تنها بانوی عضو شورای شهر و از کارآفرینان فعال اتاق بازرگانی تبریز می گوید: با توجه به مشکلات اقتصادی جامعه، مسایل مربوط به اشتغال۹۵ درصد انتظارات و مطالبات مردم از اعضای شورای شهر را به خود اختصاص داده؛ امری که چندان در حیطه اختیارات و وظایف این نهاد نیست!
آذرصبح/ ناهید زمانی – میلاد پورنعمت فرزانه: شورای شهر تبریز در دوره پنجم با کمبود تعداد اعضا با تنوع آرا و دیدگاههایی روبرو بود که تصمیمگیری و برنامهریزی را با مشکلاتی روبرو کرده، بر این اساس با وجود مشکلات اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی متعدد در تبریز عملکرد دوره حاضر همچون دوره قبل با انتقاداتی مواجه بوده است.
برای بررسی عملکرد شورای شهر تبریز با تنها بانوی منتخب مردم در این نهاد به گفتگو نشستیم که در ذیل می خوانید:
* به عنوان تنها نماینده زن پارلمان شهری، جایگاه زنان را در مسئولیتهای اجتماعی و شهر تبریز چطور میبینید؟
شورای پنجم نسبت به دوره قبل با کاهش قابل توجه تعداد اعضا و سهمیه بانوان در آرا روبرو بود، از آنجائیکه بانوان نیمی از جمعیت جامعه را تشکیل میدهند انتظار میرفت میتوانستیم حداقل۲۵ درصد مشارکت و حضور خانمها را در این جایگاهها میدیدیم، من خودم را نماینده کل مردم تبریز میدانم، اما به خاطر اینکه تنها نماینده زن پارلمان شهر هستم در مقابل خانمها خودم را بیشتر مسئول میبینم.
مشکلات خانمها مضاعف است، در طول ادوار مختلف زنان با وجود اینکه بخش عمدهای از مدیریت خانواده و بیشترین تاثیر را در جامعه انسانی و شهری داشتند در حاشیه مانده و از کمترین سهم اجتماعی بهره بردهاند.
یکی از دلایلی که در مسایل توسعهای اینهمه مشکل فرهنگی داریم نادیده گرفتن خانمهاست،۸۰ درصد تاثیرات جامعه از سوی خانمها بوده. با وجود اینکه مسئولیت خانمها در زندگی اجتماعی چند برابر است همیشه مهجور بودهاند. نمیتوان کتمان کرد که تاثیرات خانمها حتی روی انتخابات ریاستجمهوری کم نیست، اما به دلیل کاهش حضور بانوان در حوزههای تصمیمگیری حتی در مسائل مختص بانوان نیز که باید خودشان حضور میداشتند، آقایان نظر دادهاند، زیرا مدیرانمان مرد هستند و خانمها نتوانستهاند نظر و راهکار ارائه دهند.
با وجود اینکه شورای شهر امکان ورود در مسائل اجرایی ندارد، سعی کردهام در زمینه ارتقای جایگاه مدیریتی خانمها در بدنه شهرداری تاثیرگذار باشم، تا توانمندسازی به معنی ایجاد فرصتهای برابر برای خانمها و آقایان و بیشتر با تاکید بر زمینه روحی و اعتمادسازی از سطح کارشناسی به مدیران میانی و مدیران ارشد صورت گیرد.
ایدهآلها فراوان است اما با نگاه واقعی به مسائل جامعه قصد نداریم در باغ سبز نشان دهیم، سعی میکنیم با اهداف کوچکتر و تاثیرگذاری بالا پیش برویم.
* شما پیگیر حوادث اسیدپاشی تبریز بودید، این مسائل در امنیت روانی شهروندان و زندگی عینی بانوان تبریزی چه تاثیراتی داشته؟
در جریان وقوع حوادث اسیدپاشی، اعتماد، امنیت و احساسات عمومی جامعه جریحهدار شد، در شهری که به ادب و فرهنگ شهرت دارد، به خصوص جامعه زنان با ضربات روحی سنگینی روبرو بود. در این ارتباط بحث حقوق برابر و لایحه رفع خشونت علیه زنان سالها در کش و قوس میان نمایندگان مجلس بوده اما دلیل تصویب نشدن را نمیدانم، بخصوص نمایندگان خانم اصرار زیادی دارند و با وجود حمایت کلی برخی از نمایندگان مرد نیز عواملی وجود دارد که شاید به دلیل کم تعداد بودن نمایندگان زن، این طرح با صدای رسای حقوق زنان در مباحث شهروندی به نتیجه نمیرسد.
