تماشای جنگ

به گزارش آذر صبح، فیلم‌هایی که در فضای مجازی از تجمع و ازدحام مردم در کناره ارس پخش می‌شود، دلهره آور است، جمعیتی که در کنار رود ارس به تماشای آتش‌باری بین ارتش جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان ازدحام کرده‌اند، خودروهای بسیاری در کنار مرز پارک شده است، همه جریان شلیک خمپاره و راکت از سوی طرفین تا برخورد در مواضع یکدیگر را به تماشا نشسته‌اند.

در حالیکه کودکان در پس هر شلیک گلوله‌ای فریاد شادی سر داده و همه چیز را بازی تصور می‌کنند، زنان گریه می‌کنند، پیرمردها هم آه از نهادشان در می‌آید که در پس برخورد هر گلوله توپ و خمپاره‌ای جان انسان و انسان‌هایی گرفته می‌شود، قصه تلخ جنگ تنها کمی آن سوتر از ارس  قابل رویت است‌،

اصلاندوز منطقه مرزی در شمال اردبیل است و ارس رودخانه‌ای که مرز ایران را در این نقطه تعیین کرده است، درست در مقابل این شهر مرزی، شهر هورادیز جمهوری آذربایجان قرار دارد و در این منطقه شعله‌های جنگ زبانه می‌کشد، از تپه‌های مشرف بر مرز به راحتی  می‌توان شلیک خمپاره و راکت‌ها را از مواضع آذربایجان و برخورد آن با مواضع ارمنستان در مناطق اشغالی آذربایجان را دید و بر عکس.

هورادیز و مرزنشینان ایرانی در اصلاندوز مغان سال‌ها پیش در اوایل دهه ۷۰ شمسی نیز شاهد صحنه‌های  مشابهی بودند، در آن سال‌ها  جنگ جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان تازه شروع شده بود و با پیشروی ارامنه و تصرف شهرهای آذری‌نشین بسیاری از جمله غیرنظامیان کشته شده و صدها هزار نفر نیز با عبور از رودخانه ارس خود را به اصلاندوز و پارس‌آباد مغان رسانده و به مناطق امن در داخل مرزهای جمهوری آذربایجان منتقل شدند.

غروب‌ها ازدحام در مرز بیشتر می‌شود، برخی هم از پشت‌بام‌های خانه خود ماجرای جنگ را به تماشا می نشینند، شب‌ها تقابل آتش در دل تاریک آسمان صحنه‌های ویژه‌ای  ایجاد می‌کند، صحنه هایی از  رقص نور در آسمان و صدای رعب انگیز برخورد سلاح‌های سنگین بر زمین.

مقام‌های مسوول در استان اردبیل به مرزنشینان هشدار می‌دهند که تجمع  در مرز در وضعیتی که هر روز آتش جنگ بین ارتش جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان در آن سوی مرزها شعله‌ورتر می‌شود اقدامی خطرناک بوده و  مردم می‌بایست از این اقدام خودداری کنند.

بهروز ندایی، معاون سیاسی و امنیتی استاندار اردبیل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از ازدحام برخی مرزنشینان و تماشای تبادل آتش در آن سوی مرز انتقاد کرده و افزود: منطقه در وضعیت خطرناکی است، هر آن احتمال حادثه‌ای وجود دارد و شهروندان باید بیش از گذشته به موضوع حساس بوده و نکات ایمنی را رعایت کنند.

فرمانداری شهرستان اصلاندوز مغان چند روز قبل با صدور اطلاعیه‌ای با اشاره به اصابت چندین گلوله جنگی در پی درگیری نیروهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان در آن سوی مرز، از اهالی منطقه خواست تا از حضور در نوار مرزی خودداری کنند.

این فرمانداری با اشاره به برقراری امنیت کامل در مرزهای ایران از مردم منطقه خواسته است تا آرامش خود را حفظ کرده و از حضور و تجمع در مرز خودداری کرده و از دامن زدن به هرگونه شایعات بپرهیزند.

اما با وجود این هشدارها هنوز هستند تعداد زیادی که در روستاها و شهرهای مرزی به تماشای جنگ در آنسوی ارس می‌پردازند و به اعتقاد صاحب نظران می‌بایست اقدامات جدی در ممنوع کردن تجمع در نقاط مرزی از سوی مسوولان صورت گیرد.

به گفته آنها، در روزهای گذشته دهها گلوله توپ و راکت و خمپاره  طرف‌های درگیر در آن سوی مرز به مناطق مرزی کشورمان اصابت کرده و اگر یکی از این گلوله ها به  میان اجتماع کنندگان در مرز برخورد کند فاجعه بزرگی اتفاق خواهد افتاد و باید از همین اکنون  اقدام قاطع در این زمینه صورت گیرد.

