جمعه, ۷ آذر ۱۴۰۴ / ۱۲:۲۴:۳۹
سد بتونی دوقوسی «شهریار» شهرستان میانه که عملیات ساخت آن در سال ۱۳۸۹ پایان یافته است، همچنان منتظر آبگیری است.
به گزارش آذر صبح به نقل از ایرنا، با آبگیری نشدن سد «شهریار» (استور)، ۱۱۲ میلیون دلار هزینه ارزی و همچنین ۲ هزار و ۵۶۰ میلیارد ریال هزینه ریالی صرف شده برای اجرای این طرح مهم سدسازی همچنان بلااستفاده مانده و نهایی شدن آبگیری نیز منوط به اما و اگرهایی است که به نظر نمی‌رسد به این زودی ها رفع رجوع شود.
هر چند سد «شهریار» با قابلیت تنظیم ۱.۱ میلیارد مترمکعب، ذخیره ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب و تولید ۲۷ مگاوات برق به عنوان پشتیبان سد سفیدرود بر روی رودخانه «قزل اوزن» ساخته شده، اما با بهره برداری از آن ۱۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی بخش «کاغذکنان» شهرستان میانه به عنوان حوضه آبریز اصلی رودخانه «قزل اوزن» نیز سیراب می‌شود؛ حسرتی که انتظار کشاورزان منطقه برای تحقق آن ۱۰ سال شده است.
البته منافع آبگیری و بهره برداری از سد «شهریار» محدود به شهرستان میانه نیست، بلکه با این اقدام، نیازهای آبی استان گیلان و شهرستان های خلخال و کوثر استان اردبیل نیز رفع و کشاورزی در پایاب سد در استان های آذربایجان شرقی، گیلان و اردبیل شکوفا می شود.
بدیهی است که به رغم طولانی شدن زمان آبگیری سد «شهریار»، مدیران نهادهای مسوول همچون آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی و فرمانداری میانه دست روی دست نگذاشته و در این مدت برای تحقق این مهم تلاش کرده‌اند، اما سوال اینجاست که گره کور این طرح کجاست که به این راحتی باز نمی‌شود.
هر چند تملک اراضی واقع در محدوده سد، ایجاد راه دسترسی، زیر آب رفتن تعدادی از روستاها و تاسیسات و ابنیه به عنوان دلیل اصلی معطل ماندن آبگیری سد «شهریار» اعلام می شود، اما همه این موارد در ساخت سدهای دیگر نیز رایج است و نمی تواند دلیل انتظار حدود یک دهه ای مردم منطقه برای برخورداری از مزایای طرحی باشد که سال ها چشم انتظار تحقق آن نشسته اند.
در تبیین اهمیت سد شهریار برای منطقه کاغذکنان شهرستان میانه، ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که در «کاغذکنان» به دلیل واقع شدن در ارتفاع، حفر چاه عمیق بسیار دشوار و چشم امید ساکنان آن به جاری شدن آب سد شهریار برای رونق بخشی به بخش کشاورزی است.
** تاریخچه سد شهریار
عملیات ساخت سد «شهریار» در ۳۹ کیلومتری شمال شرق شهر میانه در سال ۱۳۸۰ آغاز و در سال ۱۳۸۹ پایان یافت؛ طول تاج این سد ۲۰۷ متر، ارتفاع آن از پی ۱۳۵ متر و حجم مخزن آن ۷۰۰ میلیون متر مکعب است.
قرار است این سد علاوه بر کاربری تامین نیاز آبی کشاورزی و صنعتی استان گیلان، ۱۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان میانه را آبیاری کند و با کنترل سیلاب و ایجاد سیلاب های مصنوعی برای رسوب زدایی مخزن سد سفیدرود، ۲۷ مگاوات نیز انرژی تولید کند.
تاکنون برای ساخت این سد ۱۱۲ میلیون دلار اعتبار ارزش و ۲ هزار و ۵۶۰ میلیارد ریال نیز اعتبار ریالی- با احتساب قیمت دلار از ۷۰۰ تومان تا نرخ فعلی – هزینه شده که به حساب امروز رقم بسیار بالایی است.
از سوی دیگر قرار بود با ساخت این سد، طرح‌های مدیریت جامع منابع آب وزارت نیرو در حوزه آبریز قزل اوزن تکمیل شود.
همچنین طرح سد و نیروگاه شهریار به عنوان طرح برتر بتنی سال ۱۳۹۰ کشور در رشته سدسازی در نهمین همایش بتن در محل مرکز همایش‌های بین المللی دانشگاه شهید بهشتی در روز جهانی بتن انتخاب شد که نشان دهنده مهندسی بالای بکار رفته در طراحی و ساخت آن دارد.
** مسوولان چه می‌گویند؟
معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان میانه در این زمینه به ایرنا گفت: با آبگیری سد شهریار برخی روستاهای واقع در حومه سد و بند انحرافی آن و همچنین برخی ابنیه ها و تاسیسات شهرستان به زیر آب می‌رود، از این رو تاکنون اقدامی برای آبگیری سد انجام نشده است.
محمدرضا مشایخی اظهار کرد: این سد بتنی دو قوسی بر روی رودخانه «قزل اوزن» ساخته شده که عملیات اجرایی آن سال ۱۳۸۰ آغاز و سال ۱۳۸۹ به اتمام رسید.
وی افزود: آغاز عملیات آبگیری این سد، سال ۱۳۹۱ کلید خورد، اما وجود پاره‌ای نواقصات، مانع آبگیری این سد بزرگ شده و تاکنون با وجود پیگیری مسئولان شهرستان میانه، به نتیجه نرسیده است.
مشایخی همچنین با بیان اینکه سد شهریار با قابلیت ذخیره سازی ۷۰۰ میلیون مترمکعب و حجم تنظیمی ۱.۱ میلیارد مترمکعب آب، از سدهای بزرگ و مهم کشور به شمار می‌رود، افزود: سرمایه بزرگی برای ساخت آن هزینه شده، اما بلا استفاده مانده است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی هم گفت: با آبگیری سد شهریار، بیش از ۲ هزار هکتار از زمین‌های شهرستان میانه زیر آب می‌رود و با اینکه ۵۰ درصد از این زمین‌ها، تملک شده و ساخت راه‌های جایگزین شهرستان هم حدود ۵۰ درصد پیشرفت دارد، اما هنوز تا رسیدن به نتیجه، راه طولانی باقی است.
یوسف غفارزاده افزود: با تخصیص ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای ساخت راه‌های جایگزین در محدوده خارج از آبگیری سد و تملک اراضی باقی مانده، بلافاصله سد آبگیری خواهد شد.
وی یادآوری کرد: تاکنون برای ساخت سد شهریار میانه، حدود ۱۱۲ میلیون دلار (هزینه ارزی) و همچنین ۲ هزار و ۵۶۰ میلیارد ریال هزینه شده است.
میدانی، سرپرست اداره امور منابع آب میانه هم گفت: سد شهریار، به منظور تأمین آب بخشی از زمین‌های کشاورزی شهرستان میانه، تولید انرژی برق، کنترل سیلاب و رسوب و تأمین آب کشاورزی و صنعتی استان گیلان به کمک سد سفید رود احداث شده است.
یعقوب شیویاری، نماینده مردم میانه در مجلس شورای اسلامی هم گفت: اگر مسئولان مربوط نمی‌توانند این سد را به سرانجام برسانند، تیمی به میانه گسیل کنند تا علت بی نتیجه ماندن این طرح بزرگ را به اطلاع مردم شهرستان برسانند.