* علت ناکامی مباحث و طرحهای مربوط به بانوان در امور اجتماعی چیست؟
تمام این بیتوجهیها به مسایل فرهنگی برمیگردد در جامعهای که وجود، نیاز و ارزش یک زن نادیده گرفته شود، آسیب اجتماعی پیش آمده تاثیر بیشتری بر زنان داشته، چنین اتفاقاتی پیش خواهد آمد. گاهی صحبتهایی از طرف مسئولان میشنویم که موضوع منحرف و جای متهم و مجرم عوض میشد، متاسفانه در جامعه دید خوبی به مشکلات و مسائل زنان وجود ندارد، وقتی خانمی مورد ظلم قرار گرفته دنبال خطای زنان میگردیم.
رسانهها شورای شهر، آموزش و پرورش و… در این زمینه نقش بالایی دارند، که میتواند کودکان و جوانان را به حقوق فردی و حقوق شهروندی آگاه کرده و در مسایل ازدواج دختران و پسران را مستحکم تربیت کنند. در این حوزه خانوادهها و آموزش و پرورش و همچنین روحانیت معظم با استفاده از پتانسیل مساجد میتوانند موثر باشند.
از طرف دیگر نقش قوه قصاییه با تشدید محکومیت و مجازات چنین جرایمی و اجرای احکام بازدارنده بسیار قوی است.
* حضور شما در شورا و این سطح فعالیتهای اجتماعی چقدر در زندگی شخصیتان تاثیر دارد؟
شورای شهر اولین حضور اجتماعی من نیست، از زمان دانشجویی و قبل از ازدواج فعالیتهای اجتماعی پررنگی داشتهام و ازدواج و مادر شدن هیچوقت فعالیتهایم را قطع نکرده. تجربه نشان داده مادران شاغل و فعال با تغییر و تحولات جامعه بطور مستقیم در ارتباط هستند. بین هر ۵ تا ۱۰ سال نسلها، مشکلات، مطالبات و دنیای کودکان تغییر میکند، این تغییرات در کنار مزایا، معایبی نیز دارد، اگر مادر در خارج از خانه با مسائل اجتماعی درگیر نباشد به هیچ عنوان نمیتواند فرزندش را درک کرده، راهنمایی و حمایت کند. مسایل امروز بسیار حادتر از مسایل ۱۰ سال قبل است، اگر با مسایل جامعه مستقیم ارتباط نداشته باشد نمیتواند کمکی برای فرزندش بوده و او را درست تربیت کند.
اصل وظیفه خانواده و والدین تربیت صحیح کودک است که باعث کاهش مشکلات خودشان نیز خواهد بود. نقش مادر بیشتر است، من هم هرچند زمان کمی پیش فرزندانم بودهام اما پا به پای فرزندانم هستم. تصور میکنم بیرون بودنم کمکی به آنها بوده است. سعی کردهام شالوده خانواده را حفظ کنم.
* به عملکرد شورای پنجم چه نمرهای میدهید؟
شورای پنجم از۱۰۰ بین۳۰ یا ۴۰ میگیرد. عوامل مختلفی از جمله رکود اقتصادی در کاهش کارایی شورا دخیل بوده، متاسفانه شورای شهر در ایران شورای شهرداری است زیرا در نهایت تلاش، زورمان به شهرداری میرسد، در حالیکه شورا میتواند طبق قانون در فعالیتهای دیگر سازمانها ورود کند اما چون مدیریت جامع شهری نداریم تنها در حوزه شهرداری خلاصه شده است.
