آذر صبح/سیده فاطمه مرتضوی: کلانشهرهای کشور همواره با پدیده ها و مشکلات اجتماعی بسیاری دست به گریبان هستند؛ اعتیاد، تکدی گری، کودکان کار، بیکاری، جرائم خرد و آسیب های اجتماعی از این قبیل، مشکلاتی هستند که با دامنه و گستره آنها با وخامت اوضاع اقتصادی، شدت می یابند. یکی از مهمترین معضلاتی که کلانشهر تبریز […]
آذر صبح/سیده فاطمه مرتضوی: کلانشهرهای کشور همواره با پدیده ها و مشکلات اجتماعی بسیاری دست به گریبان هستند؛ اعتیاد، تکدی گری، کودکان کار، بیکاری، جرائم خرد و آسیب های اجتماعی از این قبیل، مشکلاتی هستند که با دامنه و گستره آنها با وخامت اوضاع اقتصادی، شدت می یابند.
یکی از مهمترین معضلاتی که کلانشهر تبریز طی سالیان اخیر با آن مواجه شده و چه بسا عامل جرائم و معضلات دیگر باشد، ظهور شکل های جدیدی از تکدی گری با تنوع قومی و حتی ملیتی است. مشکلی که باعث نگرانی مردم و کارشناسان مسایل اجتماعی شده است.
سعید برزگر، معاون سیاسی اجتماعی فرماندار تبریز، گسترش زیرپوستی تکدی گری را چالش مهم اجتماعی و امنیتی این شهر خوانده و می گوید: به نظر می رسد بسیاری از مسئولان و شهروندان به عمق اهمیت این معضل پی نبرده و برنامهی مدونی برای مقابل با آن تدوین نشده است.
او متکدیان را به سه قسمت تقسیم کرده و می گوید: دسته اول اتباع خارجی هستند که از کشورهایی مثل پاکستان، بنگلادش و افغانستان هستند، دسته دوم مهاجران سایر استان ها و دسته سوم هم ساکنان خود تبریز اند.
“مردم تبریز شهروندان دلرحم و خیری هستند و این امر موجب سواستفاده متکدیان و سودجویان می شود” برزگر با بیان اینکه مطلب تاکید می کند که باید بین نیازمندان واقعی و آن دسته افرادی که گدایی را حرفه ی خود قرار داده اند، تفاوت قایل شویم.
مهاجرت به قصد تکدی گری
معاون سیاسی اجتماعی فرماندار تبریز با اعلام اینکه برخی از افراد متکدی از مناطق دیگر کشور به تبریز می آیند، می گوید: این افراد هم به صورت انفرادی و هم به صورت تیمی در تبریز فعالیت می کنند.
وی با بیان اینکه در بحث جمع آوری متکدیان حرفه ای، سازمان هایی چون شهرداری، کمیته امداد، ناجا و نهادهای خیریه مردمی مانند مستمندان با هماهنگی مقام قضائی وارد عمل می شوند تاکید می کند: وجود برخی خلاءهای قانونی، این افراد پس از جمع آوری دوباره به چرخه فعالیت باز می گردند!
برزگر معتقد است که باید عناوینی مثل تکدی گری، دست فروشی و بساط فروشی باز تعریف شوند چون برخی از متکدیان پس از جمع آوری شدن به کارهایی مانند فروختن دستمال کاغذی، دود کردن اسپند، پاک کردن شیشه و .. در چهارراه ها روی می آورند.
چهره تبریز با حضور متکدیان غمگین می شود
یکی از شهروندان تبریزی با اعلام نارضایتی خود از گسترش خزنده تکدی گری و کودکان کار در این شهر می گوید: حضور متکدیان در چهارراه را افزایش یافته و تبریزی که به شهر بدون گدا معروف بود کم کم این عنوان را از دست می دهد.
معاون سیاسی اجتماعی فرماندار تبریز نیز برخورد با متکدیان را پیچیده دانسته و می گوید: قبلا متکدیان در مکانی ثابت بودند اما الان جای ثابتی نداشته و چرخشی فعالیت می کنند.
او با اعلام اینکه اگر رسانه ها برای رسیدگی به این معضل کمک نکنند تبریز لقب شهر بدون گدا را ازدست خواهد داد، می گوید: پدیده های اجتماعی امروزی پیچیده شده است.
کودکان کار؛ قربانیان باندهای بزهکار
امروزه کودکان کار و کودکان خیابانی یکی از شکل های نوین تکدی گری در سطح شهر است که شهروندان بخاطر سن کم آنها دلشان به رحم آمده و معمولا دست دراز شده آنان را خالی باز نمی گردانند.
