چهارشنبه, ۹ مهر ۱۴۰۴ / ۰۸:۴۷:۵۰
سیستم یکپارچه آموزش مجازی هر یک از دانشگاه‌های آذربایجان شرقی از روز ۱۶ فروردین برای تدریس آنلاین و آفلاین اساتید باز شد اما آغاز و روند برگزاری این کلاس‌ها با چالش‌ها و مشکلات بسیاری برای دانشجویان همراه بوده است.
به گزارش آذر صبح، در ابتدا بزرگترین مشکل سیستم‌های آموزش مجازی، پهنای باند پایین بود به طوری که در هنگام ورود همزمان صدها دانشجو به کلاس، سیستم‌ها به کل از کار افتادند. اما پس از چند روز با افزایش پهنای باند دانشگاه‌ها این ایراد تقریبا رفع شد.
یکی از دانشجویان دانشگاه تبریز در خصوص اولین تجربه کلاس آنلاین خود، به ایسنا می‌گوید: اولین بار ساعت هشت صبح، برای ورود به کلاس آنلاین حدود نیم ساعت با گوشی و کامپیوتر کلنجار رفتم تا بالاخره به زور کانکت شدم، به محض ورود با تدریس نامفهوم استاد رو به رو شدم.
وی می‌افزاید: صدای استاد قطع و وصل می‌شد، یک صفحه فایل جزوه نیز در مقابلم قرار داشت اما آنقدر کلمات استاد برایم نامفهوم بود که ترجیح دادم کلاس را همان‌گونه باز گذاشته و بروم دنبال امور دیگر.
وی ادامه می‌دهد: همان لحظه فهمیدم که باید خودم بخوانم وگرنه با این وضع تدریس امیدی برای یادگیری نخواهم داشت؛ با این وضع آموزش مجازی، آزمون آنلاین برقرار نشود به صلاح است.
با حضور در کلاس آنلاین فقط وقت و بسته اینترنتی هدر می‌رود
یکی از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تبریز نیز به ایسنا می‌گوید: کلاس آنلاین با حضور کمتر از نصف تعداد دانشجویان برگزار می‌شود، زیرا حضور یا عدم حضور دانشجو فرقی نمی‌کند و در هر صورت، یادگیری درس بسیار سخت است؛ با حضور در کلاس آنلاین فقط وقت و بسته اینترنتی هدر می رود.
وی ادامه می‌دهد: برخی از اساتید حتی جزوه ۳۰ صفحه‌ای را در یک جلسه ارائه می‌دهند و وضعیت ما را درک نمی‌کنند که چگونه باید این حجم درس را، با بازدهی تدریس پایین فرا بگیریم.
وی با اشاره به مشکل تهیه فایل‌های تدریس از سایت دانشگاه، می‌افزاید: مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری این روش آموزش آنقدر زیاد است که حتی نمی‌توانیم برخی فایل‌ها را دانلود کنیم.
یکی از دانشجویان دانشگاه تبریز نیز در گفت‌وگو با ایسنا، از عدم وجود متد مشخص در تدریس اساتید گله کرده و می‌گوید: برخی اساتید کلاس مجازی را همانند کلاس حضوری اداره می‌کنند و اصلا حال و روز دانشجو را درک نمی‌کنند.
وی بیان می‌کند: برخی اساتید نیز اصلا حوصله کلاس مجازی را ندارند، در جواب اعتراضات ما به خاطر قطع شدن صدا و هنگ کردن سایت فقط می‌گویند که “مشکل من نیست، من چکار کنم” و به تدریس ادامه می‌دهد؛ به همین دلیل هیچ مطلبی را نه تنها من بلکه کل کلاس متوجه نمی‌شویم، آنقدر کیفیت ارائه تدریس پایین است که با دو سه بار خواندن هم چیزی دستگیرم نمی‌شود.
به گفته خود دانشجویان، یادگیری در این نوع آموزش حتی کمتر از ۱۰ درصد مطالب ارائه شده است. بیشتر مطالب به صورت یه طرفه فقط از سوی استاد بیان می‌شود و دانشجو نمی تواند سوالی را که ذهنش را درگیر کرده به راحتی در همان لحظه بپرسد.
مشکلات مهم دانشجویان در آموزش مجازی
دانشجویان از عدم توجه مسئولان به مشکلات آن‌ها در روند آموزش مجازی گله می‌کنند. برخی اساتید فایل‌های تدریس را به دانشجویانی که امکان دانلود از سایت ندارند، حتی از طریق گروه‌های تلگرامی و واتساپ هم نمی‌فرستند و می‌گویند که دانشجو باید خودش مطالب را دانلود کند.
در خصوص رشته‌هایی که دروس عملی و نظری همزمان دارند هم مشکل بزرگ این است که فعلا کلاس‌های عملی تا تابستان تعطیل است، از این رو کیفیت یادگیری این دروس نظری نیز بسیار پایین آمده است.
دانشجویانی هستند که در نقاط دوردست روستایی زندگی می‌کنند که متاسفانه دسترسی به اینترنت خوب برایشان سخت است. دانشجویانی هم با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند و برای تهیه بسته‌های اینترنتی در مضیقه قرار گرفته‌اند.