برخی مسائل و خواستههای مردم در دورههای قبلی عملکرد و بهرهوری شورا را کاهش داده است. متاسفانه۹۵ درصد مطالبات مردم از شورا در حیطه مساله اشتغال است، که به عملکرد شوراهای قبلی بازمیگرد زیرا به قدری نیرو وارد کردهاند که بالغ بر ۴٫۵ برابر چارت اصلی شهرداری نیرو داریم و اینها باعث سنگین شدن بدنه شهرداری، کاهش بهرهوری و افزایش بار مالی با مبلغی بالغ بر۴۵ میلیارد تومان دستمزد ماهانه است که بدون سنوات بیمه و… پایان سال هزینه بالایی تحمیل میکند. اگر این آمار یک چهارم بود و بقیه به توسعه شهر اختصاص یابد اوضاع متفاوتی داشتیم.
البته این مشکل گریبانگیر تمام کلانشهرهای ایران است، شهروندان عوارض و مالیات و … میدهند که برای توسعه شهری استفاده شود و حق مطالبهگری دارند، از سوی دیگر مقاومت برخی مدیران شهرداری بر راهکارهای شورا مانع برخی تغیرات میشود.
شاید از نظر مردم شورای پنجم نسبت به قبل جهش خوبی داشته، در گاهی موارد عدم هماهنگی اعضای شورا را ایدهآل میبینیم، اما انتظار من بالاست. متاسفانه شورا وارد روزمرگی و درگیر مسائل جزئی شده و ما در زمینه سیاستهای کلان ضعف داریم، مردم انتظار دارند تغییر و تحول اساسی و سیاستگذاری کلان و راهبردی در توسعه شهری اتفاق افتد که متاسفانه تاکنون شاهد نبودیم.
از زمان تولد تا مرگ، از صبح زود تا آخر شب با خدمات شهرداری درگیر و ارتباط هستیم، هیچ سازمانی تا این اندازه وظایف گسترده ندارد، باید منسجمتر کار میشد اما در بدنه مقاومتهایی برای تغییر و تحولات وجود دارد، من عملکرد شهرداری را متوسط ارزیابی میکنم که الزاما مربوط به شهردار نیست و در مجموع کل مدیریت شهری را شامل میشود.
* راهبرد شورای پنجم باتوجه به اینکه برخی پروژههای شهری به علت برخی مسائل ناقص مانده و تامین مالی نشدهاند چیست؟
راهبرد شورا در بودجهنویسی اتمام پروژههای نیمه تمام است، عمده تلاش شورا بر این است که پروژههای شهرداری بصورت مشارکتی تعریف شود که علاوه بر رفع بار مالی از شهرداری، شهروندان خود مشارکت داشته و در سود پروژه هم شریک باشند، همواره دیدهایم پروژههایی که مردم خود درگیر و دخیل هستند موفق بودهاند و سریعتر، ارزانتر و با کیفیتتر خواهد بود.
* برنامه شورا برای تعریف درآمد پایدار چیست؟
درآمد شهرداری پایدار نیست، متاسفانه در کشور درآمد پایدار شهری تعریف نشده، مادامی که شهروند تبریزی سرمایهاش را در شهر جریان ندهد این توسعه پایدار اتفاق نخواهد افتاد، حتی اجرای پروژه خیابان و مسیرگشایی را اگر شهرداری با تصور درآمدزایی تنها بر عهده بگیرد آب در هاون کوبیدن است و تجربه نیز ثابت کرده که این روند جوابگو نیست.
حتی برای جمعآوری زباله، بخش خصوصی باید زباله را خریداری و برای تبدیل آن به ثروت قدم بردارد. بخش خصوصی و سرمایهدار میداند پولش را کجا هزینه کرده و این پول را کجا و چگونه به سود تبدیل کند.
حضور شهروند در مدیریت شهری با هدف مشارکت پروژههاست، معتقدم حتی پروژه آذربایجان باید به بخش خصوصی واگذار میشد. دولت و شبه دولت تنها وظیفه ایجاد زمینه را برعهده دارد، بازوهای دولتی باید زمینه پایدار ایجاد کند و درآمد پایدار تنها به دست بخشخصوصی انفاق میافتد، ما تنها باید نظارت کنیم.
