روز جهانی عکاسی ؛ ما لشکر عکاس‌ها !

بزرگنمایی تصویر

به گزارش آذر صبح،  ۱۹ آگوست (۲۸ مرداد) در تقویم بسیاری از کشورهای جهان بعنوان روز جهانی عکاسی نام‌گذاری شده است. ازنظر لغوی عکاسی مترادف با روش عکس‌برداری است. این لغت ترجمه‌ای است برای واژه فتوگرافی ( photography ) که از ترکیب دو کلمه فتو و گرافی تشکیل شده است.فتو همان نور است و ثبت و نگارش را گرافی گویند. به تعبیری فتوگرافی یا عکاسی، ثبت نور و ایجاد تصویر می باشد.

عکاسی دارای سه جنبهٔ علمی، صنعتی و هنری است؛ به‌عنوان یک پدیدهٔ علمی متولد شد، به‌شکل یک صنعت گسترش یافت و به عنوان هنر تثبیت شد. عکاسی توسط یک فرد کشف و تکمیل نشده ‌است، بلکه نتیجهٔ تلاش بسیاری از افراد در زمینه‌های مختلف و اکتشافات ونوآوری‌های آنان در طول تاریخی حدود ۲۰۰ سال است.

قبل از انقلاب دیجیتال، عکاس علاوه بر عکس گرفتن مراحل دیگری را هم پیش رو داشت تا در نهایت به عکس مدنظرش برسد، بعد از اینکه حلقه فیلم (۲۴ یا ۳۶ فریمی)تمام می‌شد آنرا از دوربین بیرون آورده و باید ظاهر می کردند، یعنی فیلم را در داروی ظهور می گذاشتند تا عکس‌های نقش بسته بر نگاتیو پیدا شود و بعد با دستگاه آگراندیسمان آنرا بر روی کاغذهای مخصوص می تاباندند، کاغذ را در داروهای چاپ قرار می‌دادند تا آرام،آرام عکس جان بگیرد و بعد از این مراحل بود که عکس را می‌دیدند.

در زمانه اکنون دیگر خبری از آن خلوت عکاس در تاریکخانه نیست (زمان زیادی برای ظهور فیلم و چاپ عکس بر روی کاغذ سپری می‌شد که بیشتر شبیه به مدیتیشن بود) حال تمام مراحل عکاسی، ظهور و چاپ در یک دستگاه کوچک مانند تلفن همراه در کمتر از کسری از ثانیه رخ می دهد و با کمک نرم افزارهای عکاسی هزاران حالت از رنگ، نور و … را می‌توان در آن تغییر داد.

به عکاسی سنتی که شامل ظهور فیلم و چاپ عکس می‌شد عکاسی آنالوگ اطلاق می‌شود، زمانی که دوربین‌های دیجیتال به بازار آمد و بالطبع عکاسی دیجیتال بی‌نیاز از فیلم عکاسی و ظهور و چاپ شد، بسیاری اعتقاد داشتند که مرگ هنر عکاسی فرا رسیده است چون دیگر فرآیند ظهور و چاپ حذف شده است. اما گذشت زمان نشان داد که نه تنها این تغییر ابزاری باعث بی‌جانی هنر عکاسی نشد بلکه رونق آنرا به دنبال داشت.

چون درست است که دیگر آن زمان طولانی چکاندن شاتر تا چاپ عکس حذف شده است ولی امکان جدیدی به عکاسان داده شد که در لحظه عکس ثبت شده را ببینند و آنرا اصلاح کنند و با گرفتن عکس‌های دیگر در همان زمان به کیفیت مطلوب‌تری دست یابند، اما در گذشته بعد از چاپ عکس به دلیل گذشت زمان دیگر هیچ کاری از دست عکاس ساخته نبود (علی الخصوص در عکس‌های خبری).

