دوشنبه, ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ / ۰۴:۵۸:۲۹
یک روانشناس می گوید: نگرانی طبیعی بدون مختل کردن روند زندگی، یک واکنش طبیعی در مقابل برخی پدیده های ناخوشایند مثل یک بیماری واگیر است، اما درصد نگرانی یک فرد در مقابل یک رویداد، می تواند در بازه ای از طبیعی بودن تا غیر طبیعی بودن تعریف شود.
ویروس کرونا و صحبت از آن، این روزها نقل مجالس بوده و وضعیت روانی افراد به شدت متاثر از این پدیده ناخوشایند قرار گرفته است. آمارها از تعداد مبتلایان و فوت شدگان چنان ترس و اضطرابی در میان اقشار مختلف جامعه براه انداخته که فراموش کرده اند که به باور روانشناسان ترس و وحشت ناشی از این بیماری ها شدیدتر از خود بیماری بروز می کند.
زهرا عدمی، روانشناس،در این باره می گوید: اینکه بیماری یروسی شایع می شود و ما احساس نگرانی می کنیم، کاملا امر طبیعی و درستی هست. ولی درصد نگرانی، می تواند ما را از طبیعی بودن به سمت غیر طبیعی بودن هول بدهد. مثلا اینکه همزمان با شنیدن نزدیک شدن ویروس، تا چند کیلومتری، ما چند درصد نگرانی رو تجربه می کنیم؟! بیست تا سی درصد؟ شصت درصد و یا حتی ۱۰۰ درصد؟
وی خاطرنشان کرد: اینکه یک درصدی از نگرانی همراه ما باشد، نه تنها ضرری ندارد، که البته کارایی زیادی هم دارد، نیروی محرکه ای می شود تا درمورد راه های پیشگیری بخوانیم، مراقبت های لازم را انجام دهیم و …
وی اضافه کرد: ولی، قصه ی اضطراب، که ناکارآمد ترین نوع نگرانی هست، از جایی شروع می شود که ما در همین مرحله ی اول، فاجعه سازی را در ذهنمان شروع می کنیم و می گوییم: وای بدبخت شدیم! همه قتل عام می شویم و همه می میریم و ….. و در کنار این گفتگوهای درونی و بیرونی مضر،علایم بدنی و فیزیولوژیکی هم مثل سردرد، حالت تهوع، تپش قلب زیاد، بی قراری و ….. را تجربه می کنیم.
وی خاطرنشان کرد: بدترین خبر اینجاست که اگر بدنمان را از همان اول وارد این مرحله بکنیم و چند روزی در این وضعیت باشیم، حتی بعد از رفع خطر، بدن همچنان در همان شرایط باقی خواهد ماند و جسم و وروان ما، تاوان اضطراب ناکارآمد را خواهد داد.
عدمی یادآور می شود: این تلخ ترین پایانِ این قصه است: یک روانِ رنجور ،در بدنی که مدام در این حالت تحلیل می رود! ، بیایم فکر کنیم، آیا نیاز هست که از همان اول شروع به فاجعه سازی کنیم و مسئولیتِ این همه آسیب به بدنمان را بپذیریم؟!
این روانشناس با بیان اینکه هیچ کسی مسئول فکرهای ما نیست، جز خودمان، گفت: هیچ کسی مسئول احساس های ناشی از فکرهای ما نیز نیست. فقط و فقط خودمان هستیم که تصمیم می‌گیریم، به چه چیز فکر کنیم و چه احساسی داشته باشیم و چه عملی انجام دهیم.
وی با اشاره به اینکه خطاهای شناختی، مدل های فکر کردن و استنباط کردنِ رایج و اشتباهی هستند که ما ناآگاهانه هر روز، و در برخورد با مسایل مختلف، از آنها استفاده می کنیم، گفت: خطای شناختی رایجی که این روز ها با ظهورِ کرونا ویروس، سرعت شیوع آن بیشتر و شدید تر از شیوعِ خودِ ویروس شده، خطای شناختیِ فاجعه سازی است.
وی در توضیح این خطای شناختی گفت: مشاهدات و معالجات این روزهای من از آدم های مضطرب و نگرانی که می بینم، مرا به این نتیجه رسانده که در آینده ای نه چندان دور، تعدادی زیادی از این افراد، از اختلال وسواسِ آلودگی و شست وشو رنج خواهند برد. چک کردن مداوم، شستن افراطی دست ها، استفاده ی پیاپی از مواد ضدعفونی کننده، چند روز که پشت سرهم و بیمارگون و همراه با اضطراب شدید انجام شود، یک رفتار شرطی شده ای را ایجاد خواهد کرد که باعث اختلال می شود.
عدمی ادامه داد: خطای شناختی دیگری که اضطراب های ما را تشدید می کند، خطای شناختیِ پیش بینی است. این جمله ها که هر روز بارها می گوییم یا می شنویم:” کرونا آخر زندگیه، قراره همه بمیریم، فاجعه رخ خواهد داد.” همه خبر از آلوده شدنِ افکار با ویروس های شناختی است.
وی در پایان یادآور شد: در این روزهای مبهمی که تجربه می کنیم، مناسب است که به جای بیشتر کردن سردرگمی ها و نگرانی ها، واقع بین باشیم و با رعایت نکات بهداشتی و شیوه ی تفکر سالم، هم سیستم ایمنی و هم سیستم روانی خودمان رو تقویت کنیم که بتوانیم سالم تر و با قدرت بیشتری از مبتلا شدن به بیماری ها پیشگیری کنیم.
