جمعه, ۴ مهر ۱۴۰۴ / ۰۴:۵۰:۰۷
کوه زیبای سهند که به دلیل تنوع گیاهی از آن به عنوان عروس کوه های ایران یاد می شود این روزها بر اثر کم توجهی های متولیان امر و استفاده نادرست در آستانه نابودی و دچار شدن به سرنوشت تلخ دریاچه ارومیه قرار دارد.
به گزارش آذر صبح به نقل از ایرنا، وجود طبیعت زیبا و بکر در دامنه های کوه سهند، این منطقه را در طول سال به محلی برای بهره مندی کشاورزان، دامداران و گردشگران کرده لیکن عدم مدیریت صحیح در نگهداری از منابع طبیعی، مراتع و عدم صیانت از محیط زیست در آن، آسیب های بزرگی به این منطقه وارد ساخته است.
آسیب های وارد شده در سال های اخیر بر پیکره محیط زیست و منابع طبیعی این کوه خفته در دل طبیعت، به تدریج آثار سو و تلخ خود را نشان داده و برون رفت از این چالش بزرگ نیازمند عزم دستگاه های مسئول و نیز ایجاد فرهنگ استفاده مناسب از این نعمت الهی است.
دادستان مراغه در جلسه کارگروه احیا و نجات سهند گفت: با توجه به روند موجود و عدم وجود عزم عمومی، کوه سهند و طبیعت آن در آستانه فاجعه زیست محیطی، نابودی و دچار شدن آن وضعیت فعلی دریاچه ارومیه است.
علی دلداری افزود: با توجه به آسیب های وارد شده به اکوسیستم این کوه، کم کاری مسئولان امر در این زمینه محرز بوده و متاسفانه تاکنون اراده کافی برای نجات آن وجود نداشته لیکن پیشگیری از بروز هرگونه چالشی در این راستا عزم همگانی را می طلبد.
وی ادامه داد: ایجاد انشعابات مختلف از انهار و چشمه های جاری شده از دامنه های این کوه، در کنار چرای بی رویه دام ها، شکارهای غیرمجاز، ترددهای بیش از حد خودروهای تفریحی و صعود های همگانی از عوامل اساسی در تخریب مراتع و منابع طبیعی دامنه های سهند شده است.
وی اضافه کرد: حضور و چرای دام های غیرمجاز خارج از توان مراتع و نیز شکارهای بی رویه توسط شکارچیان سایر استان های همجوار در این منطقه، حیات وحش و مراتع کوه سهند را با آسیب جدی مواجه ساخته و از این رو نظارت و برخورد با این تخلفات توسط محیط زیست و منابع طبیعی با حمایت دستگاه قضائی ضروری است.
وی با تاکید بر نظارت مستمر بر حفاظت از مراتع و محیط زیست کوه سهند، خواستار ایجاد پاسگاه دائمی برای کنترل احشام، ترددها و نیز حفاظت و صیانت از منابع طبیعی این منطقه توسط دستگاه های متولی امر شد.
** لزوم اجرای راهکارهای عملی برای جلوگیری از تخریب مراتع دامنه سهند
فرماندار مراغه نیز با اشاره به لزوم همگرایی و هماهنگی بین دستگاه های اجرایی برای صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست کوه سهند گفت: ارائه راهکارهای عملیاتی برای پیشگیری از بروز هرگونه فاجعه زیست محیطی در این منطقه ضروری و حیاتی است.
ظفر محمدی افزود: باتوجه به کاهش نزولات جوی در سالجاری، تجدید نظر و تغییر در زمان چرا و تعداد دام ها و احشام استفاده کننده از مراتع دامنه های سهند در دستور کار منابع طبیعی و نهادهای متولی امر قرار گیرد.
وی ادامه داد: جلوگیری از چراهای بی رویه دام ها و کنترل ترددها در کنار جلوگیری از گسترش اراضی کشاورزی و باغی به سوی دامنه های سهند به عنوان یکی از مهمترین عوامل تخریب منابع طبیعی منطقه از راهکارهای ضروری در این راستاست.
وی اضافه کرد: در صورت عدم اجرای راهکارهای عملی برای احیا و نجات کوه سهند، تبدیل این منطقه به کویری عاری از مراتع و طبیعت بکر در سال های آینده دور از ذهن نخواهد بود.
** تنوع زیستی و پوشش گیاهی سهند در حال از بین رفتن است
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه نیز با اشاره به مشکلات و معضلات زیست محیطی در دامنه های سهند گفت: با توجه به عدم اهتمام مسئولان و دستگاه های متولی امر در گذشته، تنوع زیستی و پوشش گیاهی سهند در حال از بین رفتن و انقراض قرار دارد.
زارعی افزود: پایین رفتن سطح آب های زیرزمینی و چشمه های جاری در دامنه های سهند و نیز شکار بی رویه موجب از بین رفتن منابع طبیعی و زیستی از جمله گونه در حال انقراض قزل آلای خال قرمز در این منطقه شده است.
وی ادامه داد: گسترش اراضی کشاورزی و باغی به سوی دامنه های سهند و مراتع آن، ورود و خروج بی رویه به دامنه ها از جمله در قالب همایش روز سهند، مسابقات آفرود و نیز صعودهای همگانی موجب وارد آمدن آسیب های جدی به مراتع و منابع طبیعی و بکر سهند در سال های اخیر شده است.
