زلزله احتمالی تبریز نزدیک ۷ ریشتر خواهد بود/ رفتار گسل تبریز پیچیده است

به گزارش آذر صبح، در اولین روز از زمستانی که جلسه شورای شهر تبریز  برگزار شد، دبیر شورای شهر تبریز با بیان اظهاراتی درباره فعال شدن گسل تبریز موجب نگرانی مردم شد و نگرانی ها درباره زلزله احتمالی گسل تبریز را زنده کرد.

برای بررسی وضعیت گسل تبریز و کسب اطلاعات دقیق و بیشتر، با دکتر توحید ملک زاده، فارغ التحصیل مقطع دکتری ژئوفیزیک از دانشگاه آنکارا و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اهر تماس گرفتیم و اطلاعات جدیدی از نحوه فعالیت گسل تبریز از وی دریافت کردیم.

ملک زاده گفت: شهر تبریز از معدود شهرهایی است که قسمت تازه ساخت آن علیرغم هشدارهای کافی از سوی متخصصان از بخت بدش در منطقه گسلی ساخته شده و باز هم در حال گسترش است.

وی افزود: علیرغم اهمیت فراوان این منطقه گسلی، شاید می توان ادعا کرد رفتار این گسل پیچیده و بنیادی از تمام جنبه هایش مطالعه نگردیده و هر آنچه مطالعه شده از نگاه زمین شناسی است که با نگاه مهندسی تفاوت اساسی دارد.

این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اذعان کرد: طول فعال گسل تبریز حداقل در حدود صد کیلومتر است که با در نظر گرفتن پارامترهای دیگر تا دویست کیلومتر نیز می رسد.

ملک زاده ادامه داد: طویل بودن این گسل به همراه زون بودنش بر پیچیدگی مکانیزم آن افزوده است.

این مهندس ژیوفیریک تاکید کرد: محاسبات اولیه زلزله شناسی گسل تبریز، دوره بازگشت زلزله های بزرگ بالای ۷ ریشتر را حداکثر دویست سال نشان می دهد.

ملک زاده با بیان اینکه این شهر در هزار و دویست سال اخیر بر اثر زلزله های مهیب چند بار ویران شده است که معروفترین اثر خرابی تبریز ارک علیشاه می باشد، افزود: با توجه به اینکه از آخرین زلزله بزرگ و مخربی که در سال  ۱۷۸۰ میلادی در تبریز رخ داده بیش از دویست سال گذشته و با علم به شواهد و قراینی چون زلزله های اهر، ورزقان و خرده زلزله های اطراف میشو، تیکمه داش و بستان آباد که فعال بودن گسل منطقه را نشان می دهند، می توان انتظار داشت در آینده زلزله بزرگی در منطقه تبریز رخ دهد.

وی ابراز کرد: به نظر می رسد با توجه به افزایش تنش پوسته زمین منطقه در سال های اخیر، انرژی زمین در اطراف تبریز نتوانسته آزاد شود و بعید نیست زلزله احتمالی آینده بزرگتر از شش درجه بوده و بسیار نزدیک به ۷ درجه در مقیاس امواج درونی زمین باشد.

ملک زاده با بیان اینکه پیشرفته ترین کشورهای صاحب علم و تکنولوژی هم نمی توانند زمان و مکان دقیق زلزله را اعلام نمایند، خاطرنشان کرد: پیش بینی زمان و مکان دقیق زلزله نوعی بی اخلاقی محسوب می شود، ولی  با مطالعه شواهد و دلایل علمی ژئوفیزیکی و زلزله شناسی، می توان خسارت های وارده در زلزله محتمل را پیش بینی کرد.

وی اظهار کرد: درجه ریسک مناطق در مناطق کوهپایه عینالی زیاد و به طرف جنوب تبریز به تدریج ریسک کمتر می شود. لذا لزوم توجه به توسعه شریان های حیاتی تبریز، مدیریت بحران قبل از وقوع زلزله، توجه به آسیب پذیری منازل موجود در بافت فرسوده و حاشیه ای، مدرسه ها و خصوصاً بیمارستان ها جدی است.

این متخصص ژئوفیزیک گفت: حسب رشته تحصیلی ام در سال ۱۳۷۵ در دوره فوق لیسانس در یکی از کلاس های درس پروفسور عکاشه از فروریختن صدها ایستگاه آتش نشانی، بیمارستان، اورژانس و شریان های حیاتی تهران در همان دقایق اول زلزله احتمالی بزرگی که تهران در انتظار آن است، مطلع شدم و بلافاصله از خود پرسیدم بزرگترین شهر آذربایجان یعنی تبریز در چه وضعی است و همین موضوع پایان نامه ام در ارشد ژئوفیزیک شد و نتیجه پایان نامه دوره کارشی ارشدم دریافتم دوره زلزله در شهر تبریز حداکثر حدود دویست سال است و چندین سال است که از این دوره رد شده ایم.

ملک زاده ادامه داد: در سالهای بعدی با بازدیدهای میدانی و گزارش های مختلف از شریان های حیاتی شهرهای بزرگی نظیر  اورمیه، زنجان، اردبیل و تبریز به لزوم جدی گرفتن گسل های موجود در منطقه بخصوص گسل تبریز پی بردم.

وی تاکید کرد: ببینید فروریختن یک ساختمان در تهران و یا وقوع زلزله ای در یک استان کل کشور را درگیر کرده و اوضاع طوریست که از ورزقان نیروی امدادی به تهران می رود. حال شما اوضاع شهرستان ها را پیش بینی کنید.

وی در پایان بر لزوم مدیریت بحران های طبیعی قبل از وقوع آن ها تاکید کرد و گفت: آیا بهتر نیست از مسئولان شهری مان بپرسیم چه اقدامات احتیاطی و پیشگیرانه در مدیریت بحران زلزله احتمالی انجام داده اند تا در صورت وقوع یک زلزله متوسط حدود شش درجه ای  و ریزش بافت های فرسوده شهری در مرکز شهر حداقل خسارت را داشته باشیم؟/ نصر