یکشنبه, ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ / ۱۷:۴۲:۱۴
در پی مطالب مطرح شده در خصوص احتمال اجرای پارکینگ زیرزمینی در ضلع جنوبی محوطه تاریخی ارک تبریز، مدیرکل میراث فرهنگی از ممنوعیت هرگونه ساخت و ساز در حریم این بنای تاریخی خبر داد.
آذر صبح، محمد یوسفی: ارگ علیشاه اثری به جا مانده از دل تاریخ است، احداث بنای ارگ علیشاه در سال ۷۱۶ هجری قمری به دستور تاج الدین علیشاه جیلانی وزیر اولجایتو و بهادر خان از ایلخانان مغول آغاز و در سال ۷۲۴ به اتمام رسید. بدون هیچ تردیدی این بنا یکی از شاهکارهای هنر معماری اسلامی می باشد که عظمت آن در هنر معماری و بنا های اسلامی کم نظیر است.
ارگ علیشاه در مرکز شهر تبریز، در ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و فردوسی و در نزدیکی محدوده میدان ساعت قرار دارد و امروزه فضای پیرامون آن برای برگزاری نماز جمعه مورد استفاده قرار می‌گیرد و مصلای بزرگ تبریز نیز در کنار این سایت تاریخی احداث شده است.
محوطه ارگ در سال‌های اخیر دستخوش تغییرات بسیاری بوده است، سال ۹۵ بود که اولین طرح احداث پارکینگ زیرزمینی در محدوده آن خبرساز شد، حال بعد از گذشت سال‌ها، این بنای تاریخی، دوباره با بحث پارکینگ بر سر زبان ها افتاده است.
ایجاد پارکینگ در محدوده مرکزی شهر، نیازی واقعی است، مسئولان شهری نیز سال‌هاست که در پی یافتن راهکاری برای حل معضل ترافیک در این محدوده هستند.
در همین راستا مجموعه مدیریت شهری تبریز طرح مطالعه احداث پارکینگ زیرزمینی در محدوده مرکزی شهر را در دستورکار قرار داد و پارکینگ زیر زمینی ارگ را در نزدیک ارگ علیشاه تاسیس کرد.
بعد از گذشت چند سال از افتتاح این پارکینگ حال شهرداری قصد گسترش این پارکینگ را دارد که موجب نگرانی دوباره مردم تبریز و تاریخ دوستان این شهر شده است، به طوری که غلامحسین مسعودی ریحان عضو شورای شهر تبریز در جلسه روز یکشنبه شورا در این خصوص واکنش نشان داد و گفت: در مورد حفاری این مکان به شهردار هشدار داده ایم، مردم از گسترش پارکینگ در این محدوده نگران هستند.
با توجه به جایگاه معنوی و هویتی محدوده های تاریخی در نزد مردم تهیه هر طرح و برنامه‌ای در این مناطق حساسیت های خاص خود را دارد، مغفول ماندن و بی اهمیتی به این موضوع می تواند آسیب های فرهنگی و اجتماعی را برای شهر به دنبال داشته باشد.
میراث فرهنگی علاوه بر تمامی ویژگی هایی که برای آن ذکر می‌شود، یک سرمایه اجتماعی و فرهنگی به شمار می‌رود و برای پیشرفت جوامع در کنار حفظ هویت تاریخی خود، نیاز است تا به حفظ و نگهداری میراث فرهنگی توجه جدی شود.
برای گسترش پارکینگ ارگ، مجوزی از سوی میراث فرهنگی صادر نشده است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در گفتگو با آذر صبح در خصوص گسترش پارکنیگ در محدوده ارگ علیشاه گفت: هرگونه فعالیت عمرانی در عرصه و حریم ارگ علیشاه ممنوع بوده و شهرداری حق فعالیت عمرانی در حریم ارگ علیشاه را ندارد!
آبدار افزود: بلافاصله بعد از اعلام نظر شهرداری مبنی بر گسترش پارکینگ در محدوده ارگ علیشاه اداره کل میراث فرهنگی استان با ارسال نامه‌ای به فرمانداری تبریز ممنوعیت هرگونه فعالیت عمرانی در محدوده ارگ علیشاه را اطلاع داده و فرماندار تبریز نیز این موضوع را به شهرداری منطقه ۸ تبریز که متولی احداث پارکینگ بود اعلام کرده است.
یک کارشناس مسائل تاریخی تبریز نیز در گفت و گو با آذر صبح در مورد احداث پارکینگ در نزدیکی محوطه ارگ علیشاه گفت: در اصول مدیریت شهری دنیا در هیچ کجا سابقه ندارد در بافت تاریخی پارکینگ یا هر زیرساخت عمومی دیگری ایجاد شود و لازم است شهرداری تبریز در این مورد ملاحظات تاریخی را در نظر داشته و میراث فرهنگی نیز با جدیت ورود کند.
این کارشناس افزود: در سال های قبل گسترش پارکینگ به دلیل مشکلات تاریخی و امنیتی لغو شد و امروز معلوم نیست آیا شهرداری این مشکلات را رفع کرده یا خیر.
وی افزود: براساس مستندات تاریخی و نقشه های به جا مانده از تاریخ تبریز مقبره خواجه علیشاه گیلانی دقیقا در ضلع جنوبی ارگ و بسیار دقیق تر در محلی قرار دارد که پروژه پارکینگ احداث خواهد شد و حتی اگر احداث پارکینگ غیر قابل اجتناب هم باشد باید این مقبره مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: مقبره علیشاه براساس معماری ایلخانی و به صورت سردابی احداث شده و یکی از دارایی های تاریخی تبریز به شمار می‌رود و این سوال وجود دارد که آیا در این طرح وجود مقبره و محیط تاریخی احداث پارکینگ لحاظ شده یا خیر.
این کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به تبدیل موفق ضلع غربی ارگ به پیاده راه و استقبال بی‌نظیر مردم گفت: ایجاد پیاده راه در بافت تاریخی غرب ارگ پروژه ای ارزشمند و براساس الگو های جهانی بود اما لزومی ندارد پیاده راه به پارکینگ ختم شود و معمولا پارکینگ ها خارج از بافت مرکزی و تاریخی شهرها احداث می‌شود.
در سال‌های اخیر با گسترش فضای مجازی ، شهروندان تغییرات شهری را جدی تر دنبال می کنند و به آن حساس هستند، ایجاد تغییرات در بناها و مکان های تاریخی نیز از چشم آن ها دور نمی ماند، از همین رو ایجاد پیاده راه در ضلع غربی ارگ مورد استقبال شهروندان تبریزی قرار گرفت، بسیاری آن را اتفاقی مبارک در راستای نگاه انسان محوری به توسعه شهری می دانند و ادامه چنین حرکت‌هایی را از مجموعه مدیریت شهری تبریز طلب می کنند، از یاد نبریم که تبریز جزو شهرهای موفق در استقبال عمومی از پیاده راه ها است، پیاده راه تربیت ، استاد شهریار، داش مغازالار و ..نمونه موفق این حرکت‌های شهری است.
لازم به ذکر است، استقبال شهروندان از تبدیل شدن ضلع غربی محوطه ارگ به پیاده راه نشان دهنده این نکته نیز است که، برخی از اقدامات شهرداری در این محدوده مورد توجه و استقبال عمومی واقع شده و حتی می‌توان در آینده با ایجاد زیرساخت های انسان محور بیشتر در این محدوده موجب اعتلای هرچه بهتر بعد تاریخی ارگ علیشاه شد و در مراسمات و جشنواره های فرهنگی از زیرساخت های موجود در کنار محوطه ارگ علیشاه استفاده کرد.
