دوشنبه, ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ / ۰۲:۵۴:۳۹
بر اساس لایحه پیشنهادی دولت، بودجه دانشگاه‌ها، مراکز علمی و پژوهشی برای سال ۹۸ در مقایسه با سال گذشته بیش از ۱۳ درصد رشد خواهد داشت که در این میان دانشگاه تهران، بیشترین و دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی کمترین رشد بودجه را در بین دانشگاه‌های بزرگ داشته‌اند.
به گزارش آذر صبح به نقل از ایسنا، در لایحه بودجه سال ۹۸ سهم دانشگاه‌های مختلف کشور از بودجه دولتی تعیین و میزان دخل و خرجشان مشخص شد؛ آمار ثبت‌شده در این لایحه حاکی از رشد بیش از ۱۳ درصدی بودجه دانشگاه‌ها است و رویکردها و تحلیل‌های زیادی را از سوی مسئولان دانشگاهی به همراه داشته است. به گونه‌ای که عده‌ای از صاحبنظران، مسئولان و دانشگاهیان رشد بودجه دانشگاه‌ها در لایحه پیشنهادی دولت را در کنار افزایش بی رویه هزینه‌ها بویژه هزینه تجهیزات، مواد و امکانات آزمایشگاهی ناشی از نوسانات ارزی، ناکافی دانستند و عنوان کردند در صورت تصویب این بودجه فعالیت مراکز علمی و آموزشی در سال ۹۸ با چالش و بحران مواجه خواهد شد و این بودجه کفاف طرح‌های تحقیقاتی و پژوهشی را نمی‌دهد. اما از طرف دیگر عده‌ای معتقد هستند بحث تخصیص به موقع بودجه دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی بیش از افزایش آن اهمیت دارد؛ چرا که جز در سال ۹۶ هیچ زمانی بودجه تصویبی این مراکز به‌موقع و به صورت صددرصدی تخصیص نیافته و در سال ۹۷ نیز بودجه دانشگاه‌ها با تأخیر بسیار زیادی پرداخت می‌شد و حتی دولت موفق به تخصیص صد درصدی بودجه نشد.
البته وزارت علوم نگاه مثبتی نسبت به بودجه ۹۸ دارد. در همین رابطه دکتر منصور غلامی وزیر علوم بارها اعلام کرد “بر اساس قولی که دولت داده است، بودجه مراکز آموزش عالی و علمی در بودجه سال ۹۸ افزایش خواهد یافت”.
وی تاکید دارد که برای افزایش این بودجه باید منتظر نظر نهایی مجلس شورای اسلامی باشیم و ببینم آیا با رشد رقم بودجه موافقت صورت خواهد گرفت یا خیر. اگر چه انتظار این است که با توجه به شرایط اقتصادی کشور و نقش مهم دانشگاه‌ها در رفع نیازهای جامعه همزمان با مأموریت‌ها و سیاست‌هایی که در این زمینه تدوین شده است، جهش خوبی را در این بخش تجربه کنیم.
بودجه دانشگاه‌های بزرگ در لایحه پیشنهادی دولت
نگاهی گذرا به وضعیت بودجه دانشگاه‌ها در لایحه پیشنهادی دولت، افزایش بیش از ۱۳ درصدی را نشان می‌دهد و در این لایحه دانشگاه‌های بزرگ کشور افزایش بودجه خواهند داشت، به طوری که “بودجه دانشگاه تهران از ۸۸۴ میلیارد و ۱۱ میلیون تومان در سال ۹۷ به یک هزار و ۱۰۴ میلیارد و ۶۷۷ میلیون تومان”، “دانشگاه شهید بهشتی از ۳۶۶ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان سال ۹۷ به ۴۱۷ میلیارد و ۴۱۲ میلیون تومان”، “بودجه دانشگاه الزهراء از ۱۳۵ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به ۱۵۳ میلیارد و ۸۵۷ میلیون تومان”، “بودجه دانشگاه صنعتی شریف از ۳۳۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به رقمی معادل ۳۸۷ میلیارد و ۱۱۲ میلیون تومان”، “اعتبار دانشگاه علامه طباطبایی از ۲۳۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون به ۲۶۲ میلیارد و ۴۷۹ میلیون تومان”، “بودجه دانشگاه هنر از ۵۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون به ۶۸ میلیارد و ۸۸۶ میلیون تومان”، “ردیف دانشگاه خوارزمی از ۱۹۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون در سال گذشته به ۲۲۹ میلیارد و ۳۸۸ میلیون تومان”، همچنین” بودجه دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی از ۱۲۷ میلیارد و ۷۲۰ میلیون به مبلغ ۱۵۲ میلیارد و ۲۲۶ میلیون تومان”، “اعتبار دانشگاه تربیت مدرس از ۳۰۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون به مبلغ ۳۶۳ میلیارد و ۳۳۹ میلیون تومان”، همچنین “دانشگاه صنعتی امیرکبیر از ۲۷۶ میلیارد سال ۹۷ به رقمی معادل ۳۲۵ میلیارد و ۲۵۸ میلیون تومان” و در نهایت بودجه “دانشگاه علم و صنعت از ۲۴۸ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان به ۲۸۸ میلیارد و ۶۵۹ میلیون تومان در سال ۹۸ افزایش یافته است”.
