دوشنبه, ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ / ۱۷:۱۶:۲۵
منطقه جنوبی آذربایجان شرقی متشکل از شهرستان های ملکان، بناب، عجب شیر و مراغه که به دلیل حجم بالای تولید و فرآوری خشکبار به قطب خشکبار کشور مشهورند، از قاچاق فزاینده آسیب می بیند.
به گزارش آذر صبح به نقل از ایرنا، بخش کشاورزی به عنوان یکی از حوزه های اقتصادی و اشتغال آفرین کشور، همواره با چالش های بزرگی در توسعه روبرو بوده که در سنوات اخیر قاچاق محصولات کشاورزی به ویژه خشکبار به یکی از مهم ترین آنها تبدیل شده است.
وجود اراضی کشاورزی و باغی با بازده مناسب و تولید ارقام پرمحصول در منطقه جنوب استان، زمینه های صادراتی مناسبی برای فعالان این بخش فراهم کرده، لیکن آنچه این رونق و بالندگی را دچار رکود و ضعف کرده، ورود بی رویه محصولات خارجی بی کیفیت به بازار داخلی است.
واردات این محصولات که گاه بر خلاف ظاهر فریبنده اش کیفیتی نازل و گاه مملو از آلاینده های ناشناخته است به عنوان روی دیگر سکه اقتصاد، موجب تضعیف ارزش محصولات تولید داخل و نیز موجب رشد بازارهای زیرزمینی برای سودجویان و دلالان شده است.
خشکبار به عنوان بخش مهمی از محصولات کشاورزی تولید شده در منطقه آذربایجان، همواره از جایگاه مهمی در سبد صادراتی این منطقه زرخیز برخوردار بوده و از این رو بیشترین آسیب نیز در سال های اخیر متوجه کشاورزانی شده که در زمینه تولید خشکبار فعالیت می کنند.
ورود محصولات کشاورزی از مبادی غیررسمی و به صورت قاچاق از طریق برخی دلالان و واسطه ها، پیامدهای جدی و جبران ناپذیری بر اقتصاد کشور و همچنین سلامت اجتماعی داشته است.
در تبیین ارزش افزوده خشکبار تولیدی منطقه جنوب آذربایجان شرقی ذکر این نکته کافی است که صادرات خشکبار تنها از شهرستان ملکان سالانه به بیش از ۲۰ میلیون دلار می رسد.
عرضه و توزیع محصولات کشاورزی به صورت قاچاق که بیشتر آن از کشورهای چین، آسیای میانه و حتی آمریکای جنوبی با وجود فاصله جغرافیایی زیاد و با قیمیت کمتر از قیمت تمام شده محصول تولید داخل توسط واسطه ها در بازار داخلی، علاوه بر واردکردن زیان های اقتصادی، موجب تضعیف کشاورزان و بیکاری در منطقه شده است.
امری که با ایجاد زمینه برای کاهش درآمد برای تولید کننده، فضای سودجویانه با بهره بیشتر از عرضه محصولات داخلی برای فروشندگان بزرگ، روندی معکوس را برای صادرات این نوع محصولات در پی داشته است.
کاهش انگیزه تولید و توسعه در بخش تولید محصولات کشاورزی و نیز صنایع تبدیلی در بخش خشکبار از پیامدهای منفی حضور و توزیع نامحسوس و گاه محسوس خشکبار قاچاق خارجی در بازار است.
این در حالی است که سالانه افزون بر ۵۰ هزار تن انواع خشکبار از شهرستان ۱۴۰ هزار نفری بناب در جنوب آذربایجان شرقی به خارج از کشور صادر می شود.
وجود آلاینده ها، سموم و آفات کشاورزی در محصولات قاچاق خارجی و خشکبار، همه و همه دردهایی است که به جان اقتصاد مبتنی بر بخش کشاورزی این منطقه افتاده و درمانی جز نظارت، فرهنگ سازی و توجه به آسیب های موجود در این زمینه ندارد.
مغز گردو، بادام، کشمش و انواع خشکبار از جمله بادام زمینی و حتی تخمه که قابلیت تولید در داخل کشور را دارد، بیشتر در مناطقی توسط دلالان عرضه می شود که قطب تولید این محصولات در منطقه و حتی کشور بوده و از ظرفیت های مناسبی برای توسعه صادرات این کالاها برخوردار است.
ایجاد سازوکارهای نظارتی برای پیشگیری و نیز مقابله با موج فزاینده ورود کالای کشاورزی قاچاق موجب ایجاد تداوم تولید و صادرات این محصولات برای رونق بخش اقتصادی این خطه از شکرو خواهد بود.
رئیس اتاق اصناف مراغه در این خصوص گفت: در سال های اخیر ورود کالاهای قاچاق کشاورزی در بخش خشکبار به این شهرستان که از قطب های تولید این محوصلات در شمالغرب کشور بوده، افزایش بی رویه ای داشته است.
