سیره پیامبر(ص) مبتنی بر شفافیت و اطلاع‌رسانی بود

بزرگنمایی تصویر

به گزارش آذر صبح، پاتوق فرهنگی طوبی با موضوع حق دسترسی آزاد به اطلاعات با استناد به تعالیم اسلامی و حقوق بشر و با حضور دکتر محمدرضا ولیزاده دیپلمات سابق جمهوری اسلامی برگزار شد. محمدرضا ولیزاده دارای تحصیلات حوزوی و دانشگاهی بوده و سال‌ها به عنوان دیپلمات در کشورهای مختلف مشغول به کار بوده‌است.
ولیزاده در این نشست با بررسی جریان دسترسی آزاد به اطلاعات در غرب گفت: این مساله در قرون ۱۷ و ۱۸ میلادی به طور جدی مطرح شد و در اعلامیه‌ها و کنوانسیون‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. در سمینارهای مختلف نیز این موضوع مطرح شد و خصوصا در یونسکو بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
این دیپلمات سابق با اشاره به سابقه‌دار بودن بحث دسترسی آزاد به اطلاعات در اسلام گفت: هرچند سیر تحول تاریخی این حق در غرب شکل‌گرفته اما قرن‌ها قبل این جریان در اسلام مطرح بوده. در جهان‌بینی اسلام، حکومت از آن خداست و در مردم تجلی یافته، کسی که به حکومت می‌رسد این قدرت را به صورت امانتی از مردم به دست می‌گیرد.
او با اشاره به آیه سوم سوره الرحمن گفت: خداوند قدرت بیان را به انسان داده و به آن قسم خورده تا انسان بتواند آزادانه و با استفاده از این قدرت به بیان حقایق بپردازد. هم چنین خداوند به قلم که وسیله آگاهی‌بخشی است قسم خورده.
ولیزاده ضمن اشاره به سیره پیامبر اسلام و ائمه(علیهم السلام) توضیح داد: رفتار پیامبر و ائمه شیعه نیز مبتنی بر شفافیت بوده‌است. در تاریخ اسلام آمده است خراجی به دست پیامبر اکرم(ص) رسیده بود و پیامبر(ص) به دلیل کم بودن این مال آن را فقط بین اصحاب صفه تقسیم کرد؛ سپس مردم را در مسجد جمع‌کرد و به آنها توضیح داد که این مال چطور به دست آمده بود و چرا بین عده کمی از فقیرترین اصحاب تقسیم شده‌است.
وی با اشاره به سیره امام علی(ع) ادامه داد: حضرت امیرالمومنین(ع) نیز مسند قضاوت را در مسجد برپا می‌کرد تا مردم به طور شفاف از وقایع آگاه باشند. ایشان همچنین قاضی شریح را که در خانه به قضاوت می‌پرداخت سخت نکوهش کرد. توصیه دائمی حضرت علی(ع) این بود که از من سوال بپرسید.
این دیپلمات درباره اهمیت دسترسی آزاد به اطلاعات در کلام حضرت امیرالمومنین(ع) گفت: حضرت علی(ع) میفرماید: حق شما بر من این است که شما را در جریان همه امور قرار دهم مگر اسرار جنگی و امنیتی.
دکتر ولیزاده در بخش دیگری از سخنانش به سابقه گردش آزاد اطلاعات در ایران اشاره کرد و گفت: این حق به عنوان حق آزادی بیان در اصل ۲۴ قانون اساسی به صورت تلویحی مطرح شده و در اصل ۱۷۵ قانون اساسی به صورت آزادی بیان در صدا و سیما پرداخته‌شده. در منشور حقوق بشری هم که در سال ۹۴ توسط دکتر روحانی به تصویب رسید، به این موضوع استناد شده‌است.
او ادامه داد: در دوران ریاست جمهوری خاتمی لایحه‌ای با عنوان «حق دسترسی آزاد به اطلاعات»به مجلس ارائه شد. تدوین این لایحه تا دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد ادامه پیدا کرد و توسط او به مجلس ارائه شد و با فوریت نیز تصویب گشت. اما شورای نگهبان به مواد ۶ و ۱۱ ایراد گرفت. ایراد به ماده ششم درباره در دسترس بودن اطلاعات بخش خصوصی بود و ایراد ماده یازدهم این بود که برخی از نهادهای تت نظر رهبری از این قانون خارج باشند. مجلس این ایرادها را نپذیرفت و لایحه به شورای نگهبان رفت. در نهایت شواری نگهبان این لایجه را تصویب کرد.
ولیزاده درباره روند اجرای این قانون گفت: اجرای این قانون به کندی صورت گرفته‌است و تا کنون شاید در حدود پانزده درصد پیشرفت داشته است.