تغذیه صحیح یکی از عوامل مهم حیاتی در تأمین سلامت و بهداشت هر شخص ، خانواده یا جامعه است . با استفاده از غذای لازم وکافی ، جنبش و حیات ، کارآیی و فعالیت ، رضایت خاطر ، نشاط زندگی و قدرت مبارزه با مشکلات در انسان تأمین می شود ، به علاوه سلامت و بهداشت سن های بعدی نیز تضمین و افزون می گردد . گر چه ظرفیت تفکر و اندیشه صحیح و توانایی و قدرت عضلانی تا حدی امری توارثی است ولی نوع تغذیه برروی سازندگی و حفظ و پرورش آنها تأثیر غیر قابل تردیدی دارد .
فتح اله پورعلی کارشناس تغذیه در گفتوگو با آذر صبح اظهار کرد : مصرف ناکافی میوه و سبزی عامل۱۹درصد از سرطان های گوارش ۳۱ درصد بیماری های قلبی و عروقی و ۱۱درصد سکته های مغزی در دنیاست به همین دلیل تاکید برافزایش بیشتر مصرف میوه و سبزیجات در جامعه شده است.
وی در خصوص تعاریف تعادل و تنوع غذایی در هرم غذایی افزود: تنوع غذایی، عبارت است از استفاده روزانه از مواد غذایی گروه های مختلف مانند غلات، حبوبات، گوشت ها، لبنیات، سبزی ها، میوه ها و همچنین تعادل در تغذیه نیز عبارت است از مصرف کافی از هر نوع غذا.
وی خاطر نشان کرد : در تغذیه چیزی به نام غذای خوب یا بد، مقوی یا بی خاصیت وجود ندارد، بنابراین اگر در مصرف هر ماده غذایی (حتی گوشت، شیر و یا…) زیاده روی شود برای بدن مضر است.
پور علی در خصوص هرم غذایی که اخیرا ویرایش شده است گفت : ۶گروه غذایی در هرم غذایی وجود دارد که عبارت از گروه نان و غلات، گروه میوه ها، گروه سبزی ها، گروه شیر و لبنیات، گروه گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغزو یک گروه متفرقه ( قندها و چربیها) می باشد.
وی افزود :کمپین های مختلفی در سه سال اخیر در خصوص تغذیه تشکیل یافته است که امسال کمپین میوه و سبزیجات را به همت مراکز بهداشتی آغازکردیم . این کمپین که از اواخر مرداد ماه و اوایل شهریور ماه صورت گرفته با توجه به استقبال خوب مراکزبهداشتی همچنان تا اواخر شهریور ماه هم ادامه خواهدداشت.
وی افزود : هدف این کمپین درست استفاده کردن از این ۶ گروه غذایی است که توصیه کارشناسان تغذیه در خصوص افزایش مصرف میوه و سبزیجات است چرا که امروزه تمامی بیماری ها از جمله بیماری قلب و عروق و سرطان ها از کاهش مصرف میوه و سبزیجات ناشی می شود .
کارشناس تغذیه گفت : گروه بعدی لبنیات است که باید در جامعه مصرف آن افزایش یابد و گروه گوشت ها نیز با توجه به اینکه در فرهنگ غذایی ما جایگاه قدیمی دارد اما نیاز به توصیه های ویژه درخصوص جایگزین کردن گوشت سفید به جای گوشت قرمز وجود دارد، بنابراین در بین گروه های غذایی گروه سیزیجات و میوه ها و لبنیات نیاز به افزایش مصرف دارد.
وی درخصوص رژیم غذایی مدیترانه ای تاکید کرد: با این رژیم مصرف گوشت قرمز را باید تاحد امکان محدود کرد چرا که اطلاعات پزشکی نشان می دهد مصرف گوشت قرمز بابسیاری از بیماری های شایع رابطه دارد.
پور علی در خصوص گروه حبوبات که به تازگی در هرم غذایی وارد شده گفت : حبوبات اگر همراه با غلات مصرف بشوند با گوشت قرمز و سفید که تمامی پروتئین های مورد نیاز بدن را تامین میکند، برابری میکند.
وی یاد آورشد: حبوبات سرشار از پروتئین های گیاهی هستند که هیچ چربی به همراه ندارند همچنین مصرف این حبوبات و پروتئین های گیاهی باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش میشود.
پور علی گفت : در سند تدبیر و توسعه استان ۶ هدف تغذیه تنظیم شده است که عبارتنداز افزایش مصرف میوه جات -افزایش مصرف سبزیجات -افزایش مصرف لبنیات -کاهش مصرف شکر -کاهش مصرف نمک -کاهش مصرف روغن ها، همچنین در در این سند یک آیتمی در خصوص توقف چاقی نیز تدوین شد.
پورعلی درخصوص میوه و سبزیجات خاطرنشان کرد : میوه ها در مقایسه با گروههای دیگرانرژی و پروتئین کمتری دارند و برعکس منابع غنی ازانواع ویتامینها، آنتی اکسیدانها، انواع املاح و فیبر را دارا می باشندکه به این علت نقش مهمی در پیشگیری از بیماری های غیرواگیر ازجمله فشارخون بالا، اختلالات چربی خون، بیماری های قلبی و عروقی، سرطان و دیابت دارند.