سعید معصومی افزود: بیشترین میزان خشکبار قاچاق از طریق مرزهای غربی و استان کردستان به این منطقه سرازیر شده و در ماه ها اخیر شاهد ورود این نوع محصولات قاچاق از طریق مرزهای جنوبی کشور نیز هستیم.
وی ادامه داد: مغزهای خشکبار از جمله گردو، بادام و در برخی موارد قیسی، کشمش، بادام هندی و بادام زمینی از جمله خشکبارهای قاچاق خارجی است که بدون هیچ گونه ضوابطی از طریق واسطه ها به بازارهای محلی سرازیر شده است.
وی با بیان اینکه از ابتدای امسال از مجموع حدود ۲ میلیارد و ۱۷۰ میلیون ریال خشکبار قاچاق کشف شده، ۲ میلیارد و ۷۰ میلیون ریال آن در این شهرستان کشف شده اضافه کرد: برخورد با عوامل و واسطه های قاچاق خشکبار در این منطقه نیازمند سازو کار یکنواخت است.
وی گفت: متاسفانه بیشترین میزان قاچاق کالا از طریق شهرهای همجوار این شهرستان انجام می شود لیکن برخورد متناسبی با عوامل این پدیده شوم در این بازارها انجام نمی شود.
معصومی افزود: موج فزاینده قاچاق خشکبار در مراغه به عنوان یکی از قطب های صادرات این محصول به دهها کشور خارجی، به دلیل عدم مقابله با واسطه ها، عوامل داد و ستد در بازارهای محلی شهرستان های جنوب استان گسترش یافته و هر روز محموله های قاچاق بسیاری روانه بازار مصرف منطقه می شود.
وی اضافه کرد: ورود کالای های قاچاق کشاورزی در بخش خشکبار، ضربه سنگینی به اقتصاد و معیشیت کشاورزان و تضعیف بازارهای صادراتی این محصولات است.
وی ادامه داد: اتاق اصناف به منظور پیشگیری و مقابله با پدیده شوم قاچاق، از طریق اتحادیه های صنفی هرگونه معامله و خرید و فروش اجناس قاچاق را ممنوع کرده و در صورت تخلف به مراجع قانونی معرفی خواهد کرد.
مدیر جهاد کشاورزی مراغه نیز با اشاره به آثار منفی ورود محصولات کشاورزی قاچاق به این منطقه گفت: با توجه به اینکه منطقه جنوب آذربایجان شرقی به ویژه مراغه از قطب های تولید خشکبار در کشور است، لیکن پدیده عرضه خشکبار قاچاق خارجی، ضربه سهمگینی بر پیکره اقتصادی کشاورزان وارد کرده است.
محمد نریمانی افزود: ایجاد یاس و ناامیدی در بین باغداران و کشاورزان تولید کننده محصولات کشاورزی مبتنی بر تولید خشکبار و نیز ورشکستگی و ضعف اقتصادی صنایع تبدیلی خشکبار از جمله آسیب های خشکبار قاچاق خارجی است.
وی اضافه کرد: کاهش رغبت به تولیدات داخلی در بخش خشکبار و به تبع آن کاهش میزان تولید، تهدیدی جدی علیه بخش کشاورزی و شاغلان در بخش های فرعی این شاخه است.
با وجود ایجاد سازو کارهای نظارتی با همکاری نیروی انتظامی در بخش مقابله با قاچاق کالا از جمله محصولات کشاورزی که به کشف و توقیف متعدد محموله های قاچاق انجامیده، فرهنگ سازی برای استفاده و خرید محصولات داخلی که بیشتر آنها ارگانیک نیز است، بخش مهمی از دغدغه های فعالان و تولیدکنندگان و نیز کشاورزان و باغداران منطقه را مرتفع می کند.
استفاده از کالاهای ایرانی به ویژه خشکبار و توجه به تولید، عرضه و نیز توسعه صادرات این بخش، راهبردی مناسب از سوی مردم و مسئولان برای توسعه اقتصادی بخش کشاورزی در خطه آذربایجان بوده و این امر همت و عزم عمومی را برای نیل به این هدف می طلبد.
به گزارش ایرنا، شهرستان مراغه با بیش از ۱۱۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی از قطب های مهم تولید محصولات کشاورزی در آذربایجان شرقی است.
هم اکنون حدود ۱۲۰ واحد صنفی پروانه دار در بخش عرضه، توزیع و صادرات بخش خشکبار در شهرستان مراغه به عنوان یکی از قطب های برتر تولید این محصولات در شمالغرب کشور فعالیت می کنند.
شهرستان مراغه با حدود ۲۵۰ هزار نفر جمعیت در ۱۲۷ کیلومتری تبریز، مرکز آذربایجان شرقی واقع است.
