آذربایجان شرقی مهد صنعت و توسعه ایران که بستر کارخانجات مادری همچون، تراکتور سازی ایران، ماشین سازی تبریز، بلبرینگ سازی ایران و هزاران کارخانه و شرکت در زمینه های مواد غذایی، چرم سازی ، قطعه سازی و انواع مختلف صنایع بوده است در سال های اخیر درگیر رکود و اعتصاب کارگران شده است
آذر صبح / محمد یوسفی: مدیریت دولتی امروز یکی از معضلات اقتصادی استان به شمار می رود به گونهای که کارخانجات مهم و تاثیرگذاری همچون ماشین سازی تبریز و بلبرینگ سازی ایران درگیر ورشکستگی و یا نبود بازار صادراتی شده اند.
از طرفی خصوصی سازی بدون برنامه و بدون کارشناسی بلای جان صنایع دولتی استان شده و مردم استان خاطره خوشی از خصوصی سازی ندارند.
ماشین سازی تبریز بلاتکلیف تر از همیشه
کارخانه ماشین سازی تبریز یکی از دو شرکت ماشین سازی کشور است که در سال ۱۳۴۶ قرار داد ساخت آن بین ایران و چک اسلواکی سابق منعقد شد و در سال ۱۳۵۱ مورد بهره برداری قرار گرفت
کارخانه ماشین سازی تبریز بعد از انقلاب با مدیریت دولتی به تولید خود ادامه داد و در مواقعی مورد بی مهری مدیران قرار گرفت و خط تولید آن هر روز فرسوده و قدیمی تر شد
از سال ۸۵ و با تشدید تحریم ها دیگر فرصت بروز آوری خط تولید از دست رفت و تنها در مواقعی برخی تعمیرات و و بروز رسانی های اندک صورت گرفت اما با تمام مشکلات محصولات این شرکت از ۱۵ سال پیش به برزیل کشور های اروپایی ، آسیایی و آفریقایی صادر میشود.
در سال های اخیر نیز با فرسوده گی بیش از حد و مدیریت ناکارآمد، این کارخانه بزرگ صنعتی دچار رکود و افزایش بدهی شد حتی در زمان هایی کارگران این مجموعه دست به اعتصاب و اعتراض زدند
بالاخره ۲۶ خرداد ۹۶ دولت این کار خانه را با تمام دارایی ها و بدون بروزرسانی خط تولید و تحقیق در مورد اهلیت به مبلغ ۶۸۸میلیارد تومان به خریدار بخش خصوصی واگذار کرد که در مورد نحوه واگذاری و قیمت آن بحث های زیادی وجود داشت
نمایندگان تبریز متفق القول با ایراد چند موضوع به سازمان خصوصی سازی، واگذاری شرکت ماشین سازی تبریز را غیر قانونی و فاقد اعتبار می دانستد. اولین دلیل نمایندگان برای رد واگذاری این کارخانه عدم اهلیت خریدار و دومین دلیل عدم صلاحیت خریدار در اداره مجموعه ماشین سازی تبریز بود.
تلاش نمایندگان آذربایجان شرقی در لغو واگذاری ماشین سازی تبریز توسط سازمان خصوصی سازی به نتیجهای نرسید و در نهایت مالک ماشین سازی توانست با حمایت سازمان خصوصی سازی کشور صاحب ماشین سازی تبریز شود.
بعد از مدتی این واگذاری شکست خورد و خریدار آن در جریان نوسانات ارزی به جرم اخلال در نظام اقتصادی بازداشت و محاکمه شد که امروز ماشین سازی تبریز نگین صنعت استان، بلاتکلیف تر ازهر زمان شده است.
بلبرینگ سازی ایران مزیت منطقه ای اما در حال افول
کارخانه بلبرینگ ایران (IBC) در هشتم آبان ماه ۱۳۴۸ با مشارکت شرکت SKF سوئد، تأسیس شده است. این کارخانه، بلبرینگ و رولر برینگهای مخروطی را براساس مشخصات ارائه شده توسط ISO (سازمان استاندارد جهانی) تولید میکند. کارخانه شرکت با مساحت بیش از ۱۴ هکتار در شهر تبریز واقع شده و بالغ بر ۶/۳ میلیون عدد از بلبرینگ و رولر برینگ مخروطی و همچنین بالغ بر ۱۲ میلیون عدد انواع ساچمه و رولرهای مخروطی در سایزهای مختلف تولید میکند.
کارخانه بلبرینگ سازی ایران-تبریز یک کارخانه بی همتا در منطقه ای با ۵۰۰میلیون جمعیت است که امروز توان حتی پرداخت حقوق کارگران خود را نیز ندارد.
در چند روز گذشته اعتصاب و اعتراض کارگران این کارخانه دوباره خبرساز شده بود که با مساعدت فرمانداری تبریز و مسئولین استانی بخشی از معوقات آنها پرداخت شده است.
اما سوال اینجاست چرا کارخانه ای با این مزیت و قدمت با برندی شناخته شده در منطقه باید در اثر خصوصی سازی نادرست به این حال و روز افتاده باشد، کشور هایی همچون ترکیه و عربستان و سایر کشور های ریز و درشت منطقه چنین کارخانه ای ندارند ولی این مزیت بالقوه در کشور ما به روزی افتاده که توان پرداخت حقوق کارکنان خود را نیز ندارد.
کارشناسان زیربط بار ها اعلام کرده اند دولت باید یک بار برای همیشه بساط خصوصی سازی های بدون تحقیق و برنامه را جمع آوری کند ، هرچیزی که هست امروز مردم آذربایجان و سراسر کشور از خصوصی سازی ترسیده اند، نمونه های بسیاری در سراسر کشور وجود دارد یکی از کارخانه های بزرگ دولتی، هپکو اراک که بارها بازار های شرکت های اروپایی را در دست گرفته بود، امروز عملا ورشکسته شده است.
تولیدات ایرانی غریبه در وطن
از طرفی صاحب نظران معتقدند واردات ابزار آلات چینی در زمانی که هپکو و قطعه سازی و سایر کارخانجات تولیدات مشابه و با کیفیت تری دارد بزرگ ترین خیانت به صنعت کشور محسوب می شود که به جای حمایت از تولید داخلی در سال حمایت از کالای ایرانی عملا کارخانه جات ایرانی را در داخل ایران تنها گذاشته ایم.
سخن آخر، امروز که تحریم ها فشار اقتصادی را به مردم وارد می کند و منابع ارزی اوضاع خوبی ندارد باید قدر داشته های خود را بدانیم و در خصوصی سازیها و واگذاری ها دقت خود را دوچندان کنیم و به جای واردات کالاهایی که خود صادرکننده آن هستیم از تولیدات داخلی حمایت کنیم تا هم منابع ارزی حفظ شود هم چرخ اقتصاد کشور روان تر کار کند.