در حاشیه احیای « باغ صفاری » توسط شهرداری/ بدعت حسنه احیای باغات قدیمی تبریز

به گزارش آذر صبح،  روز گذشته، خبری مبنی بر دستور شهردار تبریز برای احیای «باغ صفاری» در خیابان راه آهن این کلان شهر منتشر شد که بازتاب خوبی در نزد افکار عمومی داشت و از سوی شهروندان به عنوان طلیعه رویکرد صیانتی مدیریت شهری در پوشش فضای سبزی این شهر تلقی شد.

اقدام ایرج شهین باهر در صدور دستور احیای «باغ صفاری»، به ویژه پس از اتفاقات ناگوار مرتبط با فضای سبز تبریز از قبیل بریدن پرتعداد درختان در بلوار ۲۹ بمهن و زعفرانیه که واکنش تند افکار عمومی و مدیران ارشد استانی را به دنبال داشت، می تواند زمینه ساز اصلاح ذهنیت منفی ایجاد شده در خصوص عملکرد شهرداری تبریز و زیرمجموعه های آن در ارتباط با باغات و فضای سبز باشد.

البته پیشینه نگرانی از رهاشدگی درختان «باغ صفاری» که پیش از این محوطه واحدهای مسکونی یکی از ارگان های دولتی بود، به سه چهار سال قبل بر می گردد و انتشار خبری در آن سال ها مبنی بر تصمیم مالکان واحدهای مسکونی یاد شده برای تبدیل فضای این باغ به مجتمع تجاری – مسکونی، گلایه شهروندان و مدیران ارشد استانداری آذربایجان شرقی را به دنبال داشت.

در آن سال ها، مالکان واحدهای مسکونی یاد شده برای خشک شدن درختان باغ یکهزار مترمربعی «صفاری»، نه تنها آنها را آبیاری نمی کردند، بلکه نخاله های ساختمانی نیز در کنار درختان انباشته می شد و سموم ناشی نخاله ها، در حال خشک کردن ریشه درختان بود.

در همان زمان محمدصادق پورمهدی، معاون فنی و عمرانی وقت استاندار آذربایجان شرقی از جدیت استانداری و شهرداری تبریز در حل مسئله محوطه پردرخت کوی صفاری در خیابان راه آهن، خبر داده و گفته بود: با توجه به دستور صریح استاندار در زمینه حفظ فضاهای سبز شهری و همچنین اعلام آمادگی شهرداری تبریز مبنی بر تملک این محوطه و تبدیل آن به یک پارک محله ای، مصمم هستیم که با همکاری شهرداری، این مسئله را حل کنیم.

هر چند پورمهدی در آن زمان تاکید کرد که ‘نیاز به فضای سبز در سطح شهر و بخصوص منطقه راه آهن بسیار قابل توجه است و چون این محوطه، درختان بزرگ و سرسبز زیادی دارد، حفظ آن می تواند کمک شایانی به توسعه فضای سبز تبریز بنماید’، اما از آن موقع تاکنون اقدام عملی برای نجات درختان «باغ صفاری» از خطر نابودی برداشته نشده و وعده های مسوولان در حد شعار باقی مانده بود.

تلاش برای خشک کردن درختان «باغ صفاری»، در حالی در سال های ۱۳۹۴-۱۳۹۳ با واکنش تند مردم و مسوولان مواجه شد که هنوز نوستالژی باغات چند هزار هکتاری پیرامون خیابان راه آهن تبریز در ذهن شهروندان تبریزی پرسه می زند و تصور هر گونه اقدام برای از بین بردن فضاهای سبز و درختی ولو کوچک باقیمانده، با عصانیت آنها مواجه می شود.

حالا اما، شهردار تبریز در اقدامی همه پسند دستور داده است که محوطه «باغ صفاری» خیابان راه آهن تبریز که اتفاقا’ به شدت از کمبود فضای سبز و بوستان های محلی رنج می برد، احیا شود.

البته ایرج شهین باهر به صدور دستور احیای «باغ صفاری» اکتفا نکرده و در بازدید از آن به همراه سعید نیکو خصلت، رئیس کمیسیون محیط زیست و توسعه پایدار شورای شهر تبریز، در جریان عملیات پاکسازی این باغ توسط شهرداری منطقه ۶ تبریز قرار گرفته است.

