شنبه, ۱۸ مرداد ۱۴۰۴ / ۰۸:۳۴:۱۴
هزاران پروژه عمرانی نیمه‌تمام، همان جای زخم‌هایی است که برخی مسئولان روی تن اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی بر جای گذاشته‌اند.
به گزارش آذر صبح، مهر نوشت: ۸۰ هزار کار نیمه تمام کشور روی زمین مانده است. این عدد برای رانندگان تاکسی که هرروز در مسیرشان با دهها پروژه ناتمام مواجه اند، ملموس است.
روشن است که نبود یا کمبود اعتبار، اصلی ترین علت نیمه کاره ماندن پروژه‌های عمرانی در سطح کشور است. در عین حال سوال این است که با علم به این وضعیت اقتصادی، چرا پروژه‌هایی آغاز شده است که نیمه کاره مانده و همچنان این روند ادامه دارد؟
یکی از علل شور و شوق مسئولان برای آغاز پروژه‌های جدید، ساختن ویترینی جذاب از عملکرد خود است. علاقه مردم به پروژه‌های عمرانی زیاد است و مسئولان به این باور رسیده‌اند که برای اثبات کارآمدی خودشان، باید به جای حوزه‌های فرهنگی و زیرساختی، دست به اجرای پروژه‌های عمرانی بزنند.
در این میان آنچه همیشه به دور از هیاهو شکسته و از بین رفته، اعتماد عمومی است. اگر امروز در بسیاری از موضوعات، مردم از دولت و دستورالعمل‌های آن پیروی نمی‌کنند، بی ارتباط با همین پروژه‌های نیمه تمام نیست. آنها از وعده‌هایی که داده شده و پروژه‌هایی که آغاز و به سرانجام نرسید، خسته شده‌اند.
بدترین بلای سیاسی برای دولت
یک دکترای جامعه‌شناسی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: «رشوه، رانت، روابط مداری، بی‌قانونی، ضعف کنترل و نظارت از جمله دیدگاه‌هایی است که در مردم شکل گرفته و البته بدترین بلای سیاسی برای دولت است.»
امان‌اله قرایی مقدم، بر نظریات جامعه شناسانی همچون فرانسیس فوکویاما و جیمزکلمن اشاره کرده و افزود: «از دست رفتن سرمایه داخلی و خارجی در ایران از سایر نتایجی است که در این میان پدیدار می‌شود و بدین ترتیب، سرمایه به خطر می‌افتد.»
به تعبیر این جامعه شناس، با بی اعتمادی به وجود آماده، مردم نیز اعتماد خود را نسبت به مسئولان از دست داده و در نتیجه بدترین ضربه از حیث سیاسی، اقتصادی، روحی و روانی شکل گرفته است.
با عدم تکمیل پروژه‌ها نیمه تمام شکاف بین دولت و مردم بیشتر می‌شود
او بر عمیق‌تر شدن شکاف بین دولت و مردم هم اشاره کرده و به خبرنگار مهر گفت: «عدم تکمیل پروژه‌های نیمه‌کاره، روابط مداری و مسئله رقابت در سرمایه را مطرح می‌کند که در نتیجه بدترین نارضایتی اجتماعی را به دنبال دارد.»
قرایی مقدم دولت را مقصر اصلی دانسته و افزود: «این مسئله همه جوانب را در برمی‌گیرد و دولت مقصر است؛ زمانی که دولت طرحی را تصویب کرده اما بودجه‌ای برای آن اختصاص نمی‌یابد، طبیعی است که عمر یک پروژه چندین ساله شود.»
قرایی مقدم، با بیان اینکه در این باره بیش‌ترین آسیب متوجه جوانان است، ادامه داد: «وقتی برای اجرای پروژه‌ای نیروی کار جذب اما پس از مدت کوتاهی پروژه متوقف می‌شود، آسیبی که جوانان از حیث اقتصادی و اجتماعی می‌بینند، بسیار شدید است.»
حدود ۵ درصد از کل پروژه‌های نیمه تمام کشور در آذربایجان شرقی
مصطفی بهنیا، دبیر کمیسیون بهبود فضای کسب و کار اتاق بازرگانی تبریز هم این موضوع را تأیید کرده و از بیکار شدن چهار میلیون کارگر فصلی در نتیجه ناتمام ماندن پروژه‌های عمرانی خبر داد.
اینجا در آذربایجان شرقی، معاون عمرانی استاندار پیش تر از وجود ۱۸۶۰ پروژه نیمه تمام خبر داده بود. یعنی حدود پنج درصد از کل پروژه‌های نیمه تمام کشور در این استان است.
در این باره، احمدعلیرضا بیگی، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: «طی سال‌های گذشته در جهت جذب اعتبارات در رتبه‌های آخر قرار داشتیم که این مسئله، ناشی از ضعف و یکی از علل نیمه کاره ماندن پروژه‌ها است.»
او اضافه کرد: پروژه‌های عمرانی نیمه تمام در سراسر ایران زیاد است و اعتبارات اختصاص داده شده در این راستا متناسب با نیاز نیست.
تورم، عامل دیگری است که علیرضابیگی بر آن تأکید، و از عدم توجه به این موضوع مهم اقتصادی انتقاد کرده و افزود: «بودجه عمرانی از سال ۱۳۹۲ نسبت به بودجه سال ۱۴۰۰، ۹۶ درصد است که به هیچ عنوان با تورم انطباق ندارد و با چنین هزینه‌هایی هیچ پیشرفت عمرانی در کشور رخ نمی‌دهد.»
طی سال‌های گذشته در جهت جذب اعتبارات در رتبه‌های آخر قرار داشتیم که این مسئله، ناشی از ضعف و یکی از علل نیمه کاره ماندن پروژه‌ها است
به گفته نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی، از طرفی سخت‌گیری که در نوبه خود قابل تأمل است در واگذاری پروژه‌های عمرانی به بخش خصوصی مطرح می‌شود که در واقع ما در موضوع جذب سرمایه گذار چندان توفیقی به دست نیاورده‌ایم.
علیرضابیگی توضیح داد: «اگر از مسئولین امر سوال کنیم که در حوزه جذب سرمایه گذار چه اقداماتی انجام داده‌اند، دست خالی هستند.»
به گفته بیگی، شکاف میان مردم و دولت، از نتایج طبیعی کارهای نیمه تمام است و از این رو «منابع ارزشمند باید در اولویت تخصیص هزینه‌ها قرار گیرد اما متأسفانه چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد و یکی از عوامل اصلی ایجاد گسست بین مردم و مسئولین است.
بیگی یادآور شد که اگر منابع در مسیری که مردم تمایل دارند، هزینه شود تأثیرات و اثربخشی بسیار بیشتری به دنبال خواهد داشت.
حالا مردم از هر مراسم کلنگ زنی در هرکجای استان و شهر هراس دارند. آنها به این باور رسیده‌اند که این کلنگ زنی‌ها بیشتر از آنکه رفع مشکلات را به دنبال داشته باشد، دردی بر دردهای قبلی اضافه می‌کند.
تحریم‌های ناجوانمردانه و کمبود اعتبار، چیزی است که مسئولان با آن کارهای نیمه تمام خود را توجیه کرده‌اند؛ اما مسئله اصلی حرکت‌های تبلیغاتی است.
اگر مسئولان جدید، به جای شروع پروژه‌های تازه همان پروژه‌های نیمه تمام قبلی را تکمیل کنند، در چشم مردم مسئول کارآمدتری جلوه می‌کنند. و البته این توصیف زیبا را نباید فراموش کنند که: «کار را که کرد؟ آنکه تمام کرد.»
