چهارشنبه, ۸ مرداد ۱۴۰۴ / ۲۰:۴۹:۱۱
یک سالی می گذرد از از آن روزی که آتش سرای ایکی قاپیلار بازار تبریز را در برگرفت و برای چندمین بار یادمان آورد که ایمن سازی بازار را جدی بگیریم.
آذر صبح/ زهرا حیدری آزاد: کافی است در گوگل عبارت آتش سوزی در بازار تبریز را بنویسید؛ با انبوهی از اخبار ریز و بزرگ مواجه می شوید که تاریخ نشر آنها و فاصله این رویدادها نشان از تهدید همیشگی آتش برای این اثر تاریخی و میراث فرهنگی است.
آتش سوزی، قصه گاه و بیگاه بازارهای تاریخی است، بافت قدیمی، فرسودگی تاسیسات و رعایت نکردن موارد ایمنی و نابسامانی سیم های برق در بازار تاریخی تبریز از جمله مولفه هایی هستند که کارشناسان آنها را عامل‌های کلیدی برای شعله ور شدن آتش در این بازار ارزیابی می‌کنند. آتش سوی اخیر هم در نتیجه چنین مولفه هایی روی داد .
به گفته حسین دشتی، سخنگوی سازمان آتش نشانی شهرداری تبریز، قدمت بالای بازارهای سنتی و قدیمی موجب شده تا هر لحظه آبستن حوادث مختلفی باشد که به دلایل شرایط مکانی مهار و امدادرسانی به آنها مشکل یا گاه غیرممکن است.
با کمی دقت در محدوده بازار به‌ویژه ساختمان‌های قدیمی‌تر با سیم‌کشی کاملاً غیراصولی و غیرایمن مواجه می‌شویم، انشعاب های غیر اصولی و استفاده از فیوزهای غیر استاندارد تهدیدی جدی برای بازار تبریز است.
دشتی در این باره می‌گوید: بیشتر مغازه‌ها و انبارها به صورت خودسرانه و بدون در نظر گرفتن میزان مجاز باردهی کنتور برق و توان خروجی سیم های برق، اقدام به سیم کشی و انشعابات فراوان کرده‌اند و اغلب به دلیل استفاده از سیم های تکه‌ای و نوارپیچی شده و نامناسب و عدم استفاده از فیوزهای کارآمد و استاندارد، باعث ایجاد حرارت و شعله وری می‌شوند و در صورت بروز آتش سوزی، شعله های آتش از طریق سیم های برق به سادگی به اطراف و سایر مغازه ها نیز سرایت می کند.
آواربرداری و مرمت مغازه‌هایی که در اردیبهشت ماه سال گذشته طعمه حریق شده بودند، در طی ۸ ماه پس از آتش سوزی با همکاری میراث فرهنگی، کسبه بازار و شهرداری و با اعتباری بالغ بر ۵میلیارد تومان انجام شد.
این در حالی است که امکان آتش سوزی نه فقط در سرای ایکی قاپیلار بازار تبریز که در گوشه گوشه این بازار ، همچنان یک خطری جدی است و باید پیش از وقوع دوباره آتش، فکری به حال آن کرد.
تجهیز بازار تبریز به سیستم اعلان حریق، شدنی یا نشدنی؟
هرچند حوادث و آتش سوزی در چند سال اخیر در بازار تبریز، نصب سیستم های اعلان حریق را ضروری کرده و در چند ماه اخیر و بعد از حادثه تلخ سرای ایکی قاپیلار تبریز این موضوع رسانه ای شده است،اما همچنان خبری از این سیستم و استقرار آن در بازار تبریز نیست.
آنطور که احمد حمزه زاده ، مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی می گوید: در صورت تامین اعتبار لازم سیستم اعلان حریق هوشمند بازار، در بازار مستقر می شود.
او تاکید می کند که استقرار این سیستم با رصد اداره کل میراث‌فرهنگی و پایگاه بازار، توسط شرکت‌های دانش‌بنیان بررسی و توسط سازمان آتش‌نشانی مورد بررسی قرار گرفته و اجرای آن در برنامه پایگاه میراث جهانی بازار قرار دارد و بعد از تأیید آتش‌نشانی با توجه به اعتبار بالای موردنیاز برای اجرای آن باید بازاریان مشارکت داشته باشند.
حمزه زاده می گوید: نصب سیستم اعلان حریق هوشمند در گذرها و معابر اصلی بازار باید با همکاری شهرداری و میراث فرهنگی صورت پذیرد اما برای مغازه‌های بازار کسبه، خودشان باید اقدام نمایند.
خطر آتش سوزی، همچنان بیخ گوش بازار
اصلاحات در شبکه برق بازار تبریز از اولویت‌هایی است که کارشناسان آثار تاریخی تاکید دارند باید هر چه زودتر در دستور کار قرار بگیرد. افزون بر این، هوشمندسازی تجهیزات آتش‌نشانی در حال استفاده در بازار از دیگر اقداماتی است که ضرورت زیادی دارد.
این راهکارها می‌توانند در کوتاه‌مدت در بهبود وضعیت بازار و کاهش ریسک حوادث طبیعی و انسان‌ساخت موثر باشند،به گفته کارشناسان یک راهکار اساسی دیگر این است که برای یکایک واحدهای تجاری در بازار تبریز شناسنامه فنی تهیه شود و تمدید پروانه کسب منوط به تایید شناسنامه فنی شود.
طبعا با این اقدام تمام واحدهای تجاری و ابنیه بازار تبریز ناگزیر خواهند بود به سیستم‌های اعلان و اطفای حریق مجهز شوند.