یکشنبه, ۶ مهر ۱۴۰۴ / ۰۷:۰۴:۰۵
منطقـه آزاد ارس در شـهریورماه سال ۸۳ رســماً فعالیت خود را آغــاز کرد، این منطقه به خاطر اسـتقرار در کنـار رود ارس و به ویژه همجواری بـا سـه کشـور جمهـوری آذربایجـان، ارمنسـتان و جمهـوری خودمختـار نخجـوان دارای ظرفیت های بسیار زیادی در بخش های مختلف از جمله در حوزه کشاورزی است.
به گزارش آذر صبح، با این وجود منطقـه آزاد ارس به علت وجود همین رودخانه ارس یکـی از مسـتعدترین منطقه برای توســعه کشــاورزی و آن هم کشاورزی مدرن و بروز است.
براساس آخرین آمار منتشر شده کل اراضــی زیــرکشــت منطقــه حــدود چهار هزار ۹۷۴ هکتـار است کـه در این میان حدود ۳۴ درصـد آن بـه کشـت آبـی، ۲۹درصـد بـه کشـت دیـم، ۳۱,۵درصـد بـه اراضـی باغـی و مابقـی بـه محصـولات گلخانـه‌ای اختصـاص یافتـه اسـت.
توسعه کشاورزی مدرن در منطقه آزاد ارس؛ از طرح تا اجرا
در هر صورت، از زمان شکل‌‌گیری این منطقه توجه به توسعه کشاورزی با شیوه‌های نوین به نوعی در منطقــه آزاد ارس یک اسـتراتژی مهمی بوده است چرا که بـا توجـه بـه وجـود منابـع آبـی دائمـی و فـراوان در منطقـه و امـکان دسترسـی بـه بازارهـای مناسـب برای محصـولات کشـاورزی، تدوین اسـتراتژی برای توسعه کشاورزی مدرن به هر حال برای این منطقه امتیاز بزرگی بوده است.
از این رو در سال‌های اخیر دست‌اندرکارن این حوزه در منطقه تلاش کرده‌اند، با اتخــاذ اســتراتژی‌ها و به خصوص با بهره‌مندی از فناوری‌های نوین، بخــش کشــاورزی این منطقه را متحول سازند تا اینکه عـلاوه بـر افزایـش سـهم ایـن بخـش در تولیـد ناخالـص داخلـی منطقـه بـا ارتقـای کیفیـت محصـولات کشـاورزی و روی‌آوری بــه محصــولات گلخانــه‌ای، ارگانیــک و ســالم امــکان صــادرات آنهــا بــه کشـورهای هـدف نیـز فراهـم شود.
فرصت‌ها و تهدیدهای کشاورزی مدرن در منطقه آزاد ارس
در واقع متولیان این حوزه با تدوین راهبردهایی چون بهبود روش‌های آبیاری و توسعه سیستم‌های آبیاری نوین، بسترسازی برای مشارکت بخش خصوصی، ارتقای بهره‌وری عوامل تولیدی و تأمین نهادهای کنترل شده کشاورزی در محیط می‌خواستند به توسعه کشاورزی بر پایه تکنولوژی‌های نوین دست یابند.
نکته مهمتر اینکه متولیان بخش توسعه کشاورزی مدرن در این منطقه با اجرای سیاست‌های دیگری همچون حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، توسعه کشت گلخانه‌ای و آموزش و ترویج در راه رسیدن به اهدافی چون راه‌اندازی صنایع تبدیلی، دسـتیابی بخـش کشـاورزی بـه سـهم ۱۵درصـدی ارزش تولیـدات منطقـه تا پایان سال ۱۳۹۹، حفاظت از منابع پایه تجدید‌شونده تولید محصولات کشاورزی، ایجاد واحدهای کشت گلخانه‌ای به میزان ۵۰ واحد، آماده‌سازی سایت دامپروری در سطح ۴۰هکتار، توسعه واحدهای آبزی پروری به میزان ۱۵واحد، افزایش تولید و بهبود راندمان در واحد سطح و … هستند.
حال آنچه در این راستا و با توجه به اقدامات، سیاست‌ها اجرایی و راهبردهای که برای توسعه کشاورزی مدرن در منطقه آزاد ارس پیش‌بینی شده و یا انجام شده که در این میان می‌توان به توســعه دشــت«گردیــان»، «گلفــرج» و ســایت گلخانــه‌ای بــه مســاحت ۱۴۰هکتــار و ارائــه تســهیلات بــرای فناوری‌هــای جدیــد کشــاورزی ماننــد کشــت محصــولات هیدروپونیــک، واقعیت موجود در حال حاضر نشــان می‌دهــد که ســهم بخــش کشــاورزی در تولیــد ناخالـص داخلـی منطقـه در سـطح رضایت بخشی نبوده است.