سردرگمی‌های تحصیلی در این روزها باعث شده تا دانشجویان به فکر حذف ترم و دروس بیافتند. اما بر اساس مصوبات وزارت علوم مبنی، هر یک از دانشگاه‌های استان با شرایط مخصوص به خود اجازه حذف ترم و درس را می‌دهند.
اما بهتر است صحبت باب الله حیاتی، معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز را در این خصوص متذکر شویم که دانشجویان نباید برای حذف ترم یا دروس عجله کنند زیرا هنوز تا خرداد ماه فرصت دارند؛ دانشجویان با حذف ترم علاوه بر عقب افتادگی درسی با مشکلات بسیاری مواجه می‌شوند.
مهران صمدی، مدیرگروه ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی تبریز نیز در گفت‌وگو با ایسنا، می‌گوید: در حالت کلی هر تغییری در فرآیند آموزش، نیازمند مهیا سازی زیرساخت‌ها و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری است، اکنون که به صورت ناگهانی و ظرف یک هفته، کلاس‌ها از حالت فیزیکی به مجازی تغییر یافته نیز حتما مشکلاتی پیش آمده است.
وی با اشاره به اهمیت وجود پهنای باند مناسب در کشور برای راه اندازی سیستم آموزش مجازی، بیان می‌کند: وجود پهنای باند مناسب، استفاده همزمان چند میلیون نفری دانش آموزان و دانشجویان از سیستم آموزش مجازی را پوشش می‌دهد؛ مهیا ساختن این امر در حوزه اختیارات وزارت ارتباطات است که تاکنون نیز تقریبا پاسخگوی حجم دانشجویان بوده است.
وی می‌افزاید: امکانات سخت افزاری و نرم افزاری خود دانشگاه‌ها نیز از جمله ملزومات ارائه آموزش در بستر مجازی است که باید از قبل فراهم می‌بود؛ اکنون برخی دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه آزاد اسلامی توانسته اند نرم افزار مناسبی برای ارائه بستر آموزش مجازی فراهم کنند.
سواد رسانه‌ای اساتید و دانشجویان لازمه کلاس باکیفیت
صمدی با بیان این‌که مهارت و سواد رسانه‌ای اساتید و دانشجویان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، ادامه می‌دهد: اساتید و دانشجویان علاوه بر امکانات نرم افزازی و سخت افزاری چون کامپیوتر، اینترنت، گوشی هوشمند باید مهارت استفاده از آن‌ها را نیز داشته باشند تا با اطلاع از نحوه استفاده از نرم افزار، کلاس به خوبی و باکیفیت مدیریت شود.
وی تاکید می‌کند: مدیریت کلاس مجازی همانند کلاس حضوری غیرممکن است و باعث افت کیفیت تدریس و ارائه مطالب می‌شود.
وی در خصوص مزیت برگزاری کلاس‌ها به صورت مجازی، می‌گوید: اغلب دانشجویان مقطع ارشد و دکتری رشته‌های نظری، غیربومی هستند که می‌توانند در بستر آموزش مجازی در هزینه بلیط، خوابگاه، اقامت و خوردوخوراک صرفه‌جویی کرده و دغدغه دوری از خانواده نداشته باشند.
مدیر گروه ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، ادامه می‌دهد: اگر استاد و دانشجو سواد رسانه‌ای داشته باشند، دانشجو می‌تواند با آرامش کامل و بدون دغدغه در خانه خود و حتی در حین مسیر کار و خانه نیز در کلاس خود شرکت کند، در وقت دانشجو و استاد صرفه‌جویی می‌شود و کیفیت کلاس حتی تا ۵۰ درصد بهبود می‌یابد.
وی می‌گوید: اما اگر استاد، مهارت برگزاری کلاس و دانشجو نیز سواد رسانه‌ای مناسب را نداشته باشد باعث تلف شدن وقت زیادی از دانشجو و استاد برای کانکت شدن و ورود به فضالی مجازی می‌شود و از طرفی نیز چون استاد به شکل فیزیکی، کلاس را مدیریت می‌کند هیچ یک از کیفیت کلاس راضی نخواهد بود.
وی می‌افزاید: باید بستر آموزش مجازی به گونه‌ای آماده شود که حتی در زمان وقوع بحران‌های طبیعی چون آلودگی هوا، سیل و… نیز به راحتی کلاس‌ها به صورت مجازی برگزار شود.
وی در خصوص رضایت دانشجویان از آموزش مجازی، بیان می‌کند: تاکنون تحقیق روش مندی برای سنجش میزان اثربخشی و رضایت دانشجویان از آموزش مجازی انجام نگرفته است، اما این امر نیازمند تحقیق عمیق در تمامی رشته‌های نظری و عملی است.
براساس این گزارش، در شرایط کنونی ارتقای کیفیت آموزش‌ها نیازمند ارتقای سواد رسانه‌ای است. عدم آمادگی و عدم راستی آزمایی آموزش مجازی در گذشته باعث شده تا کلاس‌های مجازی کنونی به عنوان آزمون و خطا تلقی شوند.
امیدواریم با کسب تجربه در این خصوص، در آینده‌ای نه چندان دور شاهد بهبود وضعیت آموزش و حتی رواج آموزش مجازی در کشور باشیم./ ایسنا
