جمعه, ۱۴ آذر ۱۴۰۴ / ۱۶:۴۶:۲۸
بنزین هنوز زخم کهنه اقتصاد ایران است، نه قیمت واقعی دارد، نه مصرف منطقی و نه ساختار توزیع مناسب ؛ از این رو می توان آن را یکی از کهنه ترین زخم های اقتصاد ایران تلقی کرد که گره اش نه با دست بلکه با دندان نیز باز نشده است.
به گزارش آذر صبح به نقل از خبرآنلاین، زمزمه بازگشت کارت های سوخت، سهمیه بندی ، تشدید مبارزه با قاچاق این فرآورده نفتی از ایران ، خودکفایی در سایه منطقی شدن قیمت و … در حالی به گوش می رسد که مصرف این ماده سوختی در ماه های گذشته رکوردهای عجیب و غریبی را شکسته است .
برخی بر این عقیده اند در شرایط کنونی افزایش قیمت می تواند عایدی از این محل را افزایش داده و زمینه را برای اجرای طرح های اشتغالزایی و … فراهم کند این در حالی است که در مقابل عده ای دیگر به استناد وضعیت اقتصادی ، رشد قیمت را مناسب نمیدانند.
پیش از این نیز دولت در قالب لایحه بودجه سال جاری با هدف افزایش توان اشتغالزایی در ایران پیشنهاد رشد قیمت بنزین به منظور هزینه کرد در حوزه اشتغالزایی و برنامه خروج از فقر را ارائه داد که با مخالفت نمایندگان مجلس روبرو شد.
در این میان مهدی تقوی معتقد است امروز در حالی بنزین به قیمت هزار تومان لیتر به فروش می رسد که قیمت دلار در بازار آزاد اتفاقا از هشت هزار تومان فراتر رفته است و همین امر شاهد سبب شود در محاسبات آماری برخی بنزین در ایران را ارزان تلقی کنند اما در نظر گرفتن مولفه های دیگری چون قدرت خرید، ساختار اقتصادی و وضعیت اجتماعی و … نشان می دهد بنزین در ایران چندان هم ارزان نیست.
وی کشور ترکیه را برای قیاس با ایران مثال زد و گفت: در ترکیه قیمت هر لیتر بنزین حدود ۱٫۵ دلار است . اگر بر مبنای دلار آزاد این قیمت را حساب کنیم می بینیم هر لیتر بنزین حدود ۱۲ هزار تومان ارزش دارد . خوب حالا شاید برخی بگویند بنزین در ترکیه گران است و در ایران ارزان .
او ادامه داد: طبیعی است قاچاق بنزین هزار تومانی به ترکیه سودآوری بالایی دارد اما نکته مهم در این حوزه میزان مصرف ترکیه است، مصرف بنزین در ترکیه یک دهم ایران است و طبیعی است با قیمت بالای این ماده سوختی فشار چندانی به خانوارها وارد نمیشود این در حالی است که مصرف بنزین در ایران از هشتاد میلیون لیتر در روز فراتر رفته و هنوز ساختارهای اقتصادی و اجتماعی مهیای کنترل مصرف نیست .
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی منظور از ساختارهای اقتصادی و اجتماعی را حمل و نقل عمومی و همچنین میزان مصرف سوخت خودروهای تولیدی در کشور اعلام کرد.
تقوی گفت: در چنین شرایطی وقتی قیمت تمام شده هر لیتر بنزین در کشور بیش از هزار تومان است، توزیع بنزین هزار تومانی بدون اصلاح ساختارهای تولید و شبکه حمل و نقل تنها ثمری که دارد تعویق بحران است چرا که در این شرایط محیط زیست دچار آلودگی جبران ناپذیر می شود تا پوششی برای ناکارآمدی صنایع ایرانی تلقی شوند.
تقوی در پاسخ به این سئوال که آیا با سهمیه بندی دوباره بنزین می توان مشکلات را حل کرد؟ گفت: بنزین در سال ۱۳۸۶ سهمیه بندی شد، یعنی حدود ۱۱ سال قبل اما برنامه ای گام به گام در این یک دهه برای حل بحران بنزین اندیشیده نشد . امروز هم می بینیم همچنان ضریب نفوذ همل و نقل عمومی پایین است، مصرف سوخت خودروهای تولیدی بالاست و در نتیجه فشار قیمت ارزان بنزین در زندگی مردم احساس می شود حال آنکه می شد با تدابیری قیمت بنزین را با افزایش پوشش حمل و نقل واقعی کرد .
او گفت: هر چه هست افزایش قیمت بنزین با مخالفت افکار عمومی همراه است و تداوم روند کنونی با مخالفت منطق کارشناسی از این رو باید اقدامی عاجل برای حل این بحران اندیشیده شود.
بنزین در ایران ارزان شده است
از سوی دیگر مهدی پازوکی ، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز در این زمینه به خبرنگار ما گفت: شاید ما تنها کشوری باشیم که بنزین در آن طی یک سال اخیر ارزان شده باشد .
وی در توضیح این مطلب افزود: بنزین همچنان لیتری هزار تومان فروخته می شود در حالی که تورم در همه بخش ها خود را نشان داده است . وی در توضیح این مطلب افزود: در پنج سال گذشته به طور متوسط هر سال تورمی ۱۰ درصدی در اقتصاد وجود داشته است اما بنزین با قیمتی ثابت عرضه می شود این بدان معناست که هر سال بنزین ۱۰ درصد ارزان شده و امسال که با توجه به محسوس شدن تورم، شرایط تغییر کرده همچنان این وضعیت ادامه دارد.
او با اشاره به اینکه تصمیمات اشتباه سیگنال درستی را به صنعت، تولید و اقتصاد نمی دهد، خواستار تصمیم یگری منطقی در این زمینه شد .
