بازار بورس این روزها برای همه مردم ایران جذابیت خاصی پیدا کرده است که در حال روانه کردن نقدینگی و پول های خرد مردم به سمت این بازار است؛ برخی اقتصاددانان افزایش شاخص ها در بازار بورس را حباب میدانند.
آذر صبح / امیررضا آزاده: یکی از الزامات اقتصاد پویا فعال کردن بازار سرمایه است که در چند سال اخیر و به خصوص در این چند ماه شاهد رونق قابل توجه این بازار در ایران هستیم.
معادلات بورس حسابی تغییر کرده و بورس در حال پوست اندازی است؛ رشدی که طی ۳۰ سال گذشته از بورس انتظار میرفت اما تحت سلطه ی بانکها بود حال به سرعت و در اندک زمانی به تحقق پیوسته است.
اگرچه همه ی توجه ها به شاخص بورس و اعداد آن است اما نکته مهم تر درگیر شدن عموم مردم با این مقوله و گسترش چتر بورس بر سر همه ایرانیان است.
امروزه مسئولان دولتی و سیاستگذاران نیز به صورت همصدا از شرایط کنونی ابراز رضایت داشته و بهطور تلویحی ادامه رونق رشد سهام را نوید میدهند. این درحالی است که معمولا در موقعیت رشدهای هیجانی و هجوم سرمایهگذاران غیرحرفهای در دنیا، حکومت ها رویکرد احتیاطی و محدودکننده در پیش میگیرند.
برای اینکه ابعاد این رشد بهتر درک شود باید توجه کرد که رقم شاخص کل دو سال قبل در همین روز کمتر از ۱۰۰ هزار واحد بود؛ به عبارت دیگر به میزان ۳۵ درصد بیشتر از کل ارزش خلق شده در بورس تهران در نیم قرن، تنها در هفته جاری بر ارزش کل بورس افزوده شده است.
این اتفاق درحالی روی میدهد که رسیدن به شاخص یک میلیون واحدی دیگر هدفی دور از دسترس بهنظر نمیرسد و هدفگذاران به زودی باید خود را برای رویارویی با اعداد بسیار بالاتر آماده کنند تا در صورت تداوم رشد هیجانی کنونی، آمادگی جذب آحاد جامعه به سمت بورس را داشته باشند.
به این ترتیب، تلفیق سرازیر شدن سیل نقدینگی به سمت بازار سهام و کاسته شدن از حمایت حداکثری دولت، روندی را شکل داده که مشخص نیست اوج شاخص در چه نقطهای رقم خواهد خورد.
برخی کارشناسان نیز دلیل ورود دولت به بازار بورس را جبران کسری بودجه میدانند؛ بررسی وضعیت اقتصاد ایران قبل از شیوع بیماری کرونا در اسفندماه سال ۹۸ نشان میداد که با تخلیه اثر تحریمها بر اقتصاد، بهبودیهای محدودی در متغیرهای اقتصاد کلان رخ داده است، با این حال بررسی وضعیت متغیرهای اقتصاد کلان نشاندهنده شکننده بودن این بهبود است.
بازار سرمایه حباب دارد
محمد کلامی، اقتصاددان تبریزی در گفت و گو با آذر صبح با اشاره به پیش بینی شرایط اقتصادی موثر بر زندگی شخصی و کاری در سال ۹۹ اظهار کرد: همواره برای اینکه هوشمندانه تصمیم بگیریم، باید شرایط محیطی و پیرامونی خود را به درستی بشناسیم.
وی افزود: هر چه شناخت ما از مسائل محیطی و شرایط پیش رو دقیق تر باشد انتخابهای صحیح تری خواهیم داشت و موفق تر عمل خواهیم کرد.
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: از نظر اقتصادی، سال ۹۹ همچون سال قبل سال سختی خواهد بود به همین دلیل بهتر است در این سال همچنان دقیق و حساب شده رفتار کنیم.
وی با اشاره به پیشبینی بازار بورس، عنوان کرد: بازار سهام ۲ بال قدرتمند دارد دولت و بانک مرکزی، اما با توجه به انحرافات سهم از ارزش و رشد سودآوری بسیاری از شرکتها، حتما بورس حباب دارد.
کلامی افزود: احتمال تکانههای بورس در سال ۹۹ زیاد است اما سقوط ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار واحدی در پیش نداریم.
وی در خصوص بازار طلا نیز گفت: در بازار بینالمللی تقاضای خوبی برای طلا بوده و وقتی اونس جهانی بالا میرود این اثر وارد بازارهای داخلی نیز می شود و قیمت سکه را بالا می برد که بنابراین طلا در سال ۹۹ رو به افزایش بوده و فکر می کنم سکه از ۷میلیون نیز عبور خواهد کرد.
افزایش شاخص های بازار بورس غیرواقعی است
محمدباقر یهشتی درگفتوگو با آذر صبح، در خصوص پیش بینی خود برای بازار بورس اظهار کرد: معمولا مبلغ قابل توجهی از بودجه و درآمد دولت از فروش دارایی های خود تامین میشود به همین خاطر دولت از رونق بازار سرمایه علاقمند است تا بتواند اموال خود را بفروشد.
وی با بیان اینکه به جز بانک ها و بازار سرمایه جایی برای پس انداز مردم وجود ندارد، افزود: دلیل دیگر رونق بازار بورس این است که در ایران قرار دادن پس انداز در سپردهی بانک ها به دلیل تورم باعث ضرر مردم میشدند، اما اگر آن پس اندازها به سمت بازار سرمایه حرکت کند میتواند سود بهتری داشته باشد برای همین هم دولت و هم مردم مشتاق این قضیه هستند.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: البته پس اندازهای مردم در حالی به سمت بورس حرکت میکند که با افزایش این سرمایه گذاری ها تولید نیز رونق پیدا میکند؛ این یک حرکت مثبت است اما وقتی در کشور رونق اقتصادی نیست با افزایش شاخص های غیرواقعی مواجه خواهیم بود.
بهشتی ادامه داد: اگر سیاست های دولت درست باشد میتواند بازار بورس را تقویت کند تا از ظرفیت های افزایش تولید استفاده کرده و در نهایت منجر به جهش تولید شود چرا که ایران، کشوری دارای بازار داخلی بزرگ است و با توجه به جمعیت ۸۴ میلیونی تولید برای تامین نیازهای همین مردم قابل توجه است.