حادثه خبر نمیکند؛ اما همه میدانیم که وقوع یک حادثه، هیچوقت دور از انتظار نیست. عدهای در مواجهه با حادثه میگویند «غافلگیر شدیم»، اما این توجیهی بیش نیست.
آذر صبح/ بهنام عبداللهی: همیشه باید منتظر حادثه بود، اما این جمله بیشتر از آنکه باعث نگرانی و استرس بین شهروندان شود، باید عاملی برای ایجاد بسترهای لازم جهت افزایش آسایش و آرامش باشد.
امروزه دیگر آمادگی دستگاههای خدماترسان برای حوادث در شهرها کفایت نمیکند. امروز برای اینکه حادثه نتواند تلفات قابلتوجهی داشته باشد، لازم است که تمام شهروندان آمادگیهای لازم را برای مدیریت حادثه داشته باشند.
شهرداری کلانشهر تبریز علاوه بر اینکه برای مدیریت حوادث غیرمترقبه و همچنین مدیریت اوضاع پس از حادثه برنامهها و البته آمادگیهای لازم را دارد، اخیرا برای زمان پیش از وقوع حادثه یعنی آمادگی شهروندان و آموزشهای شهروندی نیز گامهای مهمی برداشته است.
یکی از همین گامها، بهرهبرداری از سالن های چندمنظوره مدیریت و آموزش شهروندی در حوادث غیرمترقبه سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز بود.
به گفته مدیرعامل سازمان آتشنشانی شهرداری تبریز، این سالنها با اعتباری بالغ بر ۲۰میلیاردتومان به بهرهبرداری رسیدهاند که البته در مقایسه با هزینههایی که شهروندان آموزشندیده در موارد حادثه به بار میآورند، چندان چشمگیر نیست.
داوود طالبنژاد، مدیرعامل سازمان آتشنشانی شهرداری تبریز میگوید که «بحث آموزش، یکی از حساس ترین موارد پیشگیری در حوادث است که بر این اساس، آموزش مقابله با حوادث غیرمترقبه با حضور آتش نشانان پیشکسوت در کلانشهر تبریز صورت می گیرد.»
او توضیح میدهد: «آموزش باعث شده که عملیاتهای اخیر آتشنشانی کلانشهر تبریز در کمترین زمان و کمترین خسارت مالی و جانی در تبریز صورت گیرد که میتوان گفت آموزش شهروندی برای پیشگیری، مهم ترین ابزار کنترل حوادث است.»
مهندس ایرج شهینباهر، شهردار کلانشهر تبریز نیز بر همین عقیده است: «کاهش میزان حوادث شهری در سایه سرمایه گذاری کلان و نیز توجه به بحث آموزش های شهروندی رخ داده است.»
او سالنهای چندمنظوره آموزش شهروندی در حوادث غیرمترقبه را از جمله پروژههای موفق شهرداری تبریز میداند و میگوید: «درحالیکه بر اساس اعلام مراجع رسمی، تعداد ۱۰۰۰ شهرداری کشور ورشکسته بوده و در انجام فعالیت عمرانی و خدماتی با مشکلاتی مواجه شده، اما خدمات و پروژه های شهرداری تبریز بدون وقفه در حال انجام است.»
شهردار کلانشهر تبریز اظهار میکند: «یکی از روش های موفق در ارتقای ایمنی، مشارکت مردمی است که شعار “هر شهروند یک آتش نشان” در اولویت آتش نشانی تبریز قرار گرفته است.»
او نیز دلیل کاهش حوادث شهری را آموزشهای شهروندی میداند: «دلیل اصلی این امر، تاثیر آموزشهای شهروندی در پیشگیری و نیز مداخلات اولیه توسط خود مردم آموزشدیده برای مهار بحرانهایی مانند آتش سوزی بوده است.»
اگر در مجموع بخواهیم محاسبه کنیم، شهرداری کلاشنهر تبریز برای آتشنشانی و مدیریت حوادث غیرمترقبه جایگاه ویژهای قائل است و به همین خاطر سازمان آتشنشانی بیشترین سهم را از بودجه ۹۷شهرداری تبریز دارد.
همین توجه ویژه باعث شده است که اکنون آتشنشانی شهرداری تبریز در کشور، جایگاه ممتازی داشته باشد؛ این را مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری آذربایجان شرقی اعلام میکند.
مرتضی علیخانی میگوید: «سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز نه به پشتوانه تجهیزات و امکانات بلکه به پشتوانه نیروی انسانی باتجربه و تربیت یافته، به عنوان یکی از موفقترین سازمانهای آتش نشانی کشور شناخته می شود.»
به عقیده او «ماموران آتشنشانی کلانشهر تبریز همواره با نظم، ادب، علم و تجربه خود در رتبه های بالای سازمانهای آتشنشانی کشور قرار دارند.»
علیخانی نیز از جایگاه ویژه آموزش در موضوع پیشگیری از حوادث غیرمترقبه سخن میگوید: «آموزش و پیشگیری از مهمترین موضوعات پیگیری شهرداری تبریز است که استفاده از نیروهای بازنشسته برای آموزش اقدام پسندیدهای به شمار میآید.»
بهرهبرداری از سالنهای مدیریت و آموزش شهروندی شهرداری تبریز یک هدف نیست، یک مسیر بلندمدت است که ما را به شعار «هر شهروند، یک مدیر بحران» نزدیک میکند. شعاری که شاید در آیندهای نزدیک به یک حقیقت و افتخار تبدیل شود.
مسعود برزگر جلالی، ۳سالن آموزش شهروندی حوادث غیرمترقبه را در تحقق این شعار موثر میداند: «هر شهروند باید آموزشهای لازم در خصوص مسائل ایمنی و خدمات شهری را فراگیرد که این سه سالن به جهت آموزشهای شهروندی و آمادگی جسمانی شهروندان افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفته است.»
البته تحقق اعتبار ۲۰میلیارد تومانی برای احداث این سالنها، علاوهبر همت شهرداری تبریز، حمایت اعضای محترم شورای شهر را نیز میطلبید که خوشبختانه با وجود هر دو اینها، امروز شاهد یک اتفاق خوب در شهرمان هستیم.
غلامحسین مسعودی ریحان، عضو شورای کلانشهر تبریز میگوید: «با آگاهی و همت اعضای شورای شهر بر اهمیت این موضوع، احداث سالن های چندمنظوره «حوزه مدیریت و آموزش شهروندی در حوادث غیرمترقبه» سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز در دستور کار قرار گرفته و اجرا شد.»
او میگوید: «متاسفانه در اغلب ساختمانهای مسکونی و مجموعهای اداری کپسول آتش نشانی وجود دارد اما بیشتر مردم نحوه استفاده از آن را بلد نیستند.»
به عقیده این عضو شورای شهر تبریز، قطعا پیشگیری بهتر، موثرتر و کمهزینهتر از درمان است و آموزش و فرهنگسازی شهروندان برای پیشگیری از حوادث، اهمیت بالایی در توسعه اجتماعی، اقتصادی و سلامت شهر خواهد داشت.
حالا شهرداری تبریز گام اول را برای آموزش شهروندان در حوزه افزایش ایمنی و مدیریت حوادث غیرمترقبه برداشته است. گام دوم باید از سوی شهروندان باشد. قطعا این علاقه و اشتیاق شهروندان خواهد بود که باعث فعالشدن این سالنها و بهرهبرداری واقعی خواهد بود.