همچنین در این لایحه برای” دانشگاه پیام نور در سال ۹۸ بودجه‌ای معادل یک هزار و ۲۰۹ میلیارد و ۳۹۶ میلیون تومان پیشنهاد شده که این میزان در سال ۹۷ یک هزار و ۴۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان است” و بودجه “دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای نیز از ۷۴۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان سال گذشته به ۹۴۷ میلیارد و ۵۸۶ میلیون تومان در سال ۹۸ افزایش یافته است”. به طور کلی بر اساس لایحه بودجه سال ۹۸ از میان دانشگاه‌های کشور، دانشگاه تهران بیشترین بودجه را به خود اختصاص داده و در میان ۱۳ دانشگاه برتر نیز دانشگاه خواجه نصیر کمترین بودجه را دارد.
نگاهی گذرا به آمار و ارقام بودجه بالا بیانگر افزایش بیش از ۱۳ درصدی بودجه دانشگاه‌ها در سال ۹۸ است. اما آنچه مسئولان دانشگاه‌ها را بیشتر نگران می‌کند، تنها میزان بودجه نیست، بلکه تخصیص به موقع بودجه‌های در نظر گرفته شده بیش از افزایش بودجه اهمیت دارد، همچنان‌که در حال حاضر کمتر از ۳ ماه به پایان سال باقی مانده و با وجود قول‌ها و وعده‌هایی که در این زمینه داده شده، دانشگاه‌ها حدود ۵۰ درصد از بودجه‌های خود را از خزانه دریافت کردند. بنابراین این نگرانی ایجاد می‌شود که در سال ۹۸ که شرایط اقتصادی ناخوشایندی نیز بر کشور حاکم خواهد شد، امکان تخصیص بودجه تصویب شده با چالش مواجه شود.
وعده تخصیص به‌موقع بودجه عملی نشد
در همین راستا دکتر محمود فتوحی، رئیس دانشگاه صنعتی شریف در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: متأسفانه بودجه دانشگاه در سال ۹۷ به میزانی که باید، تخصیص داده نشده و یا در موعد مقرر بودجه‌های تخصیص به دانشگاه پرداخت نشده و این موضوع دانشگاه‌ها را با مشکلاتی مواجه کرد.
رئیس دانشگاه صنعتی شریف خاطرنشان کرد: سازمان برنامه و بودجه کشور و همچنین معاون اول رئیس‌جمهور قول داده بود که بودجه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی به صورت کامل تخصیص دهند که امیدواریم این بودجه در اختیار دانشگاه‌ها قرار بگیرد تا برنامه‌ها و سیاست‌های این مراکز با چالش مواجه نشوند.
خزانه، بودجه‌های تخصیصی را پرداخت نمی‌کند
در ادامه دکتر ذاکری رئیس دانشگاه علم‌وصنعت ایران در گفت‌وگو با ایسنا، به آخرین وضعیت تخصیص بودجه دانشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: در سال ۹۷ بودجه دانشگاه‌ها تا حدودی به موقع تخصیص می‌یافت یعنی سازمان برنامه و بودجه به قول خود در این زمینه عمل کرد؛ اما مشکلی که وجود داشت، خزانه گام بعدی یعنی واریز بودجه را به موقع انجام نمی‌داد.
وی در ادامه تصریح کرد: در ماه پایانی سال گذشته دانشگاه‌ها با مشکلات شدید بودجه‌ای مواجه شدند و به شدت تحت فشار قرار گرفتند و به مشکلات جدی مالی رسیدیم. امیدوار هستیم مسئولان توجه جدی در این زمینه داشته باشند.
ذاکری با تاکید بر اینکه سال ۹۷ با گذشت حدود ۱۰ ماه از سال کمتر از ۵۰ درصد بودجه را دریافت کرد، گفت: این در حالی‌است که باید ما حدود ۷۰ درصد بودجه سال را دریافت می‌کردیم و با توجه به اینکه بدهی‌هایی که به خارج از دانشگاه و اساتید و سازمان‌های مرتبط با دانشگاه و طرف قرارداد در خصوص خرید و نگهداری تجهیزات داشتیم، با مشکل مواجه شدیم و امیدوار هستیم.
