شنبه, ۱۸ مرداد ۱۴۰۴ / ۱۸:۱۴:۴۲
محلات شهری، یکی از عناصر مهم و موثر در حیات اجتماعی شهرها هستند.
به گزارش آذر صبح، امروزه با رشد سریع و فزاینده ی شهرنشینی و افزایش وسعت شهرها، مدیریت کلان شهریِ ، با مشکلاتی روبرو شده است و با توجه به پیچیدگی و تنوع مشکلات شهری، ناهنجاری های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ، مشکلات محیط زیست شهری و ترافیک و … مدیریت شهری باید رویکرد جدیدی را در این راستا در پیش گرفته و ارائه دهد.
یکی از کارآمدترین روش های مدیریت شهری، که امروزه می تواند بسیاری از موانع مدیریتی را هموار ساخته و تسریع بخشد، مدیریت محله محور در شهرهاست.
در گذشته ،وجود فرهنگ مشارکت، مشورت و همفکری در حل مسائل و مشکلات محلات یکی از محورهای اداره ی شهرها در کشور ما بوده است و مردم برای تامین امنیت و توان افزایی خود و رفع مشکلات و کاهش آسیب های اجتماعی از بزرگان و معتمدین محلات یاری می گرفتند که این امر،یکی از ظرفیت های بزرگ در فرهنگ غنی آذربایجان بوده است.
هرچند که فرهنگ محله محوری امروزه نیازمند احیا و بازآفرینی است، اما این مهم از دیرباز مورد توجه شهروندان قرار گرفته است و هنوز هم در بعضی محلات شهر می توان این دیدگاه را در بزرگان و معتمدین محله ها دید که با بزرگ منشی و درایت بسیاری از موانع موجود در محلات را با همراهی و همدلی هموار می کنند.
محله ها به عنوان هویت اجتماعی و فرهنگی در شهرها، علاوه بر ابعاد کالبدی که دارند، دارای ماهیت سنتی و هویت جمعی بوده و از عوامل کلیدی توسعه ی محلی شهرهای بزرگ نیز به شمار می روند.
در دیدگاه محله محوری مدیریت شهری ، اداره ی بخشی از امکانات محله به ساکنین همان محله سپرده می شود و مشارکت مردم در این راه ، از اهمیت خاصی برخوردار است ، چرا که خودِ مردم به عنوان مصرف کنندگان اصلی خدمات ، نسبت به پتانسیل ها و کاستی های موجود در محلاتِ خود، آگاهی بیشتری دارند و همواره می توانند نقش گره گشایی داشته باشند.
راهبردهای توسعه محله ای و اهمیت محله محوری در مدیریت شهری و شناسایی عوامل موثر در مشارکت مردم ، در حقیقت از راهکارهای توسعه ی پایدار اجتماعی محسوب می شود.
محله محوری ، یکی از راه های مناسب و مهم در بحث مراقبت ، نظارت و پیشگیری از آسیب های اجتماعی در محلات شهری و همچنین نسخه ی فرهنگی قابل توجهی بر دردهای اجتماعی شهروندان است.
جلب مشارکت مردم محله و ادغام اجتماعی در محلات، راه را برای توسعه های محله ای در شهرها هموار و مدیریت شهری را در مسیر رسیدن به اهداف اجتماعی و فرهنگی کمک می کند.
تجربیات نشان داده است که عدم مشارکت مردم در مدیریت شهری، باعث تحمیل زیان های زیادی بر شهر و شهروندان خواهد شد.
در بحث مشارکت اجتماعی هم ، شهروندان با همکاری در امور محلات، علاوه بر تاثیر مناسب و کاربردی، می توانند در تقسیم مناسب منابع انسانی و غیر انسانی تخصیص یافته هم تاثیرگذار باشند. امروزه با تغییر شکل زندگی های شهرنشینی، لزوم توجه بیشتر به فرهنگ عمومی در محلات و حتی در مجتمع های مسکونی به عنوان نمادی از زندگی اجتماعی بیشتر حس می شود. هرچند تفاوت های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و … در شکل گیری نوع مدیریت محله ای شهرها موثر است، ولی در نهایت ، ایجاد مدیریت محله محور در شهرها می تواند بسیاری از سختی های این روند را آسان تر سازد.
شبنم خداخواه – مشاور شهردار کلانشهر تبریز
