طرح پاییزه کتاب،نفسی بر جان نحیف کتابفروشان تبریز

به گزارش آذر صبح، به نقل از ایرنا، پنج سال از زمان اجرای طرح‌های حمایتی خانه کتاب با نام ‘کتاب‌فروشی به وسعت ایران’ می گذرد و تاکنون پنج تابستانه، پنج پاییزه و پنج عیدانه کتاب برپا شده است که آخرین دوره آن «طرح پاییزه کتاب» ۳۰ آبان ماه خاتمه یافت.

طرح پاییزه کتاب ۹۹ از روز شنبه ۲۴ آبان همزمان با بیست‌وهشتمین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «دانایی؛ مانایی» کار خود را در ۸۳۵ کتابفروشی عضو طرح در ۳۱ استان کشور آغاز کرد و تا ۳۰ آبان ماه ادامه یافت.

در این‌طرح، ۶۴۲ کتابفروشی از مراکز استان‌ها و ۱۹۳ کتابفروشی از سایر شهرستان‌ها برای حضور در پانزدهمین دوره طرح توزیع یارانه از طریق کتابفروشی‌ها اعلام آمادگی کردند. همچنین در این دوره، ۱۰۵ کتابفروشی برای نخستین بار به طرح پاییزه کتاب ۹۹ پیوستند.

سقف مجاز خرید برای هر خریدار در این طرح ۲ میلیون ریال تعیین شد که علاقمندان با ارایه کدملی توانستند کتاب های مورد نیاز خود را خریداری کنند.
از مزایای اصلی این طرح، تشویق مردم به خرید بیشتر کتاب و متعاقب آن افزایش نرخ مطالعه و کتابخوانی در کشور است؛ از این گذشته این طرح مشوقی برای تقویت کتاب‌فروشی ‌های کشور برای بقا می تواند باشد که کرونا نیز نفس شان را بند آورده است.
هر چند این امر (طرح حمایتی فروش کتاب) در نوع خود خوب و قابل تحسین است؛ اما هر طور که به این معادله نگاه کنیم، این یارانه‌ها نمی‌تواند آن طور که باید و شاید نرخ مطالعه و آگاهی در جامعه را افزایش دهد، زیرا مطالعه امری ذاتی و خودجوش است که در بستر زمان و با کارهای درازمدت فرهنگی شکل می گیرد.
البته کتاب‌فروشان به هر تقدیر و به همین میزان، هم از توجه سیاستگذاران و مدیران فرهنگی از طریق اجرای این طرح ابراز رضایت و خوشحالی می کنند و هم به آشتی تدریجی و قدم به قدم جامعه با کتاب و کتاب‌فروشی‌ و کتاب‌خوانی امید بسته‌اند.
برای اطلاع از حال و روز کتاب در طرح های حمایتی فروش کتاب، پای صحبت خادمانی که عمری در روشن نگه داشتن چراغ خانه کتاب صرف کرده اند و با وجود درآمد بیشتر اصناف دیگر همچنان با جان و دل در این عرصه می کوشند، نشستیم.

