انتشار تصویری از اتاق سوگواری همراهان در بیمارستان کودکان تبریز واکنش های بسیاری در فضای مجازی به همراه داشته و انتقادات زیادی برانگیخت.
به گزارش آذر صبح، در صفحه ی ۲۲۲ از راهنمای استانداردهای اعتباربخشی ملی بیمارستان های ایران تعبیه مکانی مسقف برای سوگواری همراهان بیمار جزو معیارهای امتیازدهی برای مراکز درمانی عنوان و برای این مکان تجهیزات رفاهی و ویژه ای هم در نظر گرفته شده است؛ درحالی که محل مورد نظر در بیمارستان کودکان تبریز اتاقی خالی و بیروح با نیمکتی فلزی دیده می شود که با تابلوی کاغذی کوچکی بر دیوار به نام اتاق سوگواری نامگذاری شده است!
این اقدام بیمارستان کودکان تبریز که اغلب کودکان صعب العلاج شمالغرب کشور در آنجا بستری میشوند و در مسیر درمان نیاز به روحیه بالا و امید دارند، بهت و نگرانی مردم را به دنبال داشت.
در حالیکه خانوادههای کودکان بستری در بیمارستان کودکان با انبوه مشکلاتی مانند کمبود دارو، هزینه های بالای درمان و … روبرو هستند، تنها نیاز این بیمارستان اتاقی برای سوگواری همراهان بیمار بعد از فوت بود؟
در این میان،کارشناسان حوزه درمان نیز معتقدند احداث اتاق سوگواری در سیستم بهداشت و درمان کجدار و مریز ما با وجود تحریمها و مشکلات دارویی و تجهیزات درمانی ضرورتی نداشت که با تزریق فضای غمآلود و حزنانگیز بیشتر به بیمارستان، بیماران و خانوادههایشان را برای مرگ آماده میکنیم.
ژیلا شاکری، روانشناس با اظهار تعجب از ابداع چنین استانداردی، با بیان اینکه این اقدام تاثیری فوقالعاده منفی و مخرب خواهد داشت میگوید: متاسفانه با احداث چنین مکانهایی که منشا غم دارند کوچکترین روزنه امیدی که باید به بیماران منتقل شود را خواهیم گرفت.
وی تاکید میکند: تلقین بیشترین تاثیر را در موفقیت درمان دارد و بر این اساس میتوانیم تاثیر داروها را چند برابر کنیم، بخصوص در مورد کودکان سرطانی که باید خانوادهها نیز با روحیه بالایی همراهی کنند.
دکتر محمد برزگر، فوق تخصص بیماریهای اعصاب و روان کودکان، با بیان اینکه این اقدام را حرکتی بیمعنی میبینم، اظهار می دارد: بخصوص در محیطی که به درمان بیماریهای کودکان اختصاص دارد، درست نیست.
به گفته وی، کودک معنی سوگواری را نمیداند، در محیطهای درمانی کودکان نیاز به فضای شاد داریم و اجرای چنین طرحهایی فضای بخش را نابود میکند.
ژیلا شاکری، روانشناس در پاسخ به توجیه مسئولان درمانی برای تعبیه مکانی جهت سوگواری خانوارهای داغدیده معتقد است: عزاداری خانوادهها باید به هر شکلی خارج از محیط بیمارستان باشد و تا آخرین لحظه امید را از آنها سلب نکنیم.
این روانشناس با تاکید بر اهمیت تخلیه ناراحتی و غم همراهان و نزدیکان بیماران میگوید: میتوان برای بغض و ناراحتی همراهان بیماران از روشهای موثر و مثبتی چون مشاوره روانشناسی استفاده کرد نه اینکه با ایجاد فضاهای حزنانگیز، برای خانواده یک بیمار فوت شده امید به زندگی را بازماندگانش و بقیه بیماران گرفت.
