معضل «ایلی سو» برای بهداشت تبریز

به گزارش آذر صبح به نقل از ایرنا، آنچه که موجب شد تا کانال انتقال فاضلاب «ایلی سو» در صدر اخبار و گزارش های تحلیلی رسانه های تبریز جا بگیرد، استفاده از آب انتقالی آن برای آبیاری مزارع غرب تبریز است.
کانال فاضلاب «ایلی سو» با بیش از ۱۰ کیلومتر طول در منطقه «ساری زمی» تبریز، آغاز می شود و پس از گذر اراضی کشاورزی قراملک در نهایت در رودخانه «آجی چای» پایان می یابد؛ فاضلاب شهری در محدوده شهری و فاضلاب صنعتی عمدتاً تصفیه شده در منطقه صنعتی غرب به این کانال اضافه می شود.

هر چند شهرداری تبریز در واکنش به برجسته سازی رسانه ها از تهدیدات «ایلی سو» برای بهداشت و سلامتی ساکنان این شهر، با انتشار تصاویری از لایروبی این کانال انتقال فاضلاب خبر داد، اما به نظر می رسد که رسانه ها به عنوان نماینده افکار عمومی، در انتظار انجام اقدام های جدی و علمی نه تنها از سوی مدیریت شهری بلکه دیگر نهادهای نظارتی به ویژه بهداشتی در این ارتباط هستند.

البته نباید از این نکته چشم پوشید که در سال های گذشته با انجام اقداماتی مانند روپوشانی ۹۰۰ متر از «ایلی سو» توسط منطقه سه شهرداری، از شدت آلایندگی این کانال انتقال حداقل در محدوده داخل شهر تبریز رفع شد، اما تهدید آن برای سلامتی مردم در بیرون از شهر همچنان ادامه دارد.

انعکاس رسانه ای آبیاری مزارع غرب تبریز با فاضلاب انتقالی کانال «ایلی سو» و نیز آلودگی ناشی از آن برای رودخانه «آجی چای» به حدی بود که در نهایت واکنش تشکیلات قضایی آذربایجان شرقی را نیز دربرداشت.

**کانال «ایلی سو»، تهدیدی علیه بهداشت و سلامت عمومی تبریز

معاون قضایی رئیس کل و سرپرست معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان آذربایجان شرقی، کانال ایلی سو کلانشهر تبریز را تهدیدی علیه بهداشت و سلامت عمومی دانست.

بابک محبوب علیلو در جلسه کمیته تخصصی پیشگیری از جرایم علیه بهداشت و سلامت عمومی با تاکید بر ضرورت اولویت بندی موضوعات و مسایل مربوط به بهداشت عمومی در راستای تامین سلامت و امنیت غذایی مردم، آبیاری مزارع با فاضلاب تصفیه نشده در غرب تبریز را غیر قابل قبول اعلام کرد.

وی اظهار داشت: با هدایت فاضلاب شهری به کانال های آب سطحی عملا این کانال ها به کانال فاضلاب تبدیل شده است و کانال «ایلی سو» از جمله این کانال‌ها در کلانشهر تبریز می باشد که تهدیدی علیه بهداشت و سلامت عمومی است.

معاون نظارت و پایش کل محیط زیست آذربایجان ‌شرقی نیز با بیان اینکه کانال سنتی ایلی سو برای هدایت روان آب های ناشی از سیلاب های ناگهانی سهند طراحی شده است، گفت: این کانال به مرور زمان محلی برای رهاسازی فاضلاب های خانگی و صنعتی واقع در محدوده آن تبدیل شده است.

حسن عباس‌نژاد افزود: برخی از اماکن مسکونی واقع در مسیر این کانال به علت وصل نبودن به شبکه فاضلاب شهری و برخی واحدهای صنعتی فاضلاب و پساب خود را به این کانال هدایت می کنند.

وی با بیان اینکه استفاده از آب این کانال برای آبیاری مزارع کشاورزی نمی تواند دلیلی بر آلودگی محصولات کشاورزی باشد، اظهار داشت: عمده واحدهای صنعتی واقع در این مسیر دارای تصفیه خانه بوده و فاضلاب و پساب آن ها آلاینده نیست؛ تنها تعداد معدودی از آن ها از جمله واحدهای قالی شویی فاقد تصفیه خانه است.

معاون نظارت و پایش کل محیط زیست آذربایجان ‌شرقی با اشاره به اینکه هشدارهای لازم به واحدهای فاقد تصفیه خانه صادر شده و با واحدهای غیرمجاز برخورد می شود، یادآوری کرد: هم اکنون بر روی آب کانال «ایلی سو» نظارت و پایش مستمر انجام می شود و دستگاه های متولی کنترل های لازم بهداشتی را انجام می دهند.

