پنجشنبه, ۳ مهر ۱۴۰۴ / ۱۲:۱۳:۲۱
پاییز و زمستان هر سال، برای تبریزی‌ها همراه با هوای ناسالم است، سال گذشته اما، این هوا دست بردار نبود، روزها و هفته ها چنبره زد روی شهر و خیال تمام شدن نداشت، تا که بهار به مدد رسید…
آذر صبح، زهرا حیدری آزاد: شاید هیچ کدام، دقیق ندانیم چه بر سر شهرمان آمده است، یکی می‌گوید ریشه آلودگی هوای تبریز به افزایش خودروهای شهر پیوند خورده و عده‌ای دیگر یقه گرمایش زمین را گرفته‌اند و می‌گویند معضلی جهانی است، یکی انگشت اتهام خود را به پایین بودن سرانه فضای سبز این شهر نشانه رفته است، عده‌ای هم معتقدند هر چه هست از خشکی دریاچه ارومیه نشات گرفته است!
تنها نسخه مقابله با آلودگی هوا در شهر تبریز همان تعطیلی مدارس و توصیه به عدم خروج گروه‌های حساس از منازل است، نسخه‌ای که در روزهای آلوده پیچیده می‌شود و خبری از راهکارهایی جدی در روزهای غیر آلوده نیست.
به گفته حمید قاسمی، مدیر کل محیط زیست آذربایجان‌شرقی، شرایط توپوگرافی خاص، گسترش و تنوع صنایع، محصور شدن با رشته کوه های مختلف، تردد بیش از ۹۰۰ هزار خودرو ، شرایط اقلیمی خاص و توسعه شهری و جمعیتی از دلایل آلودگی هوای کلانشهر تبریز است.
وی در توضیح منابع انتشار آلاینده های هوای این کلانشهر در سال گذشته گفته بود: در آلودگی هوای تبریز، ۷۲ درصد خودرو ها و ۲۱ درصد صنایع نقش دارند.
با استناد به این گفته مدیر کل محیط زیست می‌توان به اهمیت آلایندگی خودروها در تبریز پی برد، شاید زورمان نرسد و نتوانیم کیفیت بنزین مصرفی در خودروهای تبریز را بهبود بخشیم و حتما زور مدیران استانی ما بر خودروسازان نیز نخواهد چربید که خودروهای با کیفیت روانه بازار منطقه ما شود، اما حتما می‌توانیم با برنامه‌ریزی بلند مدت سیستم حمل و نقل عمومی شهر تبریز را متفاوت تر از دیگر کلانشهرهای کشور، به پیش ببریم، شهر تبریز می‌تواند در مسیر توسعه خود بر ارتقای سیستم حمل و نقل عمومی خود تکیه کند. تبریز زمانی باغ‌شهری زیبا تلقی می‌شده اکنون نیز می‌تواند با تکیه بر وضعیت آب و هوایی مساعد خود، فضای سبز خود را بازآفرینی کند، این خاک هنوز هم معجزه می‌کند!
روز های آلوده و تنها یک راهکار: مدارس تعطیل است
شهروندان در بی اعتنایی تام به انفعال و بی برنامگی‌های مسئولین نگاه می‌کنند، با آغاز فصل سرما، روزهای آلوده نیز همچون امروز دوباره از راه می رسند، به نظر نمی رسد از زمستان سال گذشته تا به امروز تصمیم متفاوت و راهکاری اجرایی برای آلودگی هوای تبریز گرفته شده باشد!
دلایل آلودگی هوای تبریز هر چه که باشد، بدون شک بحرانی غیر قابل حل نیست، اگر مسئولین استانی از رخوت و خستگی تنها تصمیم ستاد بحران در روزهای آلوده یعنی تعطیلی مدارس، بیرون بیایند، راه‌های بی شماری پیش راه خود خواهند دید. راه‌های عملی پیش از آنکه تبریز از دست برود.
نمی‌شود از شهروندان خواست در خانه‌ها بمانند و حتی نمی‌شود از آنها خواست از سیستم حمل و نقل عمومی استفاده کنند، چون در آن صورت مردم نیز از مسئولین می‌خواهند یا در خانه‌هایشان بمانند و یا آنها را هم کنار خود در صف اتوبوس‌های BRT و ایستگاه‌های تاکسی ببینند!
در رفع آلودگی هوای تبریز، توصیه و نصیحت به کار مردم نمی‌آید، جدیت و برنامه ریزی واحد مسئولین در آنها ایجاد انگیزه خواهد کرد، آلودگی این روزهای شهر، نتیجه جدیت و ممارست مردم و مسئولین در سال‌های گذشته است؛ چشم مسئولین وخامت جسم بیمار شهری که بدون پیوست زیست محیطی در حال توسعه بود را نمی‌دید و اکنون نیز گوش مردم نصایح آنها را نمی‌شنود!
این مطلب را از دست ندهید: شهرهای بزرگ دنیا چگونه به جنگ آلودگی‌هوا می‌روند؟
چه باید کرد؟
باید طرحی نو درانداخت، اقدام جدی برای آلودگی هوای تبریز و دیگر کلانشهرهای کشور نیازمند یک طرح نو است، کارشناسان بر توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی تاکید دارند، همچنین طراحی و توسعه فضای سبزبا الزامات شهر نیز مورد تاکید آنها است، چمن و گل منظری زیبا به شهر تبریز می‌دهد اما آیا این زیبایی مرهمی بر گلوی دود گرفته شهر است؟
مطالعات زیادی در زمینه گونه‌های گیاهی و تأثیر آنها بر جذب آلاینده‌ها انجام شده است، برخی گونه‌های گیاهی تأثیر بیشتری در جذب آلودگی‌ها دارند. بنابراین مدیران شهری علاوه بر تهیه لیستی از این گونه‌ها، به تدریج این گونه‌ها را جایگزین گیاهان زینتی فعلی شهر کنند. بیش از هر چیزی نیازمند یک برنامه مدونی هستیم، باید از طریق رسانه‌ها سهم هر یک از عوامل آلاینده شهر مشخص شود و به مردم گوشزد کنند که با رعایت چه نکاتی می‌توانند دربهبود کیفیت هوای شهر سهیم باشند.
از یاد نبریم که نباید حل همه مشکلات به مسوولان مدیریت شهری یا محیط زیست و غیره گره بخورد بلکه باید با تقسیم وظایف و ارائه راهکارهای درستی که شاید خیلی پرهزینه هم نباشند، شهری پاک و به دور از ترس وارونگی هوا و آلودگی در روزهای سرد برای خود بسازیم.
