توصیه‌های امام (ره) به صداوسیما؛ از بی‌طرفی تا استقلال

این بخشی از توصیه‌های امام خمینی(ره) درباره ساختارها و اصول‌هایی است که انتظار داشتند صداوسیما به عنوان رسانه‌ای که در همه نقاط ایران حضور داشته و دارد، به آنها پایبند باشد.

«همچنین رادیو و تلویزیون باید مستقل باشند و همه‌گونه انتقاد را با کمال بی‌طرفی منتشر سازند. بار دیگر تذکر می‌دهم که آنجا (صداوسیما) را از وابستگاه رژیم سابق تصفیه کنید. البته مصاحبه اشکالی ندارد ولو یک کمونیست بیاید و حرفش را بزند و در همان‌جا از شخص دیگری جواب بگیرد، این مانعی ندارد. خلاصه رادیو تلویزیون نباید در دست یک عده مفسده جو باشد …» (صحیفه نور، جلد ۱۲، صفحه ۸۵)

در این گزارش  تلاش شده است که بر توصیه‌های ایشان درباره صداوسیمای جمهموری اسلامی ایران و اصول و خط قرمزهایی که باید در این رسانه به آنها توجه می‌شده و باید همچنان توجه شود، مروری شود.

امام خمینی (ره) معتقد بودند که «تلویزیون از همه مسائل تبلیغی و آلات تبلیغی حساس‌تر است، برای اینکه هم گوش است و هم چشم. در چیزهایی دیگر حتی رادیو فقط گوش استفاده می‌کند، در روزنامه‌ها و مطبوعات چشم از آن استفاده می‌کند، رادیو تلویزیون گوش است و چشم؛ آن هم نه به این که مثلاً تیراژش مثل روزنامه کذا، ده هزار، بیست هزار، صدهزار، یک میلیون باشد، همه مملکت است، الان وضع جوری شده است که در دهات هم که می‌روید، آن مرد دهاتی که شاید درست خرج عائله‌اش را نتواند ادا بکند، یک رادیو خریده است یا یک تلویزیون دارد. همه جا هست، یعنی این چیزی که در تلویزیون نشان داده می‌شود در همه سطح مملکت و در بیرون هم هر جا که موج‌ها باید بروند همه جا منتشر می‌شود. این حرفی که در رادیو گفته می‌شود و در رادیو تلویزیون گفته می‌شود، مال یک طایفه نیست، مال یک جمعیت نیست، مال یک مملکت نیست، همه جاست، همه قشرها هستند …» (صحیفه نور، جلد ۹، صفحه ۷۵ )

«ما باید به مردم ارزش بدهیم، استقلال دهیم و خودمان کنار بایستیم و روی خیر و شر کارها نظارت کنیم. ولی این که تمام کارها دست ما باشد، رادیو و تلویزیون دست ماها باشد اما آن بیچاره‌ها که کار می‌کنند هیچ چیز دستشان نباشد، ولی ما که هیچ کاره هستیم دست ما باشد، به نظر من این صحیح نیست …» ( صحیفه نور، جلد ۱۹، صفحه ۲۰۶ )

ایشان همچنین درباره آینده صداوسیما نیز گفته بودند «باید این دستگاه دستگاهی باشد که بعد از چند سال تمام قشر ملت را روشن کند. تمام را مبارز باربیاورد، تمام را متفکر بار بیاورد، تمام اینها را مستقل بار بیاورد، آزادمنش بار بیاورد، از غرب‌زدگی بیرون کند، استقلال به مردم بدهد …» (صحیفه نور، جلد ۵، صفحه ۲۰۳ )
امام خمینی (ره) معتقد بودند: «رسانه‌های گروهی بویژه صداوسیما، این مراکز آموزش و پرورش عمومی می‌توانند خدمت‌های گرانمایه‌ای را به فرهنگ اسلام و ایران نمایند. بنگاه‌هایی که شب و روز ملت در سراسر کشور با آنها تماس سمعی و بصری دارند، چه مطبوعات در مقالات و نوشتارهای خود و چه صداوسیما در برنامه‌ها و نمایشنامه‌ها و انعکاس هنرها و انتخاب فیلم‌ها و هنرهای آموزنده باید همت گمارند و بیشتر کار کنند و از گردانندگان و هنرمندان متعهد بخواهند تا در راه تربیت صحیح و تهذیب جامعه وضعیت تمام قشرها را درنظر گرفته و راه و روش زندگی شرافتمندانه و آزادمنشانه را با هنرها و نمایشنامه‌ها به ملت بیاموزند و از هنرهای بدآموز و مبتذل جلوگیری کنند…» (صحیفه نور، جلد ۱۹، صفحه ۱۰۹-۱۱۰ )
معرفی اسلام در صداوسیما
بنیان‌گذار انقلاب اسلامی ایران (ره) درباره لزوم معرفی اسلام در رسانه‌ها و به ویژه صداوسیما اظهار کرده بودند: «اما آن که ما می‌توانیم این است که می‌توانیم به وسیله دستگاه‌هایی که داریم، به وسیله همین صداوسیما، به وسیله مطبوعات، به وسیله گروه‌هایی که در خارج می‌روند، اسلام را آن طوری که هست معرفی کنیم. اگر آنطوری که هست، آن طوری که خدای تبارک و تعالی فرموده است، آن طوری که در روایات و در قرآن ما هست، آن طور به مردم ارائه بدهیم و به دنیا ارائه بدهیم و همین خودش از هزارها توپ و تانک بیشتر می‌تواند مؤثر باشد …» (صحیفه نور، جلد ۱۸، صفحه ۲۴۳ )

«این دستگاه رادیو و تلویزیون که در خانه‌ها حتی روستاها، در همه جا نفوذ دارد، اگر صددرصد اسلامی نشد، معنایش این است که اسلام در ایران پیاده نشده است …» (صحیفه نور، جلد ۱۶، صفحه ۲۳۹)
«ما بخواهیم یک جمهوری اسلامی در ایران محقق بشود، همین که ما بگوییم جمهوری اسلامی، رای بدهیم به جمهوری اسلامی، کار تمام نیست، باید دستگاه‌های اطلاعاتیش، روزنامه‌هایش، رادیو، تلویزیون، ادارات، تمام مراکز دولتی و تمام مراکز ملی، بازار، در صحرا، در داخل، در کارخانه‌ها، باید طوری بشود که هرکسی وارد اینجا شد، خودش احساس کند که وارد شده است در یک دستگاهی که از اسلام آنجا خبر هست، اثر هست از اسلام، باید قدم اسلام در همه این دستگاه‌ها باشد و آن چیزهایی که برخلاف موازین اسلامی است برخلاف جمهوری اسلامی است که همه برخلاف مصالح ملت است اگر باشد اینها باید از بین برود.» (صحیفه نور، جلد ۱۰، صفحه ۱۱)
«مسائل ایران را آن طوری که هست بگویید»

امام خمینی (ره) معتقد بودند «یکی از وظایف تلویزیون و رادیو این است که مسایل را آن طوری که هست به مردم بفهمانند که مسایل چیست. هر کدامتان برنامه‌های خارجی دارید مسائل ایران را آن طوری که هست بگوئید. مطالبی که آنها در روزنامه‌هایشان می‌نویسند مطالبی را که آنها در رادیوهایشان می‌گویند بفهمانند به مردم خارج که اینها دروغ می‌گویند.» (صحیفه نور، جلد ۱۰، صفحه۱۵)

«از وظایف رادیو و تلویزیون و مجلات و سایر جاها این است که مسایلی که واقع شده است، بگویند…» (صحیفه نور، جلد ۳، صفحه ۲۵۱)
«پخش اخبار را در اختیار بگیرید و نگذارید یک اموری که برخلاف مصالح کشور است پخش شود…» ( صحیفه نور، جلد ۱۲، صفحه ۱۰۴)
«صداوسیما هرگونه انتقاد را بدون بی‌طرفی منتشر سازد»

ایشان معتقد بودند که «رادیو تلویزیون باید مستقل و آزاد باشد و همه گونه انتقاد را با کمال بی‌طرفی منتشر سازد.» (صحیفه نور، جلد ۱۲، صفحه ۲۳)

«من بارها گفته‌ام رادیو تلویزیون باید کاملاً مستقل باشد، و باید استقلالش محفوظ باشد و هیچ کس در آن دخالت نکند…» (صحیفه نور، جلد ۱۷، صفحه ۱۵۷ )

«این دو دستگاه صداوسیما است که باید اسلامی بشود. استقلالش را حفظ کنید. کسی اگر آمد خواست یک چیزی را تحمیل کند، ابداً به آن اعتنا نکنید و با استقلال و با قدرت، این دستگاه را راه اندازید…» (صحیفه نور، جلد ۱۲،صفحه ۸۵)

«تقلید از شرق و غرب با رادیو و تلویزیون اسلامی نمی‌سازد»

امام خمینی (ره) همچین درباره لزوم تقلید نکردن از رسانه‌های غربی اظهار کرده بودند: «باید کاملاً توجه داشت که به هیچ وجه ما نباید مقلد شرق و غرب باشیم، زیرا تقلید از شرق و غرب با رادیو و تلویزیون اسلامی نمی‌سازد. باید کاملاً مراقبت کنید و خوف از گفته‌ها و نوشته‌های این روشنفکران غرب زده ابداً نداشته باشید. این روشنفکران در فکر این هستند که مملکت را به خواست خودشان یک مملکت لوکس درست بکنند و دیگر هر چه خرابی هم باشد مانعی ندارد. آنها دلشان می‌خواهد یک مملکت غربی درست بشود، و حال این که مردم اینجا همه جدیت کردند برای اینکه اسلام در ایران پیاده شود، نه فقط یک صورت اسلام، و وقتی سر به اداره‌اش می‌زنیم اسلام در کار نباشد، باید شدیداً باروشنفکران غرب زده مبارزه کرد.» (صحیفه نور، جلد ۱۲، صفحه ۸۵-۸۴ )

«ما تا بخواهیم این کار کن‌های هر جا را، کارمندهای هر جا را، تا بخواهیم به آنها بفهمانیم که ما نباید همه چیزمان تقلید از غرب باشداین طولانی است…» (صحیفه نور، جلد ۱۰، صفحه ۱۲-۱۱)
«وقتی می‌بینم رادیو تلویزیون را هر وقتی بازش می‌کنم از من اسم می‌برد، خوشم نمی‌آید»

«من نظری به دیگران ندارم، راجع به خودم می‌گویم از این وضع رادیو تلویزیون خوشم نمی‌آید. واقع آن است که آن قدر که پابرهنه‌ها به رادیو تلویزیون حق دارند، ما نداریم. این یک واقعیت است و تعارف نیست؛ واقع این است که آنها این نظام را درست کرده‌اند و این نهضت را بوجود آوردند؛ همین جمعیت هستند که پیروزی را به دست آوردند؛ از قشر بالا کسی در این مساله حقی ندارد. البته ما هم در اصل مطلب شرکت داشته‌ایم، اما حق باآنهاست، من مدت‌هاست که وقتی می‌بینم رادیو تلویزیون را هر وقتی بازش می‌کنم از من اسم می‌برد، خوشم نمی‌آید…» (صحیفه نور، جلد ۱۹، صفحه ۲۰۶)