اگر کرونا نبود، استقبال بیشتر هم می شد

مدیر کتاب فروشی دهخدا در تبریز، با ابراز رضایت از طرح پاییزه کتاب، اظهار کرد: در عالم انصاف باید گفت هرقدر فروش کردیم، اعتبار دادند و این بار اگر زیاد هم می خواستیم می دادند؛ از این طرح راضی و شاکر هستیم، زیرا نسبت به ماه های قبل فروش نسبتا خوبی داشتیم.
محمدتقی امین پور با بیان اینکه با اجرای این طرح افرادی که به ندرت به کتابفروشی ها می روند نیز آمدند، افزود: علاوه بر جنبه ریالی باید جنبه معنوی مساله را هم نگاه کرد؛ همراهی مشترک بین مردم، خانه کتاب ،فرهنگ و ارشاد و فروشنده حلقه ای بود که ایجاد شد.
وی با تقدیر از اجرای چنین طرح هایی برای رونق بخشی به فروش و مطالعه کتاب در جامعه، بیشترین طیف مراجعه کننده به کتابفروشی را جوانان و بخصوص قشر دانشجو اعلام و اظهار کرد: البته افراد عادی و کمتر دیده شده نیز به خاطر طرح تخفیف در این ایام به کتابفروشی آمدند که باعث نشاط و سرزندگی حیات فرهنگی است و برای ما کتابفروشان نیز قوت قلب بود.
مدیر کتابفروشی دهخدا، از افزایش فروش ۳۰ درصدی کتاب در طول اجرای طرح خبر داد و گفت: این طرح به نفع کتابفروشی ها هم هست؛ بیشترین کتاب های فروش رفته به ترتیب در موضوعات رمان، فلسفه، تاریخ و علوم سیاسی بود.
امین پور خواستار تداوم این طرح و نیز افزایش طرح های حمایتی فرهنگی نظیر این برای رشد سرانه مطالعه کتاب در جامعه شد و خاطرنشان کرد: این طرح (اختصاص یارانه خرید کتاب) اصلا هزینه ای برای دولت نیست، تداوم این طرح در فصول و مناسبت های مختلف کار شایسته و خدمتی به عرصه فرهنگ و کتاب است.

زمان اجرای طرح اصلا مناسب نبود

مدیر کتابفروشی حامد نیز در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه نفس اجرای طرح خوب است اما از نظر بازه زمانی اصلا مناسب نبود، اظهار کرد: از طرفی همه جا را قرنطینه می کنیم و مدام در رسانه ها اعلام می کنند که تجمع نباشد ولی با اجرای چنین طرحی در اوج شیوع کرونا و در فصل پاییز، کتابفروشی ها شلوغ شدند.

حامد نخجوانی با بیان اینکه به خاطر شرایط ناشی از کرونا اگرچه فروش آنلاین و ارسال رایگان را برقرار کرده ایم، گفت: قاعده کتابفروشی های سنتی حضور کتابخوانان حرفه ای در کتابفروشی و قفسه گردی است و چه بسا ضمن جست و جوی کتاب به کتابی برمی خورند که نه نامش را شنیده اند و نه از وجود چنین کتابی خبر داشتند.

وی استقبال حضوری و غیرحضوری مردم از این طرح را رضایت بخش توصیف کرد و افزود: اعتبار اختصاص یافته در این دوره نیز مناسب بود و به محض اتمام اعتبار، بعد از مدتی شارژ می شد و ما علاوه بر فروش حضوری به سایر شهرستان ها نیز کتاب ارسال می کنیم اما از نظر بازه زمانی ناشی از کرونا اجرای طرح در این مقطع به صلاح نبود.

در تخصیص اعتبار نظر کارشناسی اعمال نمی شود

مدیر انتشارات شایسته که فعالیت کتابفروشی را از سال ۱۳۶۸ و فعالیت انتشاراتی از سال ۱۳۷۳ آغاز کرده است، در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: بنابه دلایلی اجرای طرح پاییزه کتاب رضایت بخش نبود و نسبت به دوره های قبل کم لطفی شد.

محمد زارع با بیان اینکه توزیع اعتبارات عادلانه و کارشناسی نبود، خاطرنشان کرد: باید سابقه و وسعت کتابفروشی و نیز تعداد کتاب های موجود را در اعطای اعتبارات در نظر بگیرند، اعتبار ما در سه روز اول تمام شد و تا ابلاغ اعتبار مجدد، دو روزی طول نکشید و این امر اعتراض مشتریان را در پی داشت که مگر تا سی ام آبان نیست و به مدت یک هفته نیست؟ و این در حالی است که ما از حساب خودمان به مشتریان تخفیف می دادیم.

