روزگار تنهایی سالمندان آذربایجان‌شرقی

به گزارش آذر صبح،  پشت پنجره نشسته، دور دست ها را می نگرد، هنوز سر و صدای شیطنت های نوه ها در گوشش می پیچد،  در پشت پرده افکار خود گذشته ها را مرور می کند؛ زمانی که جوانی پرشور و پر جنب و جوش و از وضعیت مالی خوبی برخوردار و دور و برش شلوغ بود و همه احترامش را به جای می آوردند.

اشک در چشمانش حلقه زده، اما هنوز هم غرور مردانه اش اجازه جاری شدن نمی دهد و بغض را در گلویش خفه می کند؛ روزگاری در لوح قلب و فکرش، روی فرزندانش حساب باز کرده بود تا زمانی که گرد پیری بر چهره اش نشست، اولاد تکیه گاه مطمئنی برای باقی عمرش باشند.

اما دریغ که گرد فراموشی و گردش ایام، پرده غفلت را پیش چشم فرزندان کشیده تا در کشاکش روزگار، والدین را در گذرگاهی جا بگذارند که حتی فراموش کنند خودشان از آنجا گذشته اند و ندانند اگر نبود دست پر مهر پدر و مادر، هنوز اندر خم یک کوچه بودند.

سالیان نه چندان دور در فرهنگ ایرانی، خانه سالمندان به عنوان مرکزی برای نگهداری سالمندانی که بی کس بوده یا شرایط خاص داشتند تلقی می شد و این مراکز رونق نداشتند؛ بر این اساس مردم از سپردن پدر و مادر و حتی نزدیکان خود به این مکان ابا داشتند، اما اکنون برهم خوردن ترکیب جمعیتی، یعنی کاهش تعداد فرزندان و ضعف اقتصادی، موجب بالا رفتن جمعیت مراکز نگهداری سالمندان در شهرهای بزرگ از جمله تبریز شده است.

بی سرپرستی، فرزند کم و توان مالی ضعیف از مهمترین عوامل سپردن سالمندان به مراکز نگهداری است

مددجوی ۸۸ ساله یک مرکز نگهداری سالمندان در تبریز به خبرنگار ایرنا گفت: ۶ ماه است که در این مرکز نگهداری سالمندان هستم و به  علت اینکه اولاد و فامیل نزدیک ندارم همسایه مرا به این مرکز منتقل کرده و در واقع کسی را ندارم.

«ذ. م» که شغللش در زمان های دور، فایتون سازی – فایتون به درشکه چهارچرخه ویژه حمل مسافر می گفتند- بوده است، اظهار کرد: ۳۵ سال پیش آخرین کالسکه را در شهرستان بناب ساختم و از آن زمان تاکنون بازنشسته محسوب می شوم، تنها انتظارم از خداست و از خلق خدا انتظاری ندارم.

وی همچنین با ابراز رضایت از شرایط نگهداری سالمندان، افزود: زیارت و گردش از درخواست هایی است که از خیران و مسئولان داریم و انتظار مساعدت می رود.

«ذ. م» ادامه داد: زانو و پاهایم نیاز به مداوا دارد، از مسئولان و خیران درخواست می کنم در صورت امکان برای عمل جراحی زانوی پایم مساعدت کنند.

«ر.ن»، مددجوی ۸۹ ساله ارومیه ای نیز که روزگاری در گاوداری فعالیت داشت، به خبرنگار ایرنا گفت: کسی را برای سرپرستی ندارم و تنها با سالمندان دیگر مرکز وقت خود را می گذرانم؛ البته از رسیدگی مسئولان آسایشگاه تشکر می کنم که مراقبت های ویژه سالمندان را انجام می دهند.

وی با بیان اینکه گردش نیاز همه افراد به خصوص کسانی است که پا به سن گذاشته و سالمند هستند، افزود: برای زیارت یکبار در عمرم به مشهد رفتم اما دوست دارم آخر عمری یکبار دیگر به پابوسی امام غریبان برسم.

وی که ۶ ماه است در این مرکز نگهداری سالمندان بسر می برد، اظهار کرد: جز خدا از کسی انتظار خاصی ندارم و توکلم به اوست، اما گوشهایم بسیار سنگین شده و نیاز به سمعک دارم.

مددجوی سالمند تبریزی نیز که ۸۶ سال سن دارد، در خصوص علت حضور خود در مرکز نگهداری سالمندان به خبرنگار ایرنا گفت: اختلاف خانوادگی و وسواس همسرم موجب شده تا فرزندانم خانه سالمندان را برایم پیشنهاد کنند و اکنون ۲۷ ماه است که در این مرکز زندگی می کنم.

