دوشنبه, ۲۰ مرداد ۱۴۰۴ / ۱۷:۲۱:۱۳
از اسکو که به سمت روستای تاریخی کندوان می‌روید، روستایی هست که شاید به اندازه کندوان معروف نباشد ولی در عجیب بودن چیزی کمتر از آن ندارد.
آذر صبح/ زهرا حیدری: یکی از دیدنی‌ترین مقصدهای گردشگری ایران، استان آذربایجان شرقی است. این استان با دارا بودن طبیعتی فوق العاده و جاذبه های تفریحی و توریستی متنوع تاریخی و روستاگردی و طبیعی، یکی از ظرفیت های هیجان انگیز صنعت گردشگری ایران بوده که آنطور که شایسته است معرفی و در اختیار گردشگران داخلی و بین المللی قرار نگرفته است، با توجه به افتتاح رویداد تبریز ۲۰۱۸ و شروع فصل گردشگری استان آذربایجان‌شرقی پایگاه خبری تحلیلی آذر صبح در نظر دارد طی گزارش‌هایی توصیفی به معرفی جاذبه‌های گردشگری این استان به گردشگران داخلی اقدام کند.
حیله ور، آغازی برای کندوان
کندوان، یکی از سه روستای صخره ای جهان است، روستایی با عجایب بسیار که سالانه گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند، شاید برایتان جالب باشد که بدانید در مسیر دو کیلومتری این روستا، روستای دیگری است که در شگفتی ساخت سکونتگاه انسانی و دامی کم از کندوان ندارد، آنطور که اسناد تاریخی می‌گویند زندگی در این روستا، مقدمه ای برای زندگی در دل صخره و ایده‌ای برای شکل‌گیری روستای کندوان در ذهن مردمان آن روزگار بوده است.
روستای تاریخی حیله ور در شمال شهر اسکو و در۴۴ کیلومتری شهر تبریز و۲ کیلومتری شمال کندوان واقع شده است. اثر معماری دهکده در پای یکی از ارتفاعات شمال غربی مجموعه آتشفشانی سهند کنده شده است و بنا به دلایل متعدد از اهمیت و موقعیت ویژه ای برخورداربوده است
روستای زیر زمینی حیله ور آنطور که از اسمش پیداست، مکری برای دشمنان بوده است . گفته می شود زمانی که دشمنان به کندوان حمله می کردند اهالی در این غارها پنهان می شدند.
.روستای تاریخی حیله ور که شیوه معماری آن نیز منحصر به فرد بوده و خانه های آن در دل زمین کرانی بصورت زاغه های زیبا و با سبک معماری بسیار عالی کنده شده و حتی قابل قیاس با خانه های صخره ای کندوان است و به لحاظ اینکه خانه ها در دل زمین حفاری شده، از استتار کافی برخوردار بوده و از فاصله نه چندان دور قابل رویت نیست نام حیله ور به خود گرفته است ولی تمامی این خانه های زاغه ای که بیش از دویست واحد تخمین زده می شود دراثر حمله مغول ها در قرن هفتم هجری از سکنه خالی شده اند
امروز گردشگران بسیاری بی توجه به اینکه سال های زیادی از دوران رونق حیله ور گذشته و امروز از آبادی و آبادانی در این نقطه هیچ خبری نیست راه خود را کج می کنند و برای گردش به حیله ور می آیند. دل به دریا می زنند و پا به خانه هایی از صخره می گذارند که زمین آن ها را بلعیده است.
روستای دستکند حیله ور اگرچه امروز خالی از سکنه می باشد ولی حقیقتا یکی از شگفتی ها تاریخ انسان در آذربایجان به شمار می رود که البته چندان که باید و شاید به آن پرداخته نشده است. هنوز به درستی روشن نیست چرا مردم ایران و خصوصا آذربایجان در گذشته زمین را کنده و در زیر زمین برای خود خانه ساخته و زندگی می کردند.
کارشناسان بر این باور هستند کسانی که این دستکندها با این معماری منحصر به فرد را کنده اند در اصل همان هایی هستند که کندوان را ساخته و از این محل به کندوان مهاجرت کرده اند و اکنون این دستکند خالی از سکنه مانده است.
معماری این دستکندها بی نظیر است و گویا در این دستکندها علاوه بر محل هایی برای سکونت خود محل هایی برای سکونت زیر زمینی دام های خود نیز داشته اند و در این دستکند ها انسان و حیوان همزیستی نزدیکی با هم داشته اند. شاید در قدیم خطراتی انسان را بر روی زمین تهدید می کرده است و انسان ها تصمیم به زندگی در زیر زمین می گرفته اند.
بر این اساس می توان گفت، طبیعتا مردم کندوان کندن را در حیله ور آموختند و حیله ور آنگونه که گفته شد در دوران ایلخانی قدر مسلم مسکونی بود و شاید در این دوره به سوی کندوان مهاجرت کردند. کندوان نسبت به حیله ور روستای بالادست بود از طرفی بنظر میرسد که معماری حیله ور طبیعتا معماری پست تری نسبت به کندوان دارد. حیله ور و کندن آن در دل کوهها و زیرزمین پیشینه‌ای بود برای کندن ماهرانه کندوان و انتخاب هوشمندانه آن. حیله ور مربوط به دوره‌ای است که انسان و دام در کنار هم زندگی می‌کنند. همچنین در این منطقه مردم بیشتر به فرش بافی، گلیم بافی، ورنی بافی اشتغال دارند.
عموم مردمی که به کندوان سفر می کنند حتی از وجود این دستکندها کمترین اطلاعی ندارند و این در حالی است که این دستکندها، قدیمی تر از خود روستای کندوان هستند.