منطقه آزاد ارس؛ در تب و تاب کشاورزی مدرن
کوتاه سخن آنکه در این ارتباط و برای رسیدن به اهداف تعیین شده برخی کارشناسان و متخصصان این حوزه بر این باور هستند که بـا آسیب‌شناسـی بخـش کشـاورزی منطقـه نقـش و سـهم آن را در توسـعه منطقـه و در نتیجـه در تولیـد ناخالـص داخلـی منطقـه افزایـش داد.
بر این اساس، این گروه متخصص پیشنهاد می‌کنند، با ارائه تسهیلات لازم می‌توان با راه‌انـدازی مراکـز تحقیقـات کشـاورزی در این منطقه، زمینه انتقـال فناوری‌هـای مـدرن کشـاورزی، ایجـاد صنایـع تبدیلـی کشـاورزی و راه‌انـدازی واحدهـای آبزی‌پـروری را در این منطقه فراهـم کرد و همچنین توسعه می‌کنند که بـه فنـاوری بسـته‌بندی محصـولات کشـاورزی و محصـولات تبدیلـی جهـت صـادرات بـه بازارهـای هـدف توجـه کافـی شـود و در این زمینه معتقد هستند که بـا برگـزاری کلاس‌هـا، دوره‌هـا و کارگاه‌هـای آموزشـی و ایجـاد مرکـز ترویـج کشـاورزی ضمن آشنا کردن کشــاورزان بــا مزایــای بهره‌منــدی از فناوری‌هــا و تکنیک‌هــای نویــن کشــاورزی می‌توان در راه رسیدن به توسعه کشاورزی مدرن گام‌های موثری برداشت.
زندگی با طعم کشاورزی مدرن چرا و چگونه؟
در هر صورت یکی از مهمترین نکته‌هایی که در جمع‌بندی این تحلیل و گزارش می‌توان به آن اشاره کرد اینکه از گذشته و تا ابد کشاورزی به نوعی در زندگی انسان‌ها تعیین‌کننده بوده و در حال حاضر نیز این بخش به‌طـور مسـتقیم از طریـق تولیـد بیشـتر و صـادرات و به صورت غیرمسـتقیم از طریــق افزایــش تقاضــا بــرای خدمــات و کالاهــای صنعتــی بــه رشــد اقتصــادی کمـک می‌کنـد و در نتیجـه موجـب خلـق فرصت‌هـای شـغلی جدیـد می‌شـود.
از این رو در سالی که به نام اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال نامگذاری شده، بخش کشاورزی در این خصوص می‌تواند به عنوان یکی از ارکان مهم اقتصاد مقاومتی مطرح باشد و از طرف دیگر از آنجایی که کشاورزی مردمی‌ترین بخش اقتصادی است، با سرمایه‌گذاری و تدوین استراتژی‌های خاص می‌تواند سهم بسیار مهمی در توسعه پایدار و به ویژه تولید ناخالص داخلی هرکشور ایفا کند.
فرجام سخن اینکه در کشـورهای توسعه یافته و پیشـرفته با وجـود توسـعه روزافـزون صنعـت و فنـاوری، بخـش کشـاورزی همچنــان یکــی از بخش‌هــای مهــم اقتصــاد به حساب می‌آید چرا که در اکثر کشـورها جـدا از اینکـه بخـش صنعـت، گردشـگری، نانـو فنـاوری و … پیشـرفت بسـیاری داشـته‌اند و باگذشـت زمـان نقـش آنهـا در توسـعه کشـور افزایـش می‌یابـد، بخـش کشـاورزی و اهمیـت آن نیـز مـورد توجـه خـاص آنهـا بـوده به طـوریکه بـا وارد کـردن فنـاوری بـه بخـش کشـاورزی و مدرن‌سـازی آن، اصـلاح ژنتیـک محصـولات کشـاورزی و ایجـاد مراکـز پیشـرفته تحقیـق و توسـعه، روش‌هـای کاشـت نوینـی را پدیـد آورده‌انـد.
بدون شک در منطقــه آزاد ارس نیز با توجه به ظرفیت‌هایی که در این منطقه هست و در آینده نزدیک به آن اضافه خواهد شد، می‌توان حرکت رو به رشدی را در توسعه کشاورزی مدرن برداشت.
فارس