«ح. ب» که بازنشسته نظامی است و یک پسر و یک دختر دارد، اظهار کرد:  به این مرکز آمدم تا مانع اختلافات خانوادگی شوم، فرزندانم هفته ای ۲ تا ۳ بار به دیدنم می آیند یا من به دیدنشان می روم ؛ البته همسر و فرزندانم از اینکه من در مرکز نگهداری سالمندان زندگی می کنم به نزدیکان و آشنایان چیزی نگفته اند و تقاضای خودم هم این است که نام و تصویرم منتشر نشود.

مددجوی ۵۴ ساله دیگری نیز که روزگاری سربازار تبریز دستفروشی می کرد، گفت: پس از فوت پدر، مادر و سپس برادر بزرگترم، مجبور شدند مرا به این مرکز بسپارند و ۲ سال است که این نوع زندگی را تجربه می کنم.

«ر.ر» اظهار کرد: یک برادر و خواهر دارم اما چون زن داداشم مریض است و از بیماری عصبی رنج می برم، چاره ای جز زندگی در این مرکز ندارم.

وی ادامه داد: رسیدگی به سالمندان در این مرکز به خوبی انجام می شود، اما خیران به فکر برنامه های تفریحی، گردشی و زیارتی برای ما باشند، زیارت مرقد مطهر امام رضا(ع) می تواند تسکینی برای تنهاییمان باشد و از امام غریبان حاجاتمان را طلب کنیم.

آلزایمر مهمترین تهدید سلامت سالمندان  ایران است

کارشناس ارشد روان شناسی «آسایشگاه سالمندان و معلولان خوبان» تبریز نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: مهمترین نیاز روحی سالمندان ، محبت است که تلاش می کنیم به آن پاسخ دهیم.

گلناز گلشن خلیلی گفت: متخصص تغذیه با توجه به شرایط جسمانی سالمندان، برای آنها برگ تغذیه صادر می کند و ماهانه مورد معاینه پزشک قرار می گیرند، البته درمان نهایی توسط خانواده ها انجام می شود، مگر نیاز ضروری و اورژانسی باشد که بلافاصله اقدام می شود.

وی با بیان اینکه اتاق فیزیوتراپی از  جمله امکانات درمانی آسایشگاه است، اظهار کرد: هفته ای ۲ روز ورزش سبک در حد ظرفیت سالمندان انجام می شود و جلسات شعرخوانی، چیستان، پخش موسیقی، رنگ آمیزی و برنامه های فرهنگی نسبت به حالات روحی آنها حداقل یکبار در ماه برگزار می شود.

خلیلی ادامه داد: برقراری ارتباط با آنان آسان است به شرط اینکه شناخت و علاقه کافی در این خصوص وجود داشته باشد و سالمندان نیز به خوبی از معاشرت و جلسات مختلف استقبال می کنند.

وی عمده مشکل سالمندان در بخش سلامت را آلزایمر عنوان کرد و افزود: البته در جامعه نیز بیماری آلزایمر در حال افزایش است که متاسفانه مردم برای پیشگیری و درمان آن آگاهی لازم را ندارند.

خلیلی با تاکید بر ضرورت آگاه سازی مردم در خصوص این بیماری گفت: لجبازی و کینه توزی از علائم و مقدمه این بیماری است که در سالمندان بروز پیدا می کند، اما خانواده ها از این علایم درک درستی ندارند و موجب اذیت خود و والدین پیر خود می شوند.

کارشناس ارشد روان شناسی آسایشگاه سالمندان و معلولان خوبان تبریز ادامه داد: استفاده از سبزیجات، ویتامین ب ۱۲، اسید فولیک و حل جدول می تواند در تقویت حافظه بسیار موثر باشد.

بهزیستی برای هر سالمند ماهانه ۸۰۰ هزار تومان هزینه پرداخت می کند  

مدیر آسایشگاه سالمندان و معلولان خوبان تبریز نیز به ایرنا گفت: ظرفیت این مرکز ۲۰۰ نفر است اما حدود ۱۰۰ زن و مرد سالمند در آن نگهداری می شوند.

پروین جوادی با اشاره به اینکه بیشتر سالمندان مرکز، بی سرپرست، بدسرپرست یا دارای فقر مالی هستند، اظهار کرد: ۹۰ درصد سالمندان مرکز اولاد ندارند؛ البته کم بودن تعداد اولاد نیز یکی از عوامل اصلی سپردن والدین پیر به مرکز نگهداری است.

وی با بیان اینکه بهزیستی ماهانه برای هر سالمند ۸۰۰ هزار تومان هزینه پرداخت می کند و بقیه هزینه ها را خانواده سالمندان پرداخت می کنند، بیان داشت: ۱۴ نوع مواد غذایی بر اساس برنامه تغذیه در طول هفته برای سالمندان ارایه می شود.

آذربایجان شرقی در حدود ۴۰۰ هزار نفر جمعیت سالمند دارد.  / ایرنا