داد: تلویزیون بزرگترین حامی تولید و پخش تله فیلم‌ها بود و الان دیگر چنین سرمایه‌ای را در اختیار نمی‌گذارد چرا که در شرایط حاضر بازگشت سرمایه اولیه تولید تله فیلم در شبکه نمایش خانگی در مقایسه  با آثار سینمایی و البته حضور هنرپیشه‌های مطرح، مقرون به صرفه نیست.

مدیرکل دفتر نمایش خانگی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره بازه زمانی توزیع فیلم‌های سینمایی پس از پایان اکران نسبت به گذشته هم توضیح داد: معمولا فیلم‌های سینمایی پس از چهار ماه از پایان اکران توزیع می‌شدند، اما الان این روند تغییر کرده است چون فاصله اکران در تهران و شهرستان‌ها تغییر پیدا کرده است و پس از آخرین نوبت اکران، امکان توزیع در شبکه نمایش خانگی فراهم می‌شود. در واقع دفتر نمایش خانگی مانعی برای سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده و بازگشت سرمایه برای ایشان نیست.

از سانسور در شبکه نمایش خانگی تا احترام به مخاطب

او در ادامه درباره ممیزی‌هایی که به فیلم‌های سینمایی اکران شده در شبکه نمایش خانگی وارد و باعث می‌شود مخاطب اثر سانسور شده‌ای را نسبت به آنچه در سینما نمایش داده شده و قبلا  از بخش دیگری از وزارت فرهنگ مجوز گرفته، ببیند بیان کرد: این اتفاق خیلی طبیعی است. مدیوم سینما با نمایش خانگی و حتی تلویزیون متفاوت است. مسئله حریم خانواده است. بنابراین نمی‌توانیم به شکل فراگیر و عام هر آنچه در سینما اکران می‌شود مناسب نمایش خانگی دانست، باید در نظر بگیریم چه گروهی در شبکه نمایش خانگی، مخاطب هستند. مخاطب در سینما حق انتخاب محض دارد ولی در شبکه نمایش خانگی اعضا یک خانواده در سنین مختلف در کنار هم به تماشای یک اثر می نشینند. بنابراین در شبکه نمایش خانگی بنا به ذوق و سلیقه مخاطبین و البته فراگیری بیشتر و دسترسی آسانتر، این حساسیت و احترام متقابل ضروری است.

پارسایی در پاسخ به اینکه آیا در دوران مدیریت‌اش در شبکه نمایش خانگی فیلمی بوده که در بین آثار متقاضی برای توزیع در شبکه مجوز نگرفته باشد؟ گفت: به ندرت بله، البته صرفا به دلیل ممیزی نبودند. مشکلاتی از قبیل مسائل حقوقی،  مالکیت و رایت اثر به ویژه در حوزه انیمیشن یا فیلم‌های خارجی مانع دریافت مجوز شده‌اند.

نمایش خانگی مّقوم سینمای ایران است

این مدیر فرهنگی با تاکید براینکه «معتقدم همواره شبکه نمایش خانگی به لحاظ حمایت و نیز تولید آثار فاخر می‌تواند مُقوم سینمای ایران باشد» درباره رونق گرفتن شبکه نمایش خانگی با سریال‌سازی و عبور از دوران بی‌اعتمادی مخاطب تا جایی که چهره‌های مطرح فیلمساز و بازیگر به این شبکه وارد شده‌اند، بیان کرد: به جرأت می‌توانم بگویم آنچه الان در شبکه نمایش خانگی مورد بحث است و به عنوان موفقیت نسبی شبکه تلقی می‌شود تعامل و همکاری موسسات ویدیو رسانه، هنرمندان و دست اندرکاران در تولید آثار فاخراست.

وی  با اشاره به حضور چهره‌های مطرح سینمایی در این شبکه نمایشی گفت: البته این مسئله تاحدودی خود محل بحث شده است و به همین دلیل باید چرخه تولید برای سینما حفظ شود. برهمین اساس جدول زمان‌بندی تولید و پخش آثار به ثبات چرخه تولید سینمای ایران کمک خواهد کرد.

او درباره اینکه آیا رونق شبکه از جنبه دیگری هم می‌تواند مورد بحث باشد چون مثلا در صورتی که «کلاه‌قرمزی» هم به شبکه نمایش خانگی راه‌ یابد، توزیع همزمان چند اثر پرمخاطب ممکن است مشکلاتی را برای مخاطب به وجود اورد؟ اظهار کرد: پیش بینی شده در هر فصل حداکثر یک مینی سریال و یک سریال بلند در دستور کار قرار گیرد و پخش آن نیز با همین فاصله زمانی انجام شود، همواره تداخل تولید آثار سینمایی و سریال‌ها، دستمزد و حضور همزمان هنرپیشه‌ها مورد توجه جدی سازمان سینمایی است. در خصوص توزیع همزمان آثار هم این کنترل وجود دارد که البته بخش اعظم آن تعامل موسسسات پخش با یکدیگر است.

شبکه نمایش خانگی رقیب تلویزیون است؟ 

پارسایی درباره این میزان از استقبال برای کار در شبکه نمایش خانگی و اینکه چقدر از این مسئله به محدودیت‌های کمتر شبکه نمایش خانگی با تلویزیون ارتباط دارد؟ گفت: همه ما در یک افق می‌اندیشیم. تولیدات شبکه نمایش خانگی و اخیرا بحث  vod و فضای مجازی ظرفیت‌های تازه‌ای را به وجود آورده و تعامل هر چه بیشتر این دو حوزه یعنی تلویزیون و نمایش خانگی باعث می‌شود میلیون‌ها نفر از تماشای این آثار محروم نشوند و این خود باعث ارتقای فرهنگی جامعه است.

