شهرداران تبریز؛ از قاسم خان والی تا ایرج شهین باهر

بزرگنمایی تصویر

به گزارش آذر صبح، شهرداری تبریز اولین نهاد شهرداری (بلدیه) در تاریخ ایران است که به گواه تاریخ در جریان انقلاب مشروطه در تبریز تأسیس شده و از جمله نتایج مدنی این جنبش به شمار می‌رود. در این دوره هنوز در هیچ‌یک از شهرهای ایران بلدیه و انجمن شهری ایجاد نشده بود. قاسم‌خان والی اولین شهردار تبریز در سال ۱۲۸۶ هجری شمسی بوده است.

پس از تأسیس انجمن ایالتی آذربایجان ، ادارات و سازمان‌های دولتی متعددی در تبریز ایجاد شد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها بلدیه بود. هدف از تأسیس بلدیه، حفظ منافع شهر، رسیدگی به خواسته‌های شهروندان، ادارهٔ دارایی‌ها و سرمایه‌های شهر، پیش‌گیری از قحطی در شهر و ساخت و تجهیز معابر شهری بوده‌است. قاسم‌خان والی پس از اخذ آیین‌نامهٔ تأسیس بلدیه، قوانین مربوط به آن را تدوین کرده و به تصویب انجمن ایالتی رساند.

در طول یک صد سال گذشته نام “بلدیه” به “شهرداری” تغییر کرده و بعد از حدود یک قرن از قاسم‌خان والی به ایرج شهین باهر خواهد رسید.

لیست شهرداران تبریز از سال ۱۲۸۶ هجری شمسی تا ۱۳۹۶ به شرح زیر بوده است:

1. سردار همایون قاسم‌خان والی(۱۲۸۶)
2. علی مسیو(۱۲۸۸)
3. میرزا ابراهیم‌خان کلانتری باغمیشه‌ای(شرف الدوله)(۱۲۸۹)
4. رفیع الدوله (۱۲۹۲ – ۱۲۹۰)
5. حاج عبدالغفار ناظم العداله (عدل ضرابی) (۱۲۹۵ – ۱۲۹۳)
6. یحییناظم الدوله دیبا (۱۲۹۶)
7. دکتر رفیع خان امین (۱۲۹۶)
8. حاجی سیف (۱۲۹۷ – ۱۲۹۶)
9. حاجحسینقلی خان جلیلی (ارفع الملک) (۱۲۹۹ – ۱۲۹۷)
10. حاج میرزا آقا بلوری (۱۲۹۹)
11. حاج عبدالغفار ناظم العداله (عدل ضرابی) (۱۳۰۰)
12. میرزا ابراهیم‌خان کلانتری باغمیشه‌ای(شرف الدوله) (۱۳۰۱)
13. احمد مشایخی (مستشار السلطنه) (از آذر ۱۳۰۲ تا شهریور ۱۳۰۳)
14. حاج میرزا آقا بلوری (از شهریور ۱۳۰۳ تا شهریور ۱۳۰۴)
15. عبدالحسین طباطباییشهامیر (سردار مفخم) (از شهریور ۱۳۰۴ تا خرداد ۱۳۰۵)
16. احمد مشایخی (از خرداد ۱۳۰۵ تا مرداد ۱۳۰۵)
17. حاج عبدالغفار ناظم العداله (عدل ضرابی) (از مرداد ۱۳۰۵ تا شهریور ۱۳۰۶)
18. محمدعلی تربیت(از مهر ۱۳۰۶ تا فروردین ۱۳۰۹)
19. حاج حسینقلی خان جلیلی (ارفع الملک) (از فروردین ۱۳۰۹ تا مرداد ۱۳۱۰)
20. میر مصطفی علامیر (از مرداد مرداد ۱۳۱۰ تا فروردین ۱۳۱۱)
21. سرهنگ محمود غفاری (از فروردین ۱۳۱۱ تا تیر ۱۳۱۲)
22. میرزا جلال‌الدین خان کیهان (از تیر ۱۳۱۲ تا مرداد ۱۳۱۳)
23. حاج حسینقلی خان جلیلی (ارفع الملک) (از مرداد ۱۳۱۳ تا بهمن ۱۳۱۶)
24. مرتضی امین (از بهمن ۱۳۱۶ تا مهر ۱۳۱۷)
25. ابوالقاسم جهانگیری (از مهر ۱۳۱۷ تا اردیبهشت ۱۳۱۹)
26. عبدالحمید حکیمی (از اردیبهشت ۱۳۱۹ تا تیر ۱۳۱۹)
27. مهدی هادی (از تیر ۱۳۱۹ تا آذر ۱۳۱۹)
28. عبدالله سررشته‌دار (داریوش سررشته) (از آذر ۱۳۱۹ تا مهر ۱۳۲۰)
29. حاج میرزا آقا بلوری (از مهر ۱۳۲۰ تا تیر ۱۳۲۲)
30. علی اصغر اعتصام (از تیر ۱۳۲۲ تا مهر ۱۳۲۲)
31. اسماعیل بهادر (از مهر ۱۳۲۲ تا فروردین ۱۳۲۳)
32. غلامرضا الهامی (از فروردین ۱۳۲۳ تا مهر ۱۳۲۴)
33. ابوالحسن خان اقبال آذر(کفیل) (از مهر ۱۳۲۴ تا دی ۱۳۲۴)
34. آتش بیات ماکو (از دی ۱۳۲۴ تا مهر ۱۳۲۵)
35. عبدالله رحیمی (از مهر ۱۳۲۵ تا آذر ۱۳۲۵)
36. مهندس هدایت‌الله کلانتری (از دی ۱۳۲۵ تا مهر ۱۳۲۷)
37. سعید سراج میر (از مهر ۱۳۲۷ تا شهریور ۱۳۲۸)
38. مهندس فتح‌الله موثق (از شهریور ۱۳۲۸ تا شهریور ۱۳۲۹)
39. سعید مجتهدی (از شهریور ۱۳۲۹ تا بهمن ۱۳۳۰)
40. محمود روحانی (از بهمن ۱۳۳۰ تا اسفند ۱۳۳۰)
41. عبدالحسین وجدانی (از فروردین ۱۳۳۱ تا آبان ۱۳۳۲)
42. علی نقیمولوی (از آبان ۱۳۳۲ تا فروردین ۱۳۳۵)
43. سید مهدی نبوی (از اردیبهشت ۱۳۳۵ تا آذر ۱۳۳۶)
44. سرتیپ محسن فرزان (از فروردین ۱۳۳۷ تا مهر ۱۳۳۷)
45. سعید مجتهدی (از مهر ۱۳۳۷ تا شهریور ۱۳۳۸)
46. لطفعلی قوامی (از شهریور ۱۳۳۸ تا مرداد ۱۳۳۹)
47. مجید نسرین پور (از مهر ۱۳۳۹ تا تیر ۱۳۴۰)
48. سرهنگ حسین وخشوری (از تیر ۱۳۴۰ تا اردیبهشت ۱۳۴۳)
49. سرتیپ حسینقلی وکیلی (از اردیبهشت ۱۳۴۳ تا مهر ۱۳۴۴)
50. ابوالفضل ادیب (از مهر ۱۳۴۴ تا تیر ۱۳۴۵)
51. سید علی پیشداد (از تیر ۱۳۴۵ تا مرداد ۱۳۴۶)
52. دکتر مصطفی امیر پناهی (از آذر ۱۳۴۶ تا مهر ۱۳۴۷)
53. دکتر محمد علی ظهیری (از آبان ۱۳۴۷ تا اسفند ۱۳۴۷)
54. دکتر حمید وارسته (از اسفند ۱۳۴۷ تا آذر ۱۳۵۰)
55. دکتر عبدالعلی شاهید (از آذر ۱۳۵۰ تا آذر ۱۳۵۲)
56. سرتیپ جواد مصری (از آذر ۱۳۵۲ تا خرداد ۱۳۵۳)
57. مهندس حسن اسکندری (از خرداد ۱۳۵۳ تا تیر ۱۳۵۴)
58. دکتر حمید وارسته (از مرداد ۱۳۵۴ تا دی ۱۳۵۶)
59. دکترمحمد باقر صدری (از دی ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۸)
60. مجید اقتصادخواه(۱۳۵۹ – ۱۳۵۸)
61. محمد صادق پشمینه آذر(۱۳۶۱ – ۱۳۵۹)
62. اسماعیل قدری(۱۳۶۲ – ۱۳۶۱)
63. محسن عزتی(۱۳۶۵ – ۱۳۶۳)
64. میر طاهر موسوی(۱۳۷۲ – ۱۳۶۵)
65. فریدون درویش‌زاده(۱۳۷۶ – ۱۳۷۲)
66. محمد اشرفی نیا(۱۳۷۸ – ۱۳۷۶)
67. عبادالله فتح‌اللهی(۱۳۸۲ – ۱۳۷۸)
68. سید حسین فرهنگ‌پور(۱۳۸۲)
69. احتشام حاجی‌پور(۱۳۸۴ – ۱۳۸۲)
70. علی‌رضا نوین(۱۳۹۲–۱۳۸۴)
71. صادق نجفی (۱۳۹۶ – ۱۳۹۲)
72. ایرج شهین باهر