وی با بیان اینکه اگر این روند ادامه یابد از سال آینده ما در این طرح شرکت نمی کنیم، افزود: ما نمی گوییم سهمیه کتابفروشان کوچک را کم کرده و به ما بدهند اما اگر هدف هدف حمایت از قشری است که ارتباطش با ناشر و کتابفروش است، راهش این نیست چرا که ما به مشکل برمی خوریم؛ ما فقط کتاب می فروشیم و سایر اقلام فرهنگی اصلا نمی فروشیم که با فروش صرف کتاب، هزینه اجاره و کارکنان را به زور تامین می کنیم و من به عنوان مدیر انتشارات و کتابفروشی به اندازه همان کارمندم درآمد دارم و فقط و فقط به عشق این کارو به خاطر سابقه چند ساله در این صنف ادامه می دهم.

مدیر کتابفروشی شایسته بازه زمانی این طرح را هم به علت کرونا و هم به خاطر شروع ترم جدید دانشگاه ها بسیار نامناسب دانست و گفت: این طرح می توانست زودتر از این اجرا شود.

زارع همچنین با اشاره به اجرای محدودیت های ۲ هفته ای در سراسر کشور و متعاقب آن تعطیلی کتابفروشی ها خاطرنشان کرد: الان ترم جدید دانشگاه ها شروع شده است و اوج کتاب یابی دانشجو است که اگر کتابفروشی ها جزو مشاغل گروه یک نباشند، بسیار متضرر می شویم .

وی با بیان اینکه در حالت عادی نیز کتابفروشی ها زیاد شلوغ نیستند، افزود: خواسته جمعی کتابفروشان این است که اجازه دهند ما با رعایت پروتکل ها و در حالت کرکره نیمه باز که بیشتر به صورت فروش آنلاین و ارسال پستی است، فعالیت کنیم؛ ما سفارشاتی را از روز قبل از تهران گرفته ایم که امروز توسط باربری به محل کتابفروشی می رسد، بنابراین مجبور به باز کردن و تحویل کتاب هستیم.

مدیر کتابفروشی شایسته با بیان اینکه من امسال چهارمین سال متوالی است که سودی از کتاب برنمی دارم و هزینه ها سربه سر است و فقط حقوق کارمندی دارم، گفت: فقط عشق و علاقه مرا مجبور به ماندن در این صنف می کند.

زارع در عین حال بسیاری از کتابفروشان را از برگزاری طرح فصلی فروش کتاب راضی دانست و اظهارکرد: اکثر کتاب فروشان موافق این طرح هستند، چون سبب رونق کتابفروشی می‌شود که یکی از قشرهای آسیب‌پذیر جامعه هستند و این طرح جهت پیشبرد فضای مطالعاتی کشور انجام می‌شود.

فروش بیش از ۹ میلیارد ریالی در طرح پاییزه کتاب

معاون فرهنگی مطبوعاتی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی  در گفت و گو با ایرنا از فروش ۹ میلیارد و ۱۶۱ میلیون ریال کتاب در طرح پاییزه کتاب در استان خبر داد و افزود: در طول یک هفته از اجرای این طرح، بیش از ۲۰ هزار جلد کتاب به فروش رفته است.

وحید حسین زاده این دوره را پانزدهمین دوره حمایتی فروش کتاب اعلام کرد و گفت: در این دوره ۵۱ کتابفروشی در استان مشارکت داشتند که ۳۲ کتابفروشی از تبریز و ۱۹ کتابفروشی نیز سایر شهرستان های بودند این در حالی است که در دوره چهاردهم که تابستان گذشته بود، ۳۸ کتابفروشی مشارکت داشتند که ۳۰ کتابفروشی از تبریز و فقط ۸ کتابفروشی از شهرستان ها بودند.

معاون فرهنگی ادره کل فرهنگ و ارشاد آذربایجان شرقی با بیان اینکه در دوره های قبل کتب دانشگاهی جزو طرح حمایتی نبود اما در ۲ دوره اخیر این کتاب ها نیز مشمول تخفیف شده اند، افزود: اعتبار استان با توجه به تعداد واحدهای مشارکت کننده است اما این اعتبار شناور بوده به نسبت فعالیت و فروش کتابفروشی اعتبارش نیز افزایش می یابد.