بحران کرونا؛ ابعاد عیان و نهان

بزرگنمایی تصویر

آذر صبح/ سیروس سامعی سیس، همیشه کلمات مقدمه هر اهدافی را تشکیل می دهند. کلمات تعیین می کنند که این اهداف چه تاثیری داشته باشند. تاثر مثبت داشته باشند یا تاثیر منفی. و چه مسیولیت سنگینی متوجه کلمات است.

متاسفانه چندی است که یک ذره میکروسکوپی، بحرانی به ابعاد یک کره خاکی پدید آورده است و عده کثیری را گرفتار ساخته است. برخی صرفا مبتلا شده اند؛ برخی از استرس ابتلا رنج می برند و چه سنگین است مسئولیت کسانی که هم باید مرهم باشند و هم استرس مضاعفی را متحمل شوند و در بحران کمبود تجهیزات حفاظت شخصی با یک ذره ریز مبارزه کنند.

جدای از مباحث مربوط به خود بیماری، شرایط حاصله از وجود بیماری زنگ خطری است که نه تنها در ایران بلکه در کل جهان به صدا در امده است و همه ابعاد زندگی بشر، اعم از زندگی اجتماعی، اقتصادی، روانی، جسمی و معنوی را تحت تاثیر قرار داده است.

چندی است که عموم مردم به برگزاری کمپین های مختلف با پیام “در خانه ماندن” به تعطیلی کسب و کار های خرد و کلان اصرار می ورزند. لذا وظیفه خود می دانم دغدغه هایی را مطرح کنم. چرا که عصر حاضر، عصر گفتمان های موافق و مخالف پیرامون مسائل خرد و کلان است و فی مابین این اختلاف نظر ها و سلایق، رشد انسانی وجود دارد.

موقعیتی را متصور شوید که کلیه مشاغل و کسب و کارها تعطیل شده و همه افراد در خانه بمانند. در این صورت سرایت بیماری کنترل خواهد شد. وجه دیگر سکه آن است که رفتگران شهر را تمیز نمی کنند، زباله ها انباشته شود، نانواها نان عرضه نکنند، سوپرمارکت ها بسته باشند، تاکسی ها کار نکنند، پمپ بنزین ها تعطیل باشند و… . تصور اینکه چه فاجعه ای رخ می دهد در ذهن نمی گنجد. این  تنها ابعاد عیان قضیه است.

انباشت زباله در شهر، بیماری هایی به همراه خواهد داشت که عوارضی بزرگتر از بیماری کنونی دارند. صرفا آمار تولید روزانه زباله در شهر ها موید این واقعیت است. بنابراین متوجه خواهیم شد که همه نمی توانند کارها را تعطیل کرده و درخانه بمانند. صرفا باید از تجمعات غیر ضروری اجتناب کرد.

نکته دوم اینکه انسان به طور فطری از انزوا گریزان است و تمایل به زندگی اجتماعی دارد. چنانچه به واسطه زور، تجمع زدایی کنیم چه رخ خواهد داد؟

برخی تجمعات هستند که بر همه مبرهن است. مانند تجمعات در بازار، مساجد، اماکن عمومی،….. . اگر این اجتماعات عیان را از بین ببریم و مردم را نسبت به اهدافمان قانع نکنیم، تجمعات غیر رسمی در خفا تشکیل خواهد شد؛ مانند بازار های غیر رسمی که شاهد آن هستیم. کنترل این تجمعات به مراتب سخت تر است.

صرفا ما میتوانیم از تجمعات رسمی برای انتقال آموزش های صحیح استفاده کنیم.

نکته دیگر اینکه با تعطیلی مشاغل و ماندن افراد در خانه ها به صورت طولانی مدت، عده ای به کسب و کارهای خرد و خانگی و غیر رسمی روی آورده و محصولاتی را بدون نظارت حکومت وارد بازار مصرف خواهند کرد که کیفیت مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی و … را به شدت تحت تاثیر قرار داده و زیان های مالی سنگینی را به خانوار و دولت وارد خواهند آورد. نمونه این چنین کسب و کاری را در افزودن مایع سفید کننده به الکل صنعتی و فروش آن بعنوان الکل طبی شاهد هستیم.

نکته دیگر اینکه وقتی بحرانی در این ابعاد متوجه یک جامعه می شود، تمام ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ….تحت تاثیر قرار می دهد. بعنوان مثال کشاورزی بعنوان تامین کننده امنیت غذایی و استقلال یک کشور، تحت تاثیر بحران قرار دارد.

در ماه های آخر سال کشاورزان زمین های خود را جهت کشت آماده می کنند که هم اکنون این موضوع تحت تاثیر بحران قرار گرفته است که ضرر حداکثری متوجه کشاورزان خرد و غیر رسمی خواهد بود. چنانچه این وضعیت مدیریت نشود، سبب خواهد شد تولید مواد غذایی با مشکل مواجه شده و خطراتی بیش از وجود بیماری را سبب شود. این وضعیت در بخش اقتصاد و نفت و ….. هم تکرار می شود. لذا همزمان با تشکیل ستاد بحران مدیریت کرونا در کشور، باید وزرا و مدیران سازمان ها با تشکیل ستاد بحران مجزا و مستقل، تاثیرات کرونا را بر بخش خود ارزیابی کرده و نسبت به آن برنامه ریزی کنند و راه حل هایی پیشنهاد دهند. به طور مثال اگر تولیدات محصولات کشاورزی تحت تاثیر حوادث اخیر کاهش یافته است باید وضعیتی پیش بینی شود که در ماه های بعدی کاهش تولید را جبران کنند.

نکته دیگر اینکه همواره کودکان کار، افراد بی سرپرست و زنان سرپرست خانوار و …. آسیب پذیرترین افراد جامعه هستند و اکثرا با کسب و کارهای غیر رسمی مانند دست فروشی و… امرار معاش می کنند. لذا مسئولیت زندگی این افراد بر گردن ملت و دولت هست و حمایت حداکثری را می طلبند.

نکته آخر اینکه با تعطیلی دانشگاه ها، دانشجویان بعنوان سرمایه انسانی و اتاق فکر هر حکومتی، عملا بعنوان طلای خاک خورده بوده و توصیه می شود که از این گنجینه استفاده حداکثری بعمل آید.

این متن نه مخالف و نه موافق با اقدامات دولت است. صرفا دغدغه ها و نگرانی های فردی است که می خواهد آینده ای بهتر را برای زندگی خود و جامعه خود متصور شود. تاریخ ما را قضاوت خواهد کرد… .