عباس نژاد ادامه داد: برای جلوگیری از آلودگی آب این کانال و سرریز احتمالی پساب واحدهای صنعتی، گشت های شبانه ماموران محیط زیست فعال بوده و در صورت مشاهده تخلف از سوی واحدهای صنعتی غیرمجاز با هماهنگی مرجع قضایی با این واحدها برخورد می شود.

وی گفت: استفاده از آب این کانال برای آبیاری اراضی کشاورزی توسط دستگاه های متولی، رصد و کیفیت آن از نظر استاندارد بررسی می شود و مرکز بهداشت موظف است اقدام های لازم در این زمینه را انجام دهد.
رئیس مرکز بهداشت تبریز نیز با بیان اینکه آب کانال «ایلی سو» این شهرستان از نظر میکروبی و شیمیایی آلوده است، گفت: آلودگی میکروبی، شیمیایی و عناصر سنگین آب این کانال قابل کنترل نمی باشد، بنابراین برای آبیاری مزارع کشاورزی از نظر بهداشتی قابل قبول و مورد تائید نیست.

علی عبادی افزود: آلودگی آب این کانال ناشی از رهاسازی فاضلاب خانه های مسکونی و پساب واحدهای صنعتی مانند قالی شویی های واقع در مسیر این کانال است.

وی یادآوری کرد: بوی نامطبوع و تعفن آب این کانال حاکی از آلودگی آن بوده و این موضوع موجب نارضایتی ساکنان منطقه شده است.

شهردار منطقه ۶ تبریز نیز گفتید:  کانال «ایلی سو» از منطقه زعفرانیه شروع و از منطقه راه آهن از شهر خارج می شود و عمدتا برای جمع آوری آب های سطحی طراحی شده است.

سامان احمدزاده افزود: با توجه به اینکه برخی از ساکنان واقع در مسیر کانال «ایلی سو» فاضلاب خود را به این کانال هدایت کرده اند این موضوع موجب آلودگی آب آن شده و معضلات و مشکلات غیربهداشتی برای شهروندان حاشیه آن ایجاد کرده است.

وی با بیان اینکه آب این کانال غیرقابل استفاده و غیربهداشتی است، اظهار داشت: استفاده از آب آن برای آبیاری مزارع کشاورزی نیز می تواند آثار زیانباری برای مصرف کنندگان در پی داشته باشد.

شهردار منطقه ۶ تبریز یادآوری کرد: اخیرا جلسه ای در اداره کل داگستری آذربایجان شرقی با حضور معاون دادستان عمومی و انقلاب استان برگزار شد و ادارات و نهادهای متولی موظف شدند برای رفع معضلات کانال «ایلی سو» اقدام کنند.

احمدزاده ادامه داد: شهرداری منطقه ۶ نیز از چند ماه گذشته اجرای سازه رسوب گیر را با اعتبار حدود ۵۰ میلیارد ریال در دهانه خروجی این کانال آغاز کرده و تلاش می شود تا این سازه تا پایان امسال یا اواسط سال آینده به بهره برداری برسد.

وی با بیان اینکه با اجرای این سازه، آشغال و پساب آب این کانال ته نشین، جمع آوری و به خارج شهر منتقل می شود، گفت: این سازه نقش زیادی در حل مشکل آلودگی آب این کانال ندارد و برای حل مشکل اصلی آن باید مانع از رها سازی فاضلاب اماکن مسکونی و پساب واحدهای صنعتی واقع در مسیر به این کانال شد.

محمدعلی قاسم زاده، از کشاورزان منطقه قراملک تبریز که آب کانال «ایلی سو» از آنجا می گذرد، نیز گفت: من ناگزیر از استفاده از آب این کانال برای کشاورزی هستیم، زیرا دیگر از سال های پرآب گذشته تبریز خبری نیست، چاه ها خشک شده اند و کشاورز برای گذران معیشت ناچار از بکارگیری هر گونه آب در دسترس است.

قاسم زاده با بیان اینکه فکر نمی کند استفاده از آب فاضلاب برای آبیاری مزارع، تاثیری بر سلامتی مردم داشته باشد، افزود: ما سالهاست از این آب استفاده می کنیم و من تابحال چیزی در مورد ضرر احتمالی آن برای سلامتی نشنیده ام.

کاظم رحیم زاده، از ساکنان منطقه کمربندی میانی نیز که کانال «ایلی سو» از آنجا می گذرد، اظهار داشت: البته من تا چند سال قبل که کانال ریزش کرد، فکر نمی کردم وجود آن خطری داشته باشد، ولی پس از ان فهمیدم که وجود این کانال برای سلامتی مردم منطقه خطرناک است.

رحیم زاده درباره بوی بد کانال نیز گفت: با توجه به پوشیده بودن کانال در محدوده زندگی ما، از این بابت مشکل چندانی نداریم، اما در جاهایی که کانال پوشیده نیست، ساکنان محل به ویژه در تابستان با مشکل تعفن و لجن و بوی بد ناشی از آن دست به گریبان اند.

ایرنا