وی اضافه کرد: تغییر تقویم برگزاری همایش هایی چون روز سهند و صعودهای کوهنوردی به این کوه بر اساس نظرات کارشناسی منابع طبیعی و محیط زیست ضروری بوده و از بروز برخی آسیب های پیشگیری خواهد کرد.
** ساماندهی گروه های ورزشی، راهکاری برای صیانت از محیط زیست سهند
رئیس اداره ورزش و جوانان مراغه نیز با تاکید بر لزوم فرهنگ سازی در راستای صیانت از عرصه های منابع طبیعی در بین جوانان گفت: گروه های ورزشی برای استفاده از طبیعت کوه سهند از جمله در رشته های اتومبیلرانی آفرود و کوهنوردی، در راستای صیانت از طبیعت سهند، ساماندهی می شود.
مهدی نوائی افزود: صعودهای تخصصی و همگانی به قلل سهند بر اساس برنامه تدوینی از سوی منابع طبیعی و محیط زیست انجام شده و به زودی به هیت های کوهنوردی شهرستانی، استانی و کشوری نیز ابلاغ خواهد شد.
** بازنگری در مجوز چرای دام در دامنه های سهند نیازمند موافقت سازمان جنگل ها و مراتع
کارشناس و معاون اداره منابع طبیعی مراغه نیز در این جلسه گفت: با توجه به حضور بیش از ظرفیت احشام و دام ها در مراتع دامنه سهند، تغییر و بازنگری در مجوز های صادر شده قبلی برای چرای دام ها در این منطقه نیازمند موافقت سازمان جنگل ها و مراتع است.
یزدانی افزود: نصب تابلوها و اجرای مرز بندی در اراضی ملی و مراتع در روستاهای حاشیه سهند، راه اندازی گشت های کنترلی و توزیع علوفه و جو در بین دامداران منطقه مهمترین راهکار برای جلوگیری از وارد آمدن خسارات بیشتر به مراتع دامنه سهند است.
** رفع تداخل اراضی کشاورزی با اراضی ملی و منابع طبیعی در روستاهای حاشیه سهند
مدیر جهاد کشاورزی مراغه نیز با اشاره به لزوم جلوگیری از گسترش بی رویه اراضی کشاورزی در دامنه های سهند گفت: رفع تداخل اراضی کشاورزی با اراضی ملی و منابع طبیعی در روستاهای حاشیه این کوه در دستور کار این اداره قرار دارد.
محمد نریمانی افزود: هم اکنون ۱۸ پرونده در این زمینه در حال نهایی شدن و صدور حکم و دستور برای اجرا بوده و این امر نقش مهمی در صیانت از عرصه های منابع طبیعی در این منطقه خواهد داشت.
** لزوم ایجاد کارگروه استانی برای نجات سهند
مدیر امور آب مراغه با اشاره به لزوم عزم عمومی تمامی دستگاه های متولی امر در شهرستان های حاشیه کوه سهند گفت: لزوم ایجاد کارگروه استانی برای احیا و نجات این کوه، ضروری تر از همیشه احساس می شود.
عبدالله فرمانی افزود: مقابله با تغییر کاربری ها و گسترش بی رویه کشاورزی و نیز آسیب ها به منابع طبیعی دامنه های سهند، نیازمند نظارت مستمر، همکاری شهرهای همجوار و نیز برخورد قانونی با متخلفان است.
وی اضافه کرد: از ابتدای سال تاکنون در راستای صیانت از منابع طبیعی، با برداشت کنندگان غیرمجاز از آب های زیر زمینی در حوزه صوفی چای و دامنه های سهند برخورد قانونی شده است.
کوه سهند با سه هزار و ۷۰۷ متر ارتفاع در ۳۴ کیلومتری شمال شرق شهرستان مراغه است.
سهند، نام قله و رشته کوهی آتشفشانی در جنوب تبریز، شمال مراغه و هشترود، غرب بستان آباد و شرق آذرشهر، عجب‌شیر و اسکو در آذربایجان شرقی است.
این رشته کوه دارای ۱۷ قله با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر است که بلندترین آنها قله کمال (قوچ‌گلی داغی) ۳۷۰۷ متر بلندی دارد و مرتفع ترین نقطه استان محسوب می شود.
رشته کوه سهند به دلیل انبوه گیاهان، چمنزارها، گلزارها و مراتع در آن به عروس کوه‌‌های ایران مشهور است چرا که سطح تمام مناطق این رشته کوه پوشیده از سبزه است.
کوه های کمال، جام، سهند، سلطان، دمیرلی، آغ داغ، موتال داغی، شیر داغی، حرم داغی، گیرو داغی، آتاشان و درویش از مهم ترین قلل رشته کوه سهند محسوب می شوند.
کوه سهند با ۱۳۰ هزار هکتار مراتع ییلاقی علاوه بر سرسبزی ، دارای گونه های گیاهی خوش خوراک مثل شبدر و یونجه بوده و دامنه های آن مرتع و چراگاه مناسبی برای دام های دامداران ، ایلات و عشایر منطقه است.
۱۲۹هزار هکتار از مراتع سهند در شهرستان مراغه قرار گرفته و نزدیک به ۵۰ گونه گیاه خوراکی از این مراتع برداشت می شود.
شهرستان مراغه با حدود ۲۶۳ هزار نفر جمعیت در ۱۲۷ کیلومتری جنوب غربی تبریز، مرکز آذربایجان شرقی واقع است.
