بخش عمده ای از افراد جامعه ی شهری را سالمندان تشکیل میدهند و این سالمندان برای انجام فعالیت های اجتماعی خود باید بتوانند با محیط شهری به درستی ،تعاملی دوسویه داشته باشند،فضاهای شهری علاوه بر اینکه بر تحرک و استقلال و کیفیت زندگی سالمندان تاثیر زیادی دارند بلکه بر توانایی و چگونگی پیر شدن آنها نیز تاثیر گذارند.
به گزارش آذر صبح، از آنجا که تفریح، بخش عمده ای از زندگی سالمندان را تشکیل میدهد،سالمندان به فراخور سن و وضعیت جسمانی خود نیاز دارند که زمان بیشتری را برای استفاده از پارک ها و بوستان ها که مهمترین قسمت فضاهای سبز شهری هستند اختصاص دهند. این بخش از شهروندان جامعه، به واسطه مشکلاتی که اغلب در وضعیت جسمانی خود دارند و به دلیل وجود نیازهای جسمانی که در سنین سالمندی نیازمند آن هستند، نوعی از برنامه ریزی های دقیق را طلب می کنند که بتواند به وضعیت زندگی آنان کمک کند.
نقش برنامه ریزی مدیریت شهری برای دوران سالمندی شهروندان در حقیقت وظیفه ای بس سنگین است که در مطالعه های انسانی در شهرها آشکار می گردد و برنامه ریزان را موظف میکند که با ایجاد فضاهای لازم در این زمینه و لحاظ ضمانت اجرایی مناسب برای آن، نقش به سزایی ایفا کنند.از طرفی به فراخور اینکه استفاده خدمات مورد نیاز این شهروندان، در اولویت بندی های فضای شهری لازم است، نوع نگرش مدیریت شهری هم در این زمینه میتواند تاثیر گذار باشد.سالمندان لازم دارند که از تسهیلات محیط شهری بهتر استفاده کنند و وضعیت معابر موجود برای تردد آنها مناسب سازی گردد.
ایجاد فضاهای سبز مناسب برای استفاده سالمندان و ایجاد مکان هایی برای استراحت و تفریح این عزیزان و در دسترس بودن این فضاها ، محیط شهری را برای حضور سالمندان در شهرها مناسب می نماید.هرچند که قابلیت دسترسی آسان و ایمن بودن فضاهای شهری برای سالمندان نباید مورد غفلت قرار گیرد،.
در ارائه کلیه ی خدمات شهری به ویژه برای استفاده بهینه ی سالمندان، از تجربیات علمی و پژوهشی لازم نیز باید بهره جست، چرا که علاوه بر ایجاد فضاهای فیزیکی مورد نیاز سالمندان،لزوم توجه به آرامش و بهداشت روان این شهروندان مساله ی بسیار مهمی تلقی می گردد.
روش زندگی سالم، فعالیت های بدنی منظم و روابط اجتماعی مناسب با خانواده و همسالان، در بهبود سلامت روان بخش عظیمی از سالمندان می تواند موثر و مفید باشد و ایجاد محیط های مناسب در شهرها و محلات از عمده وظایف مدیریت جامع نگر شهری است.
حفظ و تقویت ارتباط های معنوی و مذهبی وایجاد فضاهای مناسب ارتباط با گروه های سنی کودکان و نوجوانان هم می تواند از عمده دلایل ایجاد نشاط و روحیه مناسب در سالمندان می باشد که لازم است مورد توجه قرار گیرد و برای آن برنامه ریزی گردد.
و با در نظر گرفتن لزوم ارتباطات جمعی با سالمندان ، مدیریت شهری باید با ایجاد فضاهای مناسب برای تعامل اقشار مختلف شهروندان و با نهایت دقت و ظرافت، به ایجاد و مناسب سازیمحیط های شهری برای سالمندان جامعه اهتمام ورزد.لذا با اقدامات در خور و شایسته، علاوه بر ایجاد فضاهای مناسب، برای حضور فعال سالمندان و دیگر گروه های حساس جامعه، می توان موقعیت مقایسه ای شهر ها را نیز به مرور ارتقا داده و بهبود بخشید.
شبنم خداخواه/ مشاور شهردار کلانشهر تبریز