سعید فتح اللهی- فرهنگ دوچرخه سواری در شهرهای ایران آرام آرام در حال جا افتادن است که می تواند یک گام مثبت در عرصه سلامتی شهروندان و سوق دادن شهر به سمت کاهش آلودگی به شمار برود.
به گزارش آذر صبح، حرکت، عامل اصلی پویایی زندگی شهری و تداوم بخش فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی است.
امروزه در بسیاری از شهرهای درحالتوسعه جهان، رشد اقتصادی همراه افزایش سفرهای درون شهری است.
در عین حال متکی بودن الگوی سفر به خودرو در بسیاری از موارد مانعی در مسیر دستیابی به حمل و نقل شهری پایدار محسوب میشود.
رشد جمعیت و توسعه شهری سریع در کلان شهرهای کشورمان، از یک سو و تغییر در سبک زندگی از سوی دیگر به افزایش شدید حمل و نقل در شهرهای بزرگ مثل تبریز منجر شده، روند رو به رشد نیاز به جابهجایی و پویایی شهروندان موجب افزایش تعداد خودروها، سیر صعودی تراکم ترافیکی و نهایتا آلودگی زیست محیطی و بر هم زدن روابط سنتی اجتماعی و سلامت روانی است.
یکی از راهکارهای در نظر گرفته شده در برنامهریزی حمل و نقل درونشهری سازگار با محیطزیست، استفاده از دوچرخه و ایجاد مسیرهای دوچرخهسواری در کنار سایر شیوههای حملونقل عمومی و شخصی است.
دوچرخه یکی از قدیمیترین شیوههای حمل و نقل انسانی و مناسب برای محیطزیست شهری است و بر این مبنا ضروری است ساختارهای زیربنایی مناسب برای دوچرخهسواران در شهر فراهم شود.
استفاده از دوچرخه برای تردد، دامنهای از سلامتی و مزایای زیست محیطی و اجتماعی را در بر میگیرد، دوچرخه به عنوان ابزاری برای گذراندن اوقات فراغت همراه با شادی، یک وسیله نقلیه درونشهری غیر موتوری پاک در سامانه حمل و نقل نوین و نیز به عنوان یکرشته ورزشی مطرح است.
مهمترین وجه اشتراک فعالیتهای دوچرخه در هر سه دسته مذکور، فعالیت بدنی است که با توجه به فقر حرکتی ناشی از شیوههای نادرست زندگی عصر حاضر از اهمیت خاصی برای سلامت جامعه برخوردار است.
از طرفی این وسیله کوچک و کمهزینه، دارای ارزش زیادی در سامانه حمل و نقل شهری است.
بنابراین، دوچرخه به عنوان یک وسیله مؤثر در تسهیل رفت و آمد و کاهش ترافیک مطرح است. بهعلاوه معضل آلودگی هوا به ویژه در کلانشهرها و بخصوص باغشهر تبریز، به اهمیت دوچرخهسواری بهعنوان یکی از شیوه های مطلوب سفرهای درون شهری افزوده است.
در طول دو دهه گذشته استفاده از دوچرخه به طور معناداری در کشورهای اروپایی نظیر دانمارک، آلمان، سوئد و هلند افزایش یافته است. ارزان بودن نسبی قیمت و راحتی استفاده از آن سبب میشود که غالب افراد و اقشار جامعه بتوانند آن را تهیه کنند.
دوچرخه از نظر مصرف انرژی با صرفهترین وسیله نقلیه است، بنابراین دوچرخهسواری همانند پیادهروی، سالم و متناسب با محیطزیست است.
امروزه مردم به دنبال شیوههای مناسبتر و گستردهتر برای استفاده از دوچرخه میباشند و انتظار دارند که این شیوهی حمل و نقل در وضعیتی کاملاً امن و لذتبخش انجام شود.
دوچرخهسواری میتواند شیوهای لذتبخش از سفر و تفریح باشد و در عین حال معضلات ناشی از وسایل نقلیه موتوری را به حداقل برساند.
در نهایت از دوچرخه میتوان به عنوان یک عنصر فرهنگی یاد کرد که به کاهش شکاف اقتصادی و اجتماعی کمک میکند؛ دوچرخه میتواند عامل نزدیکی و همبستگی آن دسته از شهروندان یا سازمانهای مردم نهاد «سمن»ها باشد که از تخریبهای زیستمحیطی و شکافهای اجتماعی در شهرسازی امروزی نگران هستند.