وضعیت حساس در مناطق مرزی استان اردبیل 

اصلاندوز مغان و مردمش این ایام روزها و شب‌های سختی را می‌گذرانند، جنگ در کنار گوش آنها در جریان است،  شب‌ها صدای مهیب برخورد گلوله های توپ و خمپاره و پرواز هواپیما و بالگردها خواب راحت را از چشم مرزنشینان می‌رباید، کودکان نیز با صدای هر انفجار و به لرزه افتادن شیشه‌های منازل بر ترس‌شان افزوده می‌شود.

هر آن در اصلاندوز مغان احتمال بروز حادثه‌ای وجود دارد، مثل چند روز پیش که خمپاره‌ای در کنار مدرسه روستای قره‌قباق فرود آمد، خمپاره هایی نیز بر زمین کشاورزی روستاییان  برخورد کرد و جنگل‌های حاشیه ارس که با برخورد گلوله‌های سنگین در کناره ارس آتش گرفته و از بین رفت.

شهروندان اصلاندوز از این بیم دارند که حادثه مشابه شهرستان همسایه‌شان خداآفرین برای آنها نیز تکرار شود؛ در هفته گذشته  اصابت خمپاره  در روستای پرویزخانلو  در شهرستان مرزی خداآفرین موجب تخریب ۶ واحد مسکونی شده و  یک کودک ۶ ساله نیز بر اثر اصابت ترکش مصدوم و روانه بیمارستان شد.

مریم ، زنی میانسال در روستای قره‌قباق اصلاندوز گفت: درست مقابل چشمانم گلوله خمپاره به نزدیکی مدرسه روستا افتاد، خدای نکرده اگر این گلوله به دبستان و یا یکی از منازل روستا اصابت ‌می‌کرد فاجعه ای رخ می داد.

وی بیان کرد: برخی از روستاییان از ترس تکرار  اصابت گلوله‌های توپ و خمپاره به پارس‌آباد مغان و خانه‌های بستگان خود رفته‌اند.

رحیم جوانی کشاورز است که با نشان دادن محل اصابت گلوله توپ و خمپاره به مزرعه پنبه‌اش می‌گوید: ادامه آتش‌باری و اصابت گلوله‌های توپ و خمپاره خسارت‌هایی به کشاورزان وارد می‌سازد و بیم آن می‌رود که تداوم آن به  مناطق مسکونی و حتی جان مردم آسیب زند.

در این حال عباس مینایی، فرماندار شهرستان اصلاندوز مغان با تایید برخورد گلوله های توپ و خمپاره به این شهرستان گفت: این گلوله‌ها خوشبختانه به مناطق غیر مسکونی فرود آمده و تاکنون خسارت مالی و جانی به همراه نداشته است .

بهروز ندایی ، معاون سیاسی و امنیتی استاندار اردبیل نیز گفت: تاکنون گزارشی از خسارت وارده بر اثر برخورد گلوله سلاح‌های سنگین ناشی از درگیری در آن سوی مرز به شهرستان اصلاندوز مغان نداشته‌ایم و این گلوله‌ها عمدتا در دشت و جنگل‌های حاشیه ارس فرود آمده است.

وی بیان کرد: مقام‌های مسوول ایرانی به طرف‌های آذری و ارمنی چند بار در این زمینه تذکر داده‌اند.

او اظهار کرد: نیروهای نظامی و انتظامی در مرزهای استان در آماده باش بوده و مراقب اوضاع هستند، تاکنون تعرضی نیز به مرزهای هوایی و زمینی کشور صورت نگرفته است.

سردار قاسم رضایی، فرمانده مرزبانی ناجا هم هفته گذشته با اشاره به  اصابت چند گلوله به نقاط مرزی ایران گفت: به‌طور جدی به طرفین مناقشه در این زمینه تذکر داده‌ایم.

وی افزود: شرایط عادی در مرزهای ما با هر دو کشور وجود دارد و امنیت کامل در مرز حکمفرما است.

مناقشه میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه قره‌باغ کوهستانی در سال ۱۹۸۸ میلادی آغاز و در سال ۱۹۹۲ میلادی به درگیری‌های نظامی تبدیل شد.

بر اثر این مناقشه هفت شهرستان جمهوری آذربایجان به تصرف نیروهای ارمنستانی درآمد.

در سال ۱۹۹۴ میلادی با میانجیگری گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا آتش‌بس میان طرفین مناقشه برقرار شد، ولی تلاش‌های بین‌المللی برای حل مسالمت‌آمیز این مناقشه تا به حال نتیجه‌ای نداشته است.

از هفت روز پیش درگیری‌ها بین نیروهای ارتش آذربایجان و ارمنستان دوباره شعله‌ور شده است، هر دو طرف همدیگر را به آغاز درگیری ها متهم می‌کنند.

جمهوری آذربایجان اعلام کرده  که در جریان درگیری‌های اخیر موفق به آزادسازی بخشی از مناطق اشغالی خود از جمله شهر فضولی و چند روستای دیگر از تصرف ارتش ارمنستان شده است./ ایرنا