معاون سیاسی اجتماعی فرماندار تبریز، از سرنوشت تراژدیک کودکان کار خبر داده و هشدار می دهد: اغلب این کودکان به دلیل نداشتن پناه و پشتوانه مالی و اجتماعی، تحت انواع سوءاستفاده های جنسی و اقتصادی قرار گرفته و همواره از آسیب های جسمی و روحی شدیدی رنج می برند.
به گفته سعید برزگر، پول های به دست آمده توسط کودکان کار یا توسط باندهای حرفه ای اخذ شده یا در نهایت به دست نامادری یا ناپدری بزهکار و معتاد آنها رسیده و تنها رنج و مشقت و فشارهای روحی آن نصیب کودکان می شود.
وی با اشاره به اینکه اکثر کوکان کار یا یتیم بوده و یا از خانواده های فقیر هستند می گوید: آنان یا ترک تحصیل می کنند و یا مجبورند کنار تحصیل کار کنند لذا اسیر باندهای حرفه ای شده و برای آنان درآمدزایی می کنند.
او با اعلام اینکه سال گذشته یک باند حرفه ای تکدی گری در تبریز دستگیر شد، می گوید: اعضای این تیم روزانه ۵۰۰هزار تومان درآمد داشته اما تمام مبلغ دریافتی به جیب روسای باند سرازیر می شد!
بسیج جمعی برای حل معضل اشتغال کودکان
کارشناسان مسایل اجتماعی معتقدند، با وجود تلاش های ضورت گرفته برای جمع آوری کودکان کار و کودکان خیابانی، رفع این معضل بدون همکاری سازمان یافته تشکل های مردم نهاد در کنار سازمان های دولتی و عمومی امکانپذیر نخواهد بود.
محسن ارشد زاده، مدیرکل بهزیستی آذربایجان شرقی هم با بیان اینکه ۳۵ درصد کودکان کار در تبریز را افراد بازمانده از تحصیل تشکیل می دهند گفته است: سال گذشته ۱۵۱ نفر از این کودکان تحت پوشش بهزیستی قرار گرفته و ۱۳۶ نفر هم با تعهد و تعامل، به آغوش خانواده هایشان بازگشته اند.
در همین حال، سعید برزگر، معاون فرماندار تبریز معتقد است شرایط برخورد چنان پیچیده شده که حتی حفظ وضیعت کنونی کودکان کار دشوار است.
او می گوید: کودکان کار جمع آوری می شوند اما بخاطر حلقه های مفقوده موجود در چرخهی قانونی دوباره به کف خیابان باز می گردند.
او تاکید می کند که شهروندان باید نسبت به کودکان کار و کودکان خیابانی حساسیت بیشتری داشته و از دادن پول به آنها خودداری نمایند چراکه اغلب این قشر روزانه نزدیک به ۳۰۰ هزارتومان درآمد داشته و دیگر حاضر به پیدا کردن شغلی دیگر نمی شوند.
معاون اجتماعی فرماندار تبریز دقت مردم را هنگام مواجه شدن با متکدیان ضروری می داند و می گوید: برخی از افراد مصلح و سالم نیستند و قصد سواستفاده دارند.
بر اساس اعلام نهادهای مسئول، شهروندان به هنگام مشاهده موارد کودک کار می توانن با شماره های خدمات شهری ۱۲۳ و۱۳۷ تماس حاصل کنند.
زنان و دختران در اولویت برنامه های حمایتی در تبریز
علاوه بر کودکان خیابانی، زنان و دختران فقیر بدسرپرست و بی سرپرست نیز ازجمله قشرهای آسیب پذیر جامعه هستند که امکان دارد به سرعت مورد سوءاستفاده، آزار و خشونت های مختلف قرار گیرند.
سعید برزگر، معاون سیاسی اجتماعی فرماندار تبریز با توجه آمار ها می گوید: برخلاف ادعاها در تبریز موارد خشونت علیه زنان کم است.
او از وجود مرکز پایلوت خانه امن دختران و زنان در تبریز خبر می دهد و می گوید: برای نگهداری و مهارت آموزی زنان حدود یکسالی است که این پایلوت آغاز بکار کرده اما مکان آن محرمانه است.
معاون سیاسی اجتماعی فرماندار همچنین به این نکته اشاره می کند که زنان و دختران حاضر دراین پایلوت معتاد نیستند و به دلیل خشونت ترک خانه و خانواده کرده اند.
با اینحال، برزگر تاکید می کند که مردم خیر، مسئولیت پذیر و بافرهنگ تبریز برای رفع آسیب های اجتماعی موجود در این کلانشهر، باید عزم خود را جدی تر سازند… چراکه اگر کار از کار بگذرد، جبرانش بسیار سنگین خواهد بود.