۴۰ سال تلاش برای توسعه صنایع مادر آذربایجان شرقی

به گزارش آذر صبح به نقل از  ایرنا، بخش صنعت و معدن از جمله بخش هایی است که نقش مهمی در توسعه اقتصادی جوامع و تحرک چرخ های اقتصادی داشته است به طوری که بخش صنعت موتور توسعه اقتصادی بسیاری از جوامع بشری شده و حتی کشورهای بدون منابع طبیعی با دستیابی به رشد صنعتی توان رقابتی خود در سطح بین المللی و در نتیجه سهم خود در تجارت بین المللی را افزایش داده اند.

با توجه به این مهم و وجود منابع طبیعی در ایران و آذربایجان شرقی، نقش بخش صنعت و معدن در توسعه اقتصادی این استان بسیار قابل توجه است.

بررسی وضع صنعت استان طی دوره انقلاب شکوهمند اسلامی نشان می دهد که آذربایجان شرقی به دلیل استقرار کارخانه های بزرگ صنعتی نظیر ماشین سازی، تراکتورسازی، ایدم، بنیان دیزل، بلبرینگ سازی، پتروشیمی، پالایشگاه، مجتمع عظیم معدن مس سونگون و دهها کارخانه تولیدی بزرگ دیگر، موقعیت صنعتی مناسب در کشور و به ویژه در غرب و شمال غرب کشور دارد.

وجود این واحدهای صنعتی به دلیل صرفه های ناشی از مقیاس، انباشت سرمایه، بالا بودن قدرت رقابت پذیری و تاثیر آن بر واحدهای کوچک و دیگر بخش های تولیدی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

بررسی ها نشان می دهد در حالی که در سال ۱۳۵۵ در آذربایجان شرقی با لحاظ استان اردبیل، تعداد و اشتغال کارگاه های دارای ۱۰ نفر کارگر و بیشتر به ترتیب ۲۰۹ واحد و ۱۲ هزار و ۴۱۱ نفر بود، این رقم بعد از انقلاب با افزایش ۴ و ۵٫۹ برابری تعداد و اشتغال کارگاه های صنعتی دارای ۱۰ کارگر و بیشتر به ۸۱۲ واحد و ۷۲ هزار و ۴۱۵ نفر در سال های اخیر رسیده است.

مدیر کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی در این خصوص به ایرنا گفت: تعداد و اشتغال واحدهای دارای مجوز تاسیس به ترتیب از پنج مجوز و ۴۶ نفر در سال ۱۳۵۷ شمسی با افزایش ۲۱۴ و ۶۲۴ برابری به ۱۰۷۱ مجوز و ۲۸ هزار و ۷۳۷ نفر در سال ۱۳۹۶ رسیده است.

حسین نجاتی افزود: در ۴۰ سال گذشته ۴۲هزار و ۲۳۷ مجوز تاسیس و توسعه با اشتغال ۹۴۰ هزار و ۲۶۶ نفر صادر شده که بیش از ۹۰ درصد آن مربوط به مجوزهای تاسیس است.

وی اظهار داشت: سهم ارزش افزوده صنعت در کل ارزش افزوده آذربایجان شرقی در سال های اخیر به طور نسبی افزایش یافته است به طوری که سهم مذکور از ۲۵٫۶ درصد در سال ۱۳۹۰ به ۲۷٫۹ درصد در سال اخیر رسیده است.

وی همچنین با بیان برخی از مهمترین اقدامات انجام شده در بخش صنعت و معدن آذربایجان شرقی گفت: ساخت مجتمع پترشیمی، مس سونگون، صنعت خودرو و صنعت فولاد از جمله مهمترین اقدامات انجام شده است.
نجاتی همچنین اظهار داشت: در صنعت خودروی استان ۱۳ واحد صنعتی با سرمایه گذاری بالغ بر ۵۳۳۰ میلیارد ریال و اشتغال نزدیک به ۵۰۰۰ نفر فعال می باشند.

وی ادامه داد: این واحدها در حدود ۱۰ درصد ظرفیت تولید خودرو تجاری و ۱۵ درصد ظرفیت تولید خودروی سبک کشور را به خود اختصاص می دهند.

وی با بیان اینکه اقبال بخش خصوصی استان به سرمایه گذاری در صنعت خودرو آذربایجان شرقی بسیار مناسب است به طوری که در سال های اخیر استان رتبه اول را از نظر سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت خودرو دارا بوده است، گفت: علاوه بر واحدهای فعال در صنعت خودرو در این استان ۳۰۰ واحد فعال در تولید قطعات خودرو و ماشین کاری با بیش از ۱۵۰۰۰ نفر اشتغال زایی مستقیم و ۴۵ هزار نفر اشتغال زایی غیرمستقیم و حجم سرمایه گذاری ۱۰۷۷۷۰ میلیارد ریال وجود دارد.

