مدیر گروه سلامت روانی اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد مرکز بهداشت تبریز افزود: روند اختلال افسردگی در استان های شمال غرب کشور ۲۶/۲ درصد و در استان آذربایجانشرقی بیش از ۲۵ درصد بوده است. در استان ما افسردگی و اضطراب به ترتیب ۱۹٫۵ و بیش از ۱۶ درصد گزارش گردیده است.
وهاب اصل رحیمی در گفتگو با آذر صبح اظهارکرد: سلامت جسم و روان جامعه تابعیت از سبک زندگی فردی، اجتماعی و نحوه مدیریت تنش ها و رفتارهای ناشی از آن است که عوامل موثر بر سلامت روان عبارتند از کیفیت دانش زندگی، تفکر، باورها و به دنبال آن نحوه اتخاذ و بروز رفتارها و هیجانات و نیز محیط پشتیبان اجتماعی است که زمینه های تعامل درست این عوامل را مهیا و مورد حمایت قراردهد.
وی افزود : هر چقدر این عوامل بتوانند با هم سازگار و مبتنی بر روند منطقی و جامعه پذیرانه شکل گرفته باشند به همان اندازه سلامت روان جامعه تامین و محقق خواهد شد.
وی افزود: اما امروز در جامعه ما معادله سلامت روان به درستی شکل نگرفته است. سواد روانشناختی جامعه ما، الگوهای رفتاری، زمینه های فردی و اجتماعی و نیز ارزش های جامعه شناختی در مسیر تحول اجتماعی و فرهنگی دست خوش انواع آسیب ها شده و سلامت افراد جامعه را به خطرانداخته است.
وی بااشاره به شایعترین گروه ها در روان پزشکی اظهارکرد: بر اساس پیمایش ملی سلامت روان در سال ۱۳۹۰ در کشورما به طور کلی ۲۳٫۶ درصد افراد ۱۵ تا ۶۴ سال دچار یک یا چند اختلال روانپزشکی می باشنداین رقم در مردان ۲۰٫۸ و در زنان ۲۶٫۵ درصد است شایعترین گروه اختلال روانپزشکی اختلالات اضطرابی ( ۱۵٫۶) و خلقی (۱۴٫۶) است در عین حال شایع ترین اختلال در بین کل بیماریها اختلال افسردگی اساسی بوده است.
وی در بررسی های انجام شده درخصوص اختلالات روانی درجامعه یاد آور شد : زنان بیش از مردان در معرض افسردگی و اختلالات روانپزشکی قرار دارند. اگر این آمارها را با ۱۰ سال قبل از این پیمایش بررسی کنیم می بینیم که در سال ۱۳۸۱ آمار اختلالات روانی در جامعه ۱۸ درصد بوده است.
رحیمی بااشاره به اینکه برخی اعتقاد دارند که گاهی استرس در زندگی لازم است گفت: تمام استرس ها منفی یا بد نیستند، دو گروه داریم که یکی یوسترس یا استرس خوب و دلخواه و دیگری دیسترس یا استرس بد، استرس خوب موجب لذت، افزایش اثرات مثبت مثل افزایش فعالیت، تحرک و خلاقیت است مانند تحصیل و آزمون های مرتبط با آن، شغل و امتیازات و درآمد ناشی از آن، ازدواج و احساس خوشی که از آن حاصل می شود، فرزندآوری و تربیت درست آن و…. اما دیسترس و استرس بد هنگامی است که فرد احساس می کند قادر به کنترل حوادث و موقعیت های استرس زا نیست، این نوع استرس باعث از دست رفتن کارایی و کاهش رفاه فردی و اجتماعی می شود.
وی باتاکیدبر بیش ازحدنرمال بودن میزان استرس خاطرنشان کرد: متاسفانه به دلیل پایین بودن سواد سلامت روانی در جامعه ما و نداشتن مهارت های مقابله ای کارآمد و سالم در افراد میزان استرس در جامعه ما خیلی زیاد شده است. عوارض و پیامدهای این نوع استرس ها در رفتارهایی مانند پرخاشگری، عصبانیت، فحش و ناسزاگویی، تحقیر افراد و… و یا موجب تنهایی، گوشه گیری و انزوا طلبی و در نهایت اختلالت روانپزشکی مانند اضطراب و افسردگی نشان داده می شود.
مدیرگروه سلامت روانی اجتماعی دلایل عمده ی استرس را در سنین و