سالمندان یکی از نعمت های بزرگ در زندگی هر فرد، مصاحبت با فردی دنیا دیده و با تجربه است، افرادی که نیازمند کمی مراقب و توجه ویژه به دلیل بالا رفتن سن و بروز بیماری های مختلف هستند.
آذر صبح/ سمیه گل محمدی؛ وقتی موهای سفیدشان را می بینیم، دلمان از غم پر می شود، همه ما می دانیم که زمان خواهد گذشت و نیز روزی، سفیدی موها را تجربه می کنیم، چشم به در می دوزیم که شاید کسی بیاید و تمام لحظات تنهایی ما را پر کند.
مادر بزرگ ها و پدربزرگ های تنها را دیده ای؟ دیده ای که چطور تنهایی شان را بین عکس های سال های قبل تقسیم می کنند؟ ساعت ها می نشینند و با تنها عکسی که از عزیزی به یادگار دارند حرف می زنند و ظرف احساسشان را آرام خالی می کنند، وقتی که حرف هایشان تمام می شود اندوهی بزرگ در دل هایشان لانه می کند و اشک آهسته بر روی صورتشان جاری می شود.
سالمندی و پیر شدن و با روزگار ضعف، همآغوش شدن، یک جریان طبیعی و عمومی در نظام آفرینش به شمار می رود، انسان نیز خواه ناخواه، زندگی را از دوران کودکی و ناتوانی آغاز کرده، مرحله جوانی و قدرتمندی را پشت سر میگذارد و به تدریج با سختیهای روزگار پیری و سالمندی، دست به گریبان میشود.
بر اساس آخرین آمار مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵ تعداد سالمندان کشورمان، ۷ میلیون و ۴۵۰ هزار نفر است که این پنجره تا حدود حداکثر سه دهه دیگر شروع به بسته شدن می کند و در سال ۲۰۵۰ میلادی یعنی حدود ۳۳ سال دیگر حدود ۳۰ درصد جمعیت کشورمان را سالمندان تشکیل خواهند داد.
در استان آذربایجان شرقی نیز متوسط جمعیت سالمند بیشتر از متوسط کشوری است و بالا بودن این نرخ در استان حاکی از بالا بودن میزان امید به زندگی است.
به مناسبت روز سالمند آذر صبح گزارشی ترتیب داده که در ادامه می آید…
آذربایجان شرقی چهار صدو۲۰ هزار نفر سالمند دارد
محسن ارشدزاده مدیرکل بهزیستی آذربایجانشرقی در خصوص جمعیت سالمندی استان آذربایجان شرقی عنوان کرد: ۱۰٫۷۳ درصد جمعیت استان آذربایجانشرقی در سن سالمندی قرار دارند که طبق سرشماری سال های اخیرا ۴۲۰ هزار نفر را شامل می شود.
وی اظهار کرد: خوشبختانه در استان آذربایجانشرقی با توجه به تعصبات و اعتقادات دینی، تعداد بسیار کمی از جمعیت سالمندی آن در خانه سالمندان نگهداری میشود و اغلب تحت مراقبت خانواده و اقوام قرار دارند.
مدیر کل بهزیستی آذربایجان شرقی با بیان اینکه ۲۰ درصد از سالمندان کشور که نیاز به مراقبت دارند جمعیتی بالغ بر۸۴ هزار نفر را داراست، ادامه داد: جمعیت تحت پوشش خانههای سالمند در سطح استان آذربایجان شرقی در حدود ۸۵۰ الی۹۰۰ نفر است که عمدتاً افراد بیسرپرست، معلول و بیمار اند.
وی در خصوص مراکز نگهداری سالمندان در آذربایجان شرقی ابراز کرد: ۱۲ آسایشگاه سالمندی در استان وجود دارد که ۹۰۰ نفر سالمند بی کس، دارای معلولیت و بیماری های خاص در آنها نگه داری و مراقبت می شوند، همچین هزار و ۵۰۰ تخت خالی در استان آذربایجان شرقی برای سالمندان وجود دارد یعنی نزدیک نصف ظرفیت خالی است.
فرزندان آذربایجانی به علت تعصبات، اعتقادات و فرهنگ خاص تمایلی به رهایی والدین در خانه سالمندان ندارند
ارشد زاده تشریح کرد: مردم استان آذربایجانشرقی به علت تعصبات، اعتقادات و فرهنگ خاص خود تمایلی به رهایی پدر و مادر در خانه سالمندان ندارند، هدف و برنامه تعیین شده در بهزیستی تقویت موضوع نگهداری سالمند توسط فرزندان است تا توسط خانواده حمایت و نگهداری شوند زیرا سالمندان خیر و برکت برای هر خانوادهای به شمار می رود.
صالح قلی پور روانشناس تبریزی نیز در این رابطه نیز اندک بودن تعداد سالمند در خانه سالمندان استان را ناشی از وابستگی و تعصبات فرهنگی فرزندان این خطه دانست و ادامه داد: تعصبات قومی و فرهنگی در فرزندان موجب شده تا از والدین خود در خانواده ها نگهداری کنند و توجه بیشتری به آنها کرده و مورد احترام قرار دهند.
تبریز شهر دوستدار سالمند
ارشدزاده با بیان اینکه تبریز به عنوان شهر دوستدار سالمند انتخاب شده ابراز کرد: در همین راستا امکانات و ملزومات ایجاد امکانات رفاهی و خدماتی از قبیل فضاسازی پارکها، بانکها، ادارات، حمل و نقل عمومی و غیره برای سالمندان آماده شده تا بتوان ادعای شهر دوستدار سالمند را کرد.