نجاتی گفت: از واحدهای بزرگ فعال در این گروه صنعتی می توان شرکت ایران خودرو تبریز، صنعت خودرو آذربایجان، موتورسازان تراکتورسازی ایران، تولیدی پیستون ایران، بنیان دیزل، آذهایتکس، آکیا خودرو، ستاره نیک آریا، سیبا موتور را نام برد که همگی بعد از انقلاب اسلامی مورد بهره برداری قرار گرفته اند.

وی همچنین با اشاره به بنیان گذاری صنعت فولاد در آذربایجان شرقی گفت: در سال های گذشته صنعت فولاد استان از نظر سرمایه گذاری بخش خصوصی مقام اول را در کشور دارا بوده و از نظر ظرفیت بالقوه تولید با توجه به فعالیت نزدیک به ۳۰ واحد تولیدی با تولید بالغ بر ۵٫۱ میلیون تن شمش فولاد( ۱۵ درصد ظرفیت کشور) و ۲٫۵ میلیون تن مقاطع فولاد ساختمانی(۲۴ درصد ظرفیت کشور) یکی از قطب های فولاد در محصولات نهایی و طولی می باشد.

مدیرکل صنعت و معدن آذربایجان شرقی ادامه داد: ظرفیت اسمی تولید شمش فولاد استان بر اساس ظرفیت پروانه بهره برداری صادره سالیانه ۱٫۵ میلیون تن، مقاطع فولادی ۵٫۱ میلیون تن و ورق گالوانیزه ۹۰ هزار تن است.

نجاتی افزود: محصولات صنعتی تولیدی استان نیز شامل انواع مقاطع تخت سبک و سنگین، انواع میلگرد و شمش فولادی است.

وی گفت: آذربایجان شرقی در تولید مقاطع طولی در ایران و کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا رتبه اول را دارد و در تولید محصولات طویل، در ایران رتبه اول و در خاورمیانه رتبه چهارم را به خود اختصاص داده است.
رییس اتحادیه کفش تبریز نیز با اشاره به وضع صنعت کفش در تبریز به عنوان برند صنعت کفش کشور، گفت: خوشه کفش تبریز با ۳ هزار واحد تولیدی و بیش از ۵۰۰ واحد خانگی بزرگترین خوشه کفش ایران از نظر تعداد عضو است و با تولید سالانه ۳۰ میلیون جفت کفش ۱۷٫۵ درصد از مصرف داخلی کشور را تامین می کند و اکنون بیش از ۴۰ هزار نفر از این خوشه ارتزاق می کنند.

علیرضا جباریان فام ادامه داد: ۷۰ فقره واحد دارای پروانه بهره برداری صنعتی در تبریز که سالانه حداقل ۱۰میلیون جفت کفش تولید می کند در این شهر وجود دارد.

وی همچنین گفت: تعداد ۱۴۹ واحد تولید کننده لوازم خانگی با اشتغال سه هزار و ۸۴۶ نفر و حجم سرمایه گذاری ۳۶۷۸ میلیارد ریال در استان فعالیت می کنند و ظرفیت تولید سالانه واحدهای صنعتی فعال در این بخش حدود سه هزار و ۲۰۰ هزار دستگاه است.

رییس اتحادیه کفش تبریز اضافه کرد: در فصول کاری بالغ بر ۶ هزار نفر در واحدهای تولید کننده لوازم خانگی استان فعالیت می کنند و محصولات تولیدی این واحدها به کشورهای مختلف از جمله روسیه، ترکیه، افغانستان، آذربایجان، گرجستان، سودان، اقلیم کردستان و عراق صادر می شود.

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت معدن و تجارت آذربایجان شرقی نیز با اشاره به پیشرفت های معدنی استان در ۴۰ سال گذشته گفت: ذخایر معادن این استان با افزایش بیش از ۱۰ برابری به ۸٫۲ میلیارد تن رسیده است.

مهرانگیز رحمانی اظهار داشت: بخش معدن آذربایجان شرقی به لحاظ تامین مواد اولیه صنایع پایه، ایجاد اشتغال، ارزش افزوده و صادرات مواد معدنی از اهمیت ویژه ای در کشور برخوردار است.

وی افزود: آذربایجان شرقی به عنوان یکی از مناطق غنی معدنی کشور با بیش از ۱۱۲ اندیس و ۱۲۷ کانسار شناسایی شده زمینه بسیار مناسبی برای سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال است.

رحمانی بیان داشت: به طور مثال تعداد کارکنان شاغل در معادن استان و میزان ظرفیت استخراج اسمی آنها به ترتیب با افزایش ۴ و ۷٫۳ برابری از سه هزار و ۶۰ نفر شاغل و ۶ میلیون تن در سال ۱۳۷۸ شمسی به ۱۱ هزار و ۹۹۸ شاغل و ۴۳٫۷ میلیون تن در سال ۱۳۹۶ رسیده است.

وی گفت: این تعداد شاغل در سال ۱۳۵۷ حدود یکهزار نفر بوده است که در واقع تعداد شاغلان بخش معدن آذربایجان شرقی اکنون حدود ۱۱ برابر افزایش یافته است.

وی اظهار داشت: تعداد معادن فعال و غیرفعال آذربایجان شرقی به حدود ۷۳۵ معدن رسیده که استان از این حیثت مقام اول کشور را در اختیار دارد.