کارشناس تغذیه افزود: میوه ها و سبزی ها حاوی پتاسیم است که برعکس سدیم در بدن عمل میکند و این در واقع میتواند برای پیشگیری از فشارخون موثرباشد.
وی افزود: آنتی اکسیدانها مواد سلامت بخشی هستند که شادابی و سلامت پوست، کاهش فرآیند پیری و مبارزه با عوامل سرطانزا از مهمترین خواص آنها می باشد.
پورعلی تصریح کرد: تقریبا هر واحد میوه حاوی ۶۰ کیلوکالری انرژی، ۱۵ گرم کربوهیدرات و ۲گرم فیبر است. در هر واحد از میوه تازه، منجمد و خشک شده حدود ۲ گرم فیبر وجود دارد. آب میوه نسبت به میوه تازه مقدار کمتری فیبر دارد. میوههای تازه کامل، بیشتر از آب میوهها حالت سیری ایجاد میکنند و برای افرادی که سعی در کاهش وزن دارند، مناسبترند.
وی درخصوص گروه سبزیجات یاد اور شد : این گروه شامل انواع سبزی های برگ دار، انواع کلم، هویج، لوبیا سبز، قارچ، خیار، گوجه فرنگی، پیاز و سیب زمینی می باشد. مواد غذایی این گروه نسبت به سایر گروه ها انرژی و پروتئین کمتری دارند و در مقایسه با گروه میوه ها فیبر بیشتری دارند. گروه سبزی ها دارای انواع ویتامین های A، B وC ، مواد معدنی مانند پتاسیم، منیزیوم و مقدار قابل توجهی فیبر است .میزان توصیه شده مصرف روزانه سبزی ها۳-۵واحد است. هر واحد از سبزیها حاوی ۵ گرم کربوهیدرات، ۲ گرم پروتئین و ۲۵ کیلوکالری انرژی است. هر واحد سبزی ۲ – ۳ گرم فیبر غذایی دارد.
پورعلی درخصوص شعار لزوم مصرف ۵واحد میوه و سبزی در روز در کمپین یادشده، گفت : برای اینکه هرفرد از تغذیه سالم برخوردار باشد باید روزانه ۲تا ۴واحد میوه مصرف کند، همچنین توصیه میشود که هرفرد روزانه ۳تا ۵واحد سبزی مصرف کند.
وی ادامه داد : در خصوص مصرف واحدهای میوه و سبزیجات پیشنهاد میشود که حداقل مصرف را به ۱۰واحد برسانیم چرا که تاثیرشگرفی در کنترل و پیشگیری از بسیاری از بیماریها دارد.
کارشناس تغذیه افزود : این کمپین باتوجه به ارزیابی مرکز بهداشت و طرح سلامت در سطح استان اذربایجان شرقی در حال پیادهسازی است .
وی درخصوص پیشگیری از سرطان های رکتوم (سرطان مقعد) و کلون (سرطان روده بزرگ) گفت : مصرف میوه و سبزیجات در پیشگیری سرطان رکتوم (سرطان مقعد) وسرطان کلون (سرطان روده بزرگ ) نقش محافظتی دارد که شاید مربوط به انتی اکسیدان ها و ریزمغذی های مختلف مثل اسید اوریک و کاروتنوئیدها، ویتامین E ویتامین C وفیبر موجود در این مواد است و پیشگیری از سرطان های کلون و رکتوم نیز با این مواد ارتباط دارند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت : مصرف میوه و سبزی به دلیل وجود آنتی اکسیدان ها در این گروه غذایی در مقابله با کاهش عوارض آلودگی هوا بی تاثیر نیست.
این کارشناس تغذیه افزود: یکی از خواص مربوط به فیبرافزایش حجم مدفوع در بدن است ، بامصرف فیبرافزایش حرکات روده و جلوگیری از یبوست درسیستم گوارش بدن صورت میگیرد و فیبر با کاهش فشار درون روده ای در پیشگیری از بیماری هموروئیدنقش دارند، همچین مصرف میوه و سبزیجات باعث کاهش کلسترول خون میشود و برای جلوگیری از بیماری های قلبی و عروقی نقش محافظتی دارد.
وی در ادامه گفت: با مصرف فیبر تخلیه ی معده به روده با تاخیر صورت میگیرد بنابراین جذب مواد غذایی با تاخیر صورت میگیرد وباعث جلوگیری از افزایش ناگهانی قند خون و کنترل دیابت دربدن میشود.
پورعلی درخصوص فعالیت کمپین گفت: بسته های کارپوشه ی اجرایی کمپین تعریف و به شهرستان ها ارسال شده است و فعالیت های خود را براساس این کارپوشه ای ادامه میدهند .
وی درآخردرخصوص دستاورد های کمپین خاطرنشان کرد :
همین که این کمپین فقط در استان اذربایجان شرقی صورت گرفته و چون در سند تدبیرو توسعه و سند ملی بیماری های واگیری ثبت شده است و در سطح شهربرای اطلاع رسانی نتایج خوبی کسب کرده ایم یک دستاورد خوب میتوان به حساب آورد.