* طرح تبریز ۲۰۱۸ را چقدر موفق میدانید و چه ضعفهایی داشت؟
تبریز ۲۰۱۸ میتوانست فرصت خوبی برای توسعه شهر باشد، هدایت این رویداد به سمت تبریز و معرفی این کهنشهر به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی اقدامی قابل تقدیر بود. این کار انجام شد اما متاسفانه پایه غلط بود که مساله را دولتی تصور کردند. در حقیقت دولت نه بودجه و نه صلاحیت این کار را داشت، دولت باید کار خودش را انجام میداد مثل پروژههای عمرانی دولتی که ناشی از مالیات عمومی است، باید به حل مسایل حمل و نقل عمومی، راه آهن، اتوبوس و هوایی و… هدایت میشد.
اما نگرش مدیران دولتی بر هدایت این مساله بر حوزه مدیریت دولتی بود، پروژههای بزرگی روی کاغذ تعریف شد، خلط موضوع اتفاق افتاد و پروژههایی مثل اتوبان تبریز اهر، راهآهن تبریز میانه و… به نام تبریز ۲۰۱۸ ثبت شد!
بارها تاکید کردم تبریز۲۰۱۸ را به مردم و اصناف واگذار کنید، متاسفانه بخش دولتی تمام حرف و برنامههایش را مطرح کرد اما یک شهروند تبریزی به عنوان سرمایهگذار بخش خصوصی حضور نداشت و در پایان ۲۰۱۷ تازه متوجه شدند که پولی نداریم و کاری انجام نگرفته و در نهایت تنها عامل ابتر ماندن موضوع این بود که شهروند، اصناف، صنعتگر، تاجر، دانشمند و جامعهشناس و هنرمند و… در اجرای این رویداد نادیده گرفته شد.
این مسایل باعث شد تبریز ۲۰۱۸ تا امروز ابتر بماند، باید پتانسیلهایی از جمله کفش تبریز را مطرح میکردیم، یونسکو تبریز را پایتخت فرش دستباف جهان ثبت کرده باید بر نمادهای فرش و چرم و کفش و آجیل و…. تاکید میشد اما وقتی شهروند و هموطن ایرانی را نمیتوانیم قانع کنیم به تبریز سفر کنند، چگونه قصد داریم برای گردشگر خارجی برنامهریزی کنیم.
البته باز هم دیر نشده، موضوع تنها مختص این بازه زمانی نیست و مساله اصلی جلب توجه به تبریز است که میتوانیم با مطرح کردن برندهای تبریز و با برگزاری جشنوارههای غذا و سوغات و صنایعدستی و… طرحهای موفقی تعریف و با روی کار آمدن بخش خصوصی اجرا کنیم.
* رویکرد شما در زمینه واگذاری تیمهای ورزشی شهرداری و توجه به ورزش همگانی چیست؟
از مخالفان اصلی تیمداری هستم. تیمها را باید بخش خصوصی هدایت کند و موفق خواهد بود چون قصد درآمدزایی دارد میتواند هوادار را جذب و با ایجاد برند درامدزایی کند. در تمام دنیا تیمهای ورزشی را بخش خصوصی اداره میکند. شهرداری نهاد غیردولتی است که از بودجه عمومی استفاده میکند مردم باید پول خود را در تمام بخشهای زندگی روزمره ببینند و ما باید تلاش کنیم نظارت کنیم با حافظ حقالناس باشیم.
بخاطر هزینه بالا و استفاده و بهرهوری برای افراد کم با تیمداری و ورزش قهرمانی در شورای پنجم مخالفیم. ایجاد زمینه آموزش و فضا برای عموم مردم در زمینه شادی و نشاط شهروندان تاثیر مثبت دارد.
در بحث افسردگی دستگاههای اجرایی مختلفی درگیر هستند که باید با همکاری بین بخشی عمل شود و در برگزاری جشنوارهها و… باید دستگاها به شهرداری کمک کنند، متاسفانه برنامههای خوبی تدوین شده اما همکاری پایین بود. رهبری فرمودهاند روحیه و نشاط رکن اصلی هر جامعه است، امیدوارم مسئولان و دستگهای اجرایی، در این حوزه حساس باشند.