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت معدن و تجارت آذربایجان شرقی همچنین با اشاره به وجود معادن سنگ آهک در استان اضافه کرد: از معادن مهم آذربایجان شرقی که پش از انقلاب اکتشاف شدند، می توان به معادن کائولن مرند، نفلین سینیت سراب، تراورتن سردار آباد و طلای اندریان ورزقان اشاره کرد.
وی ادامه داد: در بخش معدن علاوه بر بهبود وضع شاخص ها اقدامات مناسبی در زمینه های صدور گواهی تحقیق و پژوهش، پروانه تحقیق و پژوهش، جواز و پروانه خدمات فنی و مهندسی و جواز و پروانه پژوهش های صنعتی و معدنی انجام شده است.
مدیر مجتمع مس سونگون نیز با اشاره به اجرای طرح مهم مس سونگون ورزقان، اظهار داشت: طرح عظیم مس سونگون که با هدف اشتغال زایی، تولید کنسانتره، انتقال دانش فنی، صرفه جویی ارزی و دستیابی به ارزش افزوده بالا در برنامه های دولت قرار دارد.
رضا شریفی افزود: با توجه به حجم بسیار بالای سرمایه گذاری انجام شده، تحول بزرگی در وضعیت اقتصادی استان آذربایجان شرقی بوجود خواهد آمد با اجرای واحدهای توسعه ای، ۲۰ درصد مس ایران از مجتمع مس سونگون تامین خواهد شد که سرمایه گذاری در این حوزه از مصوبات دور نخست سفر رییس جمهوری به آذربایجان شرقی بوده است.
مدیرعامل مجتمع پتروشیمی تبریز نیز با اشاره به اینکه مطالعه طرح ساخت مجتمع پتروشیمی تبریز در سال ۱۳۶۶ شمسی آغاز و با آغاز عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۶۹ شمسی، بخش عمده اجرای طرح تا سال ۱۳۷۵ شمسی خاتمه یافت، گفت: ظرفیت تولید سالانه این مجتمع حدود ۲۵۰ هزار تن محصولات اتیلن سبک، پلی اتیلن سبک، پلی اتیلن سنگین، پروپیلین استایرن، استارین مقاوم، معمولی و انبساطی و قابل مصرف در صنایع لاستیک و پلاستیک است.
سیاوش درفشی بیان داشت: انواع لوله و اتصالات، تسمه، صنایع چسب و رنگ، صنایع کاغذ و فیلم دیگر محصولات تولیدی مجتمع پتروشیمی تبریز است که از دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران می باشد.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تنها یک شهرک صنعتی و نواحی مصوب در استان وجود داشت، به ایرنا گفت: امروز تعداد شهرک ها و نواحی صنعتی این استان نسبت به سال ۱۳۵۷ شمسی ۵۴ برابر است.

تعداد شهرک ها و نواحی صنعتی آذربایجان شرقی ۵۴ برابر شده است

مرتضی نیرومند اظهار داشت: ایجاد شهرک ها و نواحی صنعتی با هدف تسهیل سرمایه گذاری در رشته های مختلف صنعتی از راه تملک اراضی، آماده سازی و ایجاد تاسیسات زیربنایی لازم، بعد از انقلاب اسلامی مورد توجه جدی قرار گرفته است.

وی افزود: آغاز فعالیت شرکت شهرک های صنعتی در سال ۱۳۶۴ شمسی بود و برای ساخت ۵۴ شهرک و ناحیه صنعتی شامل ۲۹ شهرک و ۱۷ناحیه صنعتی مصوبه اخذ شده که بر این اساس اکنون آذربایجان شرقی در زمینه تعداد شهرک ها و نواحی صنعتی به بهره برداری رسیده رتبه سوم کشوری را دارد.

نیرومند بیان کرد: تاکنون ۲ هزار و ۳۱۴ واحد صنعتی در زمینی به وسعت ۹۲۸ هکتار با اشتغالزایی برای ۵۶ هزار و ۳۱۳ نفر و با سرمایه گذاری افزون بر ۸۸ هزار میلیارد ریال در شهرک ها و نواحی صنعتی استان فعالیت می کنند.

وی اظهار داشت: بهره برداری از ۱۰ تصفیه خانه فاضلاب، اجرای یک سیستم استحصال آب صنعتی از پساب، اجرای ۱۰ طرح خوشه صنعتی برای قطعات خودرو، کفش، لوازم خانگی، سنگ، مبلمان، چرم، آجیل، خشکبار، سبزه و کشمش، حوله بافی، تجهیزات نفت و گاز از دیگر اقدامات انجام شده در شهرک های صنعتی آذربایجان شرقی در ۴۰ سال گذشته است.
نیرومند ادامه داد: اجرای کنسرسیوم های صادراتی، لوازم خانگی، سبزه و کشمش بناب، سبزه و کشمش ملکان، سنگ و قطعات خودرو برای نخستین بار در کشور در شهرک های صنعتی آذربایجان شرقی انجام شده است.