او درپاسخ به اینکه آیا با این سریال‌ها شبکه نمایش خانگی ر ا می‌توان رقیب مهمی برای تلویزیون دانست؟ گفت: ممکن است اینطور تصور شود، اما معتقدم سازمان سینمایی و صدا و سیما اهداف همسو و نقاط مشترک بسیاری دارند.

این مدیر فرهنگی در پاسخ به اینکه چطور چنین نظری را مطرح می‌کند وقتی در همان تلویزیون گزارش‌هایی علیه سریال‌های شبکه نمایش خانگی پخش می‌شود؟ توضیح داد: عبارت شبکه نمایش خانگی صرفا به معنای سازمان سینمایی و دفتر نمایش خانگی نیست، نمایش خانگی شبکه گسترده‌ای از تولید تا توزیع آثار توسط اشخاص حقیقی وحقوقی، موسسات خصوصی ویدئو رسانه و دفاتر پخش است که دفتر نمایش خانگی تنها مسئولیت نظارت بر محتوی و صدور مجوز آثار را  بنابر مقررات و ضوابط موجود دارد. البته سوء‌استفاده‌هایی هم به اسم این شبکه به عنوان قاچاق می‌شود که مسئولیت آن با ستاد صیانت از محصولات سینمایی است. در فضای مجازی هم چیزهای زیادی منتشر می‌شود که فاقد مجوز هستند بنابراین نباید همه چیز را مستقیما به وزارت ارشاد نسبت داد.

او اضافه کرد: چندی پیش هم در یک سایت خبری توزیع انیمیشن‌های غیرقانونی شبکه قاچاق با دوبله‌های غیر اخلاقی را با طرح اتهامات واهی و کذب به دفتر نمایش خانگی، منافع اشخاص، سیاست و راهبردهای آن نسبت داده بودند که البته جای تاسف بسیار دارد. بنابراین پخش چند گزارش انتقادی ولو با اهداف خاص نمی‌تواند تصویری کلی از صداوسیما باشد.

دلایل ممیزی دوباره بر «عاشقانه»

مدیر کل دفتر نمایش خانگی در پاسخ به اینکه با این حال به نظر می‌رسد همین انتقادها روی کار او تأثیر گذاشت تا مثلا اصلاحات جدیدی بر سریال «عاشقانه» پس از توزیع قسمت‌هایی از آن رخ دهد، گفت: آنچه در «عاشقانه» اصلاح شد، همان معیارهایی بود که توسط سازندگان آن غفلت شده بود که مورد پذیرش قرار گرفت. در واقع این مورد هم سهل‌انگاری بود که البته با همکاری عوامل اصلاح شد.

آخرین وضعیت کلاه‌قرمزی

حسین پارسایی که مدتی قبل در اظهارنظری بحث‌برانگیز اعلام کرده بود «تمامی حقوق عروسک‌های «کلاه قرمزی» مردادماه سال ۸۸ طی قراردادی از سوی شبکه دو سیما به تهیه‌کننده این مجموعه واگذار شده است»، درباره وضعیت مجموعه «کلاه‌قرمزی» و پخش آن در شبکه نمایش خانگی توضیح داد: در حال حاضر بنا به دستور قضایی تا رسیدگی حقوقی، توزیع کلاه قرمزی تعلیق شده است و صدور پروانه نمایش برای کلاه قرمزی تابع شرایط بروکراتیک مابین دو سازمان صداوسیما و امور سینمایی و ابلاغ مجدد قضایی است که در صورت حل اختلاف موارد به شکل مقتضی انجام می‌شود. اما معتقدم مدیریت فرهنگی وظیفه دارد برای میانداری و کمک به حل مشکلاتی از این قبیل و حفظ حرمت هنرمندان و جایگاه عالی نظام، مواردی را به قصد تنویر افکار عمومی بیان کند و البته مصاحبه اینجانب در مورد حقوق عروسک‌های کلاه قرمزی با حفظ منافع طرفین صورت گرفت.

پاسخی بر هجمه یک سایت اصولگرا

مدیر کل دفتر نمایش خانگی  در پایان درباره اینکه در روزهای قبل از آغاز به کار دولت دوازدهم مورد هجمه یک سایت اصولگرا قرار گرفته است، «ضمن ابراز تاسف از این رویه ناثواب، نخ نما و ناکارآمد، دروغ پراکنی، اتهامات واهی  و انتشار مطالب غیر واقع و نسبت دادن آدم‌ها به عناوین کلی با اهداف سیاسی و جناحی» گفت: من هیچ مرزی بین خدمتگزاران نظام و انقلاب قائل نیستم و آمد و شد هیچ دولتمردی در اراده من برای خدمتگزاری در عرصه فرهنگ و هنر تاثیری نخواهد داشت و طی این سالها هرگاه بنا بر تشخیص و ضرورت فرهنگی احساس تکلیف کردم در صحنه حضور داشته‌ام. از سال‌های دور در شهر قم تا سنگرهای دفاع مقدس، از نمایش‌های مذهبی تا آیین‌های عاشورایی، از مدیریت‌های فرهنگی کوچک تا امور سینمایی و تا امروز علیرغم حقوق شرعی و شهروندی‌ام و امکان تعقیب قضایی نسبت به توهین و نشر اکاذیب و نامهربانی و بی‌اطلاعی برخی منتقدان از مقررات، جزییات و شیوه اجرایی کار همیشه خویشتنداری کردم و به دیدگاه‌های مختلف احترام گذاشته‌ام.