زمانی که نسل جدید تلفن‌های همراه هوشمند به بازار آمد با توجه به دوربین‌های با کیفیت آنها و سهل الوصول شدن عکاسی ، دیدن تصویر در صفحه نمایش به جای ویزور (چشمی) باز این شائبه شکل گرفت که هنر عکاسی دچار یک تهدید جدی شده است، اتفاقا این روند همه گیر شدن تب عکاسی (علی الخصوص عکس سلفی گرفتن) بیش از پیش نشانگر این شد که عکاسی یک هنر یگانه است و هر کسی نمی تواند عکاس باشد.

شاید به هر دلیلی یکی از هزاران عکس گرفته شده با یک تلفن همراه عالی باشد اما عکاسی هنر شناخت زیبایی‌شناسی، نور، کادربندی، ترکیب بندی، رنگ، بافت، پرسپیکتیو، لنز، سرعت و … بسیاری مولفه‌های دیگر است که برای کسب مهارت در آن علاوه بر استعداد ذاتی به تحصیل، دانش، تفکر و تجربه نیاز است.

عکاسی شاخه‌های زیادی دارد (معماری، نجوم، فشن، پرتره، ورزشی، خبری، طبیعت، حیات وحش، شب، صنعتی، ماکرو، تبلیغات و …) که در هر شاخه عکاسان حرفه‌ای به کار مشغولند و تخصص در هر شاخه تا جایی پیش می رود که اگر کسی عکاس پرتره چیره دستی بود دلیل نمی‌شود عکاس خبری خوبی هم باشد.

هر کس می تواند عکس بگیرد ولی هر کسی که عکس گرفت عکاس نیست؛ با این حال روز جهانی عکاسی بر همه مبارک.

پی نوشت: دلیل انتخاب ۱۹ اوت به عنوان روز جهانی عکاسی

قدیمی‌ترین عکس ثبت شده در تاریخ عکاسی تصویری است که نیسفور نیپس، اشراف‌زاده‌ی فرانسوی در سال ۱۸۲۶ با فرایندی که خود آن را هلیوگرافی نامید از چشم‌انداز پنجره‌ی اتاقش گرفت. چند سال بعد یک فرانسوی دیگر به نام لوئی داگر در سال ۱۸۳۷ به فن‌آوری‌ای دست یافت که تصویری مثبت، مستقیم و پایدار بر صفحه‌ی نقره‌اندود ثبت می‌کرد. او فن‌آوری خود را داگروتیپ نامید که در تاریخ عکاسی بعنوان نخستین شیوه‌ی عملی ثبت تصویر شناخته می‌شود.

این فرایند اصلاحات و تغییراتی کرد تا اینکه در ژانویه ۱۸۳۹ آکادمی علوم فرانسه داگروتیپ را بعنوان یک اختراع فنی به ثبت رساند. ولی چند ماه بعد دولت فرانسه که به اهمیت این اختراع پی برده بود با تخصیص مقرری ماهانه برای داگر و شریکش، که فرزند نیپس بود، از آنان خواست که در یک گردهمایی در پاریس در ۱۹ آگوست ۱۸۳۹ جزئیات فنی داگروتیپ و چگونگی کارکرد این فرایند را برای عموم شرح دهند. دولت وقت فرانسه، در آن روز، اختراع جدید یعنی «عکاسی» را بعنوان هدیه‌ای رایگان به تمام جهان اعلام نمود و این نخستین رونمایی عکاسی برای عموم مردم بود؛ یعنی نقطه‌ی آغاز رشد این فن و هنر در جهان.

ظاهرا پیشنهاد نامگذاری ۱۹ آگوست – زمان نخستین رونمایی عکاسی برای عموم – بعنوان روز جهانی عکاسی نخستین بار توسط انجمن‌های عکاسی در آمریکا اعلام شد ولی شورای عکاسی بین‌المللی هند(۵) در سال ۱۹۹۱ نخستین نهادی بود که این روز را رسما بعنوان روز جهانی عکاسی جشن گرفت و از آن هنگام تا امروز هر سال کشورهای بیشتری این تاریخ را بعنوان «روز جهانی عکاسی» در تقویم‌های خود ‌گنجانده‌اند.

عصر ایران