وی یکی از علل سپردن والدین به خانه سالمندان را وضعیت اقتصادی دانست و افزود: بسیاری از فرزندان شرایط اقتصادی و وضعیت مالی مناسبی برای نگهداری از والدین ندارند و ناچار به این کار تن می دهند تا شاید در این مراکز خواسته های سالمندنشان تامین شود.
ارشد زاده اضافه کرد: از سوی دیگر تک فرزندی و گسترش زندگی هسته ای عامل دیگر این موضوع به شمار می رود ، علاوه بر این امید به زندگی نیز روبه افزایش و سطوح بالای هرم سنی جمعیت بیشترین رده را به خود اختصاص داده است.
وی خاطر نشان کرد: اگر روحیه حمایت و تکریم از سالمند در استان تکریم شود طبیعتا سالمندان در خانواده ها نگه داری شده و استان آذربایجان شرقی به عنوان استان سالمند دوست بر همگان معرفی خواهد شد.
سالمندان نیاز به مراقبت ,ویژه ای دارند
صالح قلی پور در خصوص سال خوردگی عنوان کرد: جدی ترین خطری که فرد سالمند را تهدید می کند در انزوا قرار گرفتن او از سوی اطرافیان است، در این حالت شخص امکان ارتباط صمیمی و نزدیک با دیگران را از دست می دهد و تنها می شود.
وی با بیان اینکه سالمندان به یک سری نیاز های عاطفی، مادی، اجتماعی و… نیاز دارند، ادامه داد: احتیاجات عاطفی همواره وجود داشته و به همان ترتیبی که سن افراد بالاتر می رود ، نیازها نیز افزایش می یابد.
این روانشناس تبریز معتقد است: در گذشته توجه فرزندان به پدر و مادرها و اصولا افراد جوان تر نسبت به مسن ترها، بیشتر بود و اخلاق و رسوم حکم می کرد که به سالمندان بیشترین احترام گذاشته شود اما امروزه که غالب سالمندان به تنهایی در خانه خود به سر می برند، هر قدر هم که وضع زندگی آنها خوب باشد، از توجه عاطفی دیگران و اقدامات جامعه بی نیاز نیستند.
وی توضیح داد: سالمندان با توجه به شرایط سنی و عدم اشتغال جدی، احتیاج به وقت گذرانی پر بار و سالم به اقتضای شرایط جسمی خود را دارند، آنان فاقد منابع مجدد دوستی هستند ، زیرا اکثر آنها کار نمی کنند و موقعیت ایجاد روابط دوستانه در فضای کار را ندارند و دوستان هم سن و سالشان را نیز به نوعی از دست داده اند این مسئله تنهایی آنها را افزایش می دهد.
قلی پور یاد آور شد: پس خانواده ها باید دوران سالمندی را جدی گرفته و از آنان مراقبت کنند و همچنین دولت مردان بایستی مراکزی برای نگهداری تدارک دیده و سپس با تبلیغ و ترویج فرهنگ سازی کنند تا در مراکز روزانه اوقات این قشر سپری شود در این صورت مشکلات روحی و روانی آنان کاهش می یابد.
وجود سالمندان برکتی برای خانواده هاست
مینا فرزندی که از مادر سال خورده خود مراقبت می کند در خصوص احترام به والدین عنوان کرد: مهمترین نیازی والدین نیاز به احترام و محبت و مورد توجه قرار گرفتن از سوی فرزندانشان است.
وی با بیان اینکه مسلما هر رفتاری که ما با والدین خود داشته باشیم الگو و سرمشقی برای فرزندانمان خواهد بود، ادامه داد: سالهاست از مادر خود مراقبت میکنم اما به وجود مادرم در خانه افتخار میکنم و معتقدم وجود ایشان مایه برکت و امید و شادمانی در زندگی ما است.
این شخص اظهار کرد: خوشبختانه همسر و فرزندانم نیز همین عقیده را دارند و هر روز دور همدیگر جمع میشویم و مادرم با نگاههای محبتآمیز خود ما را مورد مهربانی و محبت قرار میدهد.
حقوق سالمندان در قوانین فراموش شده است
لزوم حمایت از قشر سالمند توسط مسئولان دولتی زمانی پر رنگ می شود که بدانیم نبود قوانین محکم موجب سلب شدن حقوق سالمندان شده است، در بسیاری از کشورهای دنیا به صراحت از حقوق سالمندان در حوزههای مختلف دفاع میشود اما در کشور ما کمتر این موضوع مورد توجه قرار میگیرد.
*****
احترام به سالمندان در شهرهای بزرگ کمرنگتر شده و این مسئله باعث تاسف بسیار است چرا که خانوادهها از حالت خانوادههای گسترده و وابسته به یکدیگر به خانوادههای هستهای و کوچکتر تبدیل شدهاند که قادر به نگهداری سالمندان خود نیستند.
هرچند که این واقعیت بسیار تلخ و ناراحتکننده است اما باید طرف دیگر سکه را هم دید و آن این است که وقتی فرزندان می بینند در آپارتمانهای کوچک با خانواده خود زندگی میکنند و منزلشان گنجایش جمعیت زیاد را ندارد ترجیح میدهند والدین خود را به مراکز نگهداری از سالمندان بفرستند.
بیایید نگذاریم پدربزرگ ها و مادربزرگ ها اشک تنهایی و پیری بریزند!