در تأمین هزینه‌های جاری با مشکل مواجهیم
همچنین دکتر محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایسنا، از عدم تخصیص به‌موقع بودجه انتقاد کرد و گفت: در سال گذشته به دلیل عدم تخصیص به‌موقع بودجه، دانشگاه‌ها و مراکز علمی در تأمین هزینه‌های جاری خود در حوزه‌های مختلف دانشجویی، آموزشی، پژوهشی و غیره با مشکل مواجه شده‌اند. بر این اساس، امکان اینکه از درآمدهای اختصاصی دانشگاه صرف فرصت‌های مطالعاتی دانشجویان و اساتید شود، وجود ندارد.
وی در ادامه تصریح کرد: من بارها نیز تاکید کردم، همانطور که در زمان جنگ ارز مورد نیاز دانشگاه‌ها تأمین می‌شد و نتیجه آن را امروزه در بخش بزرگی از عملکرد دانشگاه‌ها شاهد هستیم، در شرایط فعلی نیز باید ارز مورد نیاز و یا مابه‌التفاوت ریالی آن در اختیار دانشگاه‌ها و مراکز علمی قرار بگیرد.
رئیس دانشگاه تهران اظهار کرد: متأسفانه سال گذشته تأمین هزینه‌های ارزی دانشگاه‌ها در مواردی نظیر فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری و اساتید، هزینه‌های مواد و تجهیزات، شرکت در کنفرانس‌ها و غیره به دلیل عدم تخصیص ارز دولتی و یا معادل ریالی آن با مشکل مواجه شده است.
وی در ادامه تصریح کرد: شرط حفظ کیفیت علمی پژوهش‌های دانشگاه‌ها و جایگاه علمی آنها بر ادامه تبادلات بین‌المللی استوار است. اگرچه امروز تأمین کالاهای اساسی و معیشت مردم به‌ویژه اقشار کم درآمد از اولویت ویژه‌ای برخوردار هستند، ولی قطعاً آینده کشور و تضمین کیفیت نیروهای کارشناسی و دانشمند کشور به عنوان ستون اصلی توسعه امنیت و اقتدار کشور بستگی به کیفیت دانشگاه‌ها دارد. دولت باید ارز دانشگاه‌ها را نیز در ردیف کالاهای اساسی قرار بدهد.
همچنین دکتر حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگو با ایسنا، نسبت به وضعیت اختصاص بودجه دانشگاه‌ها در سال گذشته انتقاد کرد و گفت: متأسفانه این تخصیص‌ها به‌موقع صورت نمی‌گرفت و به دلیل اینکه ما در تأمین هزینه‌های خود دچار بحران مالی می‌شدیم، دوستان سازمان برنامه و بودجه و همچنین خزانه کشور همکاری کردند که بخش کوچکی از تخصیص مورد نیاز دانشگاه‌ها را پرداخت کنند و ما توانستیم حقوق کارکنان شرکتی و قراردادی دانشگاه را پرداخت کنیم.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی همچنین خاطر نشان کرد: سازمان برنامه و بودجه کشور به دانشگاه‌ها این قول را داده است که تا پایان سال بودجه را به صورت ۱۰۰ درصد تخصیص بدهد؛ امیدوارم شرایط بودجه دولت به گونه‌ای باشد که بتوانند این قول را عملی کنند.
اگر چه آمار و ارقام لایحه پیشنهادی بودجه ۹۸ دولت حاکی از افزایش بودجه دانشگاه‌ها و بخصوص دانشگاه‌های بزرگ و مادر است، اما تخصیص به‌موقع بودجه تصویب شده موضوعی است که بیش از هر چیز دیگری برای دانشگاه‌ها اهمیت دارد، چرا که در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد بودجه دانشگاه‌های دولتی کشور از منابع دولتی تأمین می‌شود و دانشگاه‌های بزرگ فقط حدود ۳۰ درصد هزینه‌های خود را با درآمدهای اختصاصی جبران می‌کنند، ضمن اینکه دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی کوچک برای جبران هزینه‌های جاری خود به شدت به این بودجه‌ها متکی هستند و اگر تخصیص‌ها به‌موقع اتفاق نیفتد، این مراکز نه تنها نمی‌توانند در راستای اهداف پیش‌بینی شده حرکت کنند، بلکه دچار بحران نیز خواهند شد.