شهردار تبریز در این دیدار با بیان اینکه، در نظر داریم باغ صفاری را در قالب معماری باغ های ایرانی احیا و بازسازی کنیم، گفت: چند طرح قابل توجه در این زمینه مطرح شده و با بررسی‌های لازم برنامه احیای باغ صفاری به شکل باغ های تاریخی و کهن ایرانی احیا و بازسازی می شود.

شهین‌باهر تشریح کرد: کوی صفاری تبریز یکی از باغات قدیمی و مطرح شهر تبریز است که پیش از این در انحصار اداره کل راه و مسکن و شهرسازی بود و شهرداری تبریز با پیگیری های فراوان بارها آمادگی خود را نسبت به جمع آوری نخاله، هرس و آبیاری درختان این مجموعه اعلام کرده و در نهایت بعد از چند سال پیگیری مستمر، این محل طی مذاکرات انجام شده به شهرداری تبریز واگذار و عملیات نخاله برداری، خاک برداری و هرس درختان باغ درآستانه نوروز آغاز شده است.

وی یادآوری کرد: سال گذشته در کمیسیون حفظ و گسترش فضای سبز شهرداری تبریز، پرونده «باغ صفاری» در حضور معاون دادگستری آذربایجان شرقی، مطرح و طرح شناسنامه دار شدن درختان این کوی مصوب شد تا ضمن حفظ درختان مجموعه در زمینه توسعه فضای سبز تبریز اقدام شود.

شهردار تبریز تاکید کرد: آن موقع به دلیل حصارکشی و قفل بودن درب ورودی، شهرداری امکان رسیدگی به این باغ را نداشت، اما در نهایت موفق شدیم موافقت مسئولان ذیربط را نسبت به پاکسازی نخاله های محوطه و هرس درختان اخذ کنیم.

شهین باهر تاکید کرد: شهرداری تبریز با تمام توان توسعه فضای سبز را در اولویت برنامه های اجرایی قرار داده و با کاشت نهال در مناطق مختلف، سعی در بهبود وضعیت زیست محیطی، افزایش نشاط اجتماعی و کاهش آلودگی هوا دارد.

در همین حال سامان احمدزاده، شهردار منطقه ۶ تبریز نیز در بازدید از طرح احیای «باغ صفاری»، گفت: عملیات نخاله برداری و پاکسازی، خاکبرداری و هرس درختان این باغ همزمان بصورت شبانه روزی اجرا می شود.

احمدزاده ادامه داد: با توجه به قدمت درختان باغ صفاری و عمیق بودن ریشه‌های آن، ما وظیفه داریم چنین مجموعه هایی را برای آیندگان حفظ کنیم و تلاش داریم درختان کوی صفاری را به عنوان تنها محدوده فضای سبز شهری در مسیر خیابان راه آهن حفظ و احیا کنیم.

امید که اقدام نیک شهرداری تبریز در احیای «باغ صفاری» به فضاهای سبز و باقیمانده های باغات در دیگر مناطق تبریز نیز تسری یابد تا انگاره ذهنی نهادینه شده در نزد شهروندان این کهن – کلان شهری مبنی بر ارجحیت فروش بر حفظ زمین در حوزه مدیریت شهری، زدوده شود و دریچه امید برای بازگشت تبریز به روزهای خوش «باغ شهر»ی ۲ دهه قبل باز همچنان بماند.

کهن – کلان شهر تبریز تا اواسط دهه ۱۳۷۰ باغ های چند صد هزار هکتاری داشت و همه مناطق پیرامونی آن و قسمت های عمده مناطقی که امروز در قلب شهر جای گرفته اند، باغ های قدیمی بود.

«امیر باغی»، «چشمه لی باغ»، «صادق باغی»، «باغمیشه»، «حکماوار باغلاری»، «آخونی باغلاری» و «چای کنار»، تنها نمونه هایی از اسامی انبوه باغات تبریز در دهه های گذشته است که امروز نشانی از آنها باقی نمانده است./ ایرنا