وی یادآور میشود: با شنیدن ماجرای این اتاق اولین تصویری که در ذهنم شکل بست ماجرای دکتر ویکتور فرانکل، پزشکی بود که در زندانهای آشویتس کار کرده و بعدها رواندرمانگر شد، خود و همسرش در زندانهای آشویتس زندانی بودند. وی که در کنار کورههای آدمسوزی آلمان نازی، هر روز شاهد انتخاب افرادی برای اعدام در کورهها بود مینویسد “هر روز سربازان نازی چند نفر را از میان زندانیان بیمار، وحشتزده، رنجور و ضعیف انتخاب میکردند و به کورههای آدم سوزی میبردند، برخی از زندانیان که روحیه ضعیفتری داشتند و از مرگ میترسیدند، همواره با ترس مرگ هر روز بیمارتر میشدند و اتفاقا سربازان نیز دقیقا به سراغ همین افراد میآمدند، با خود فکر میکردم من هرگز روحیهام را از دست نخواهم داد و اگر قرار بر سوختن باشد آخرین نفری خواهم بود که از اینجا منتقل میشوم. وی تا جایی امیدش را حفظ کرد که بالاخره با پایان جنگ از زندان آزاد شد.
امید آخرین چیزیست که بیمار قبل از جان از دست میدهد
دکتر محمد برزگر، فوق تخصص اعصاب و روان کودکان می گوید: در محیطهای بیمارستانی حتی اگر نفس بیماری صعبالعلاج و با ذات مرگ درگیر باشد باید فضا امیدبخش باشد، در بخشهای تخصصی کودکان تصاویر کارتونی و رنگ محیط نشاط انگیز باشد.
دکتر ژیلا شاکری، روانشناس تبریزی تاکید میکند: حتی با در نظر گرفتن بدترین شرایط و فوت بیمار نباید فراموش کنیم سوگواری بازماندگان باید در فضایی خارج از محیط بیمارستان انجام گیرد.
وی یاداوری میکند: تخلیه غم خوب است اما نیاز به همدلی دارد برای حفظ روحیه اطرافیان در صورت بروز هرگونه اتفاقا ناخوشایندی، در طول دوره مداوا همراه بیمار باید گوش شنوا و همدردی با دلسوزی و شفقت داشته باشد.
شاکری با بیان اینکه انتخاب کلمه نادرست است و تاثیر منفی دارد، ادامه میدهد: مگر خانواده مکان مناسب و خانه ندارد برای عزاداری که در بیمارستان اتاق سوگواری اختصاص مییابد؟ چنین اقدامی را با هر عنوان و استدلالی مناسب نمیدانم هرکس که میشنوند تصور میکند که این اتاق و چنین روزی در انتظار ماست.
دکتر محمد برزگر، فوق تخصص اعصاب کودکان عقیده دارد: در بخش بزرگسالان شاید به دلیل برخی بیماریهای سخت و در سنین بالا اطرافیان آمادگی داشته باشند اما در سنین کودکی حتی در بیماریهای سخت نیز والدین و همراهان در بدترین شرایط دنبال امید و معجزه می گردند و باید همه اعمال و فعالیتهای کادر توام با آرامش و روحیه بخش باشد.
به گفته دکتر برزگر، به هیچ وجه این حرکت و راهاندازی چنین اتاقی را نه به عنوان پزشک و نه به عنوان یک پدر هضم نمیکنم.
وی یادآور می شود: در بیمارستان مردانی آذر در تمامی بخشها اتاق بازی داریم و این یکی از استاندارهای وزارت بهداشت در ساخت و اداره بیمارستانهاست که محیط آرامشبخش و بخصوص در بیمارستاهای کودکان شامل اتاق بازی باشد.
ژیلا شاکری، روانشناس با تاکید بر اینکه برای هرکدام از ما اتفاقی دردناک افتد، به زمانش می گرییم، گفت: این اتاق افراد را به سمت افسردگی و مرگ، سوق میدهد، این افکار را پرورش میدهیم که این اتفاقا منتظر ماست و مرگ را جذب می کنیم.
وی تصریح می کند: درست نیست، تا آخرین لحظه امید را از افراد بگیریم معتقدم در بیمارستان این اتاق نیاز نیست، بیمار و همراهانش با در طول دوره درمان همزمان تحت مشاوره روانشناسی، نظارت و حمایت وزارت بهداشت قرار گیرند تا با از دست دادن عزیزان کنار بیایند.
به گفته وی، حتی بعد از فوت بیمار هم چنین اتاقی نهایت بدبختی و باختن روحیه بازماندگان را موجب میشود، از دیدگاه روانشنانسان ۶ ماه سوگواری طبیعی است، اگر بیشتر شود به سمت آسیب و افسردگی میرود، در برخی افراد که شوکه میشوند این دوره طولانیست و باید تعدیل شود.