یکشنبه, ۱۲ مرداد ۱۴۰۴ / ۱۹:۱۵:۱۴
فرش دستباف، دسترنج سرانگشتان هنرمند قالی بافان آذربایجان شرقی به ویژه تبریز روزهای سختی را سپری می کند و گل بوته های آن در زیر سایه کمبود مواد اولیه و حمایت ناکافی دستگاه های متولی پژمرده است.
به گزارش آذر صبح، آذربایجان شرقی و به تبع آن تبریز به عنوان پایتخت فرش دستباف ایران شناخته شده و سهم به سزایی در تولید و صادرات فرش دستباف ایفا می کند، به طوری که به گفته کارشناسان امر ۳۵ درصد از صادرات فرش دستباف کشور را این استان تامین می کند.
بافت فرش در آذربایجان شرقی دارای پیشینه کهن تاریخی بوده و در زمان کنونی بیش از ۲۰۰ هزار نفر در استان به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این هنر – صنعت اشتغال داشته و حدود ۵۰۰ هزار نفر از آن امرار معاش می کنند.
با وجود اینکه تولید فرش دستباف نقش به سزایی در اشتغال آفرینی، توسعه اقتصادی، ارز آوری و تولید ثروت برای کشور و منطقه دارد، به علت نبود مواد اولیه، افزایش شدید قیمت پشم و نخ، تحریم صادراتی و رکود بازار آن در وضعیت دشواری به سر می برد و برای روی پا ایستادن نیازمند یاری و کمک متولیان امر است.
علاوه بر مشکلات مذکور، به گفته عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، عرضه فرش های رباتی در بازار که مشابهت زیادی با فرش دستباف دارد، هنر – صنعت دست قالی بافان را در معرض خطر قرار داده است.
محمدحسین فرهنگی، با تاکید بر اینکه باید برای این نوع فرش ها برند غیردستباف تعیین شود، معتقد است: ایجاد بسترهای لازم برای تولید و تامین مواد اولیه قالی بافان و برقراری مجدد بیمه آن ها می تواند این هنر – صنعت را در استان و کشور احیا و رونق را به بازار آن برگرداند.
استاندار آذربایجان شرقی نیز با اشاره به مشکلات صنعت فرش دستباف در استان، می گوید: در کوتاه مدت باید به فکر تامین مواد اولیه مورد نیاز این صنعت به ویژه پشم و نخ آن بود و در میان مدت نیز اقدام های اساسی برای ایجاد واحدهای بزرگ تولید فرش صادراتی انجام داد.
محمدرضا پورمحمدی، اضافه می کند: برای تامین مواد اولیه مرغوب و مطابق استاندارد جهانی تولید فرش دستباف تا صادرات آن باید زنجیره این صنعت در استان ایجاد و توسعه یابد.
وی یادآوری می کند: سرمایه گذاران در این صنعت می توانند با ۲۰ درصد آورده شخصی از ۸۰ درصد تسهیلات کم بهره مورد نیاز بهره مند شوند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه برای تامین مواد اولیه و توسعه صنعت قالی بافی در استان ۶۰۰ جعبه تخم نوغان بین کشاورزان استان توزیع شده است، می گوید: با توزیع این تخم ها عملیات پرورش کرم ابریشم از سوی نوغانداران آغاز شده است.
اکبر فتحی، تشریح می کند: حوزه ارس به ویژه شهرستان های جلفا و خداآفرین منشا پرورش کرم ابریشم در استان بوده و هیچ محدودیتی برای توسعه باغات مورد نیاز در این صنعت در این منطقه وجود ندارد.
وی با اشاره به مرغوبیت پایین پشم گوسفندان استان برای تولید فرش دستباف، اظهار می کند: پشم نژاد گوسفندان ماکویی و خویی تقاضا محور بوده و با اصلاح نژاد گوسفندان موجود استان و پرورش این نژادها می توان مواد اولیه مورد نیاز این صنعت را تامین کرد.
فتحی ادامه می دهد: محدودیتی برای حمایت و ارایه تسهیلات برای سرمایه گذارانی که علاقه مند به سرمایه گذاری در زمینه پرورش گوسفند هستند، در این سازمان وجود ندارد.
رئیس اتاق بازرگانی تبریز نیز با اشاره به مشکلات صنعت فرش دستباف استان، رکود بازار فرش و افزایش شدید قیمت پشم و نخ می گوید: پشم تولیدی استان برای تولید فرش با کیفیت مطابق استاندارد جهانی غیرقابل مصرف بوده و کیفیت لازم را ندارد.
یونس ژائله، با بیان اینکه برای رفع مشکلات این صنعت باید زنجیره تولید فرش دستباف در استان ایجاد شود، اضافه می کند: با اصلاح نژاد گوسفند «قزل» و پرورش نژادهای «ماکویی» و «خویی» در استان می توان مواد اولیه مورد نیاز قالی بافان را فراهم کرد.
وی نبود کارخانه پشم شویی مناسب در استان و کمبود شدید رنگ را از دیگر مشکلات این صنعت اعلام و یادآوری می کند: برای توسعه تولید رنگ های گیاهی و طبیعی در استان باید بخش کشاورزی وارد عمل شود و زمینه را برای سرمایه گذاران فراهم کند.
ژائله با بیان اینکه باید هنر – صنعت فرش دستباف تبریز به ثبت جهانی برسد تا از کپی شدن آن در بازار جهانی جلوگیری به عمل آید، ادامه می دهد: اتاق بازرگانی از این اقدام و بازاریابی اینترنتی و فروش بین المللی فرش حمایت می کند.
مدیرکل تامین اجتماعی آذربایجان شرقی نیز می گوید: در سطح استان حدود ۵۰ هزار نفر قالی باف تک باف وجود دارد که بیمه خود را واریز می کنند.
جعفر سمساری، از آمادگی این اداره کل برای حمایت از قالی بافان و تسهیل در برقراری مجدد بیمه قالی بافان خبر می دهد.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف آذربایجان شرقی نیز می گوید: تولید فرش دستباف بیشترین میزان اشتغالزایی استان را به خود اختصاص داده و هم اکنون حدود ۲۰۰ هزار نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم در این صنعت اشتغال دارند.
اسماعیل چمنی، با بیان اینکه ۳۵ درصد از فرش صادراتی کشور در این استان تولید می شود، می افزاید: با وجود این آمار، تعداد بیمه شدگان قالی بافی استان در این صنعت ۱۲ درصد است که باید به نسبت سهم صادراتی خود به حدود ۳۵ درصد برسد.
وی یادآوری می کند: هم اکنون در سطح استان مواد اولیه تولید و بافت فرش دستباف یا وجود ندارد یا اگر هم وجود دارد قیمت آن ۳ برابر افزایش یافته است.
چمنی، خواستار ایجاد راهکاری برای تامین مواد اولیه مورد نیاز تولید کنندگان و بافندگان فرش دستباف استان از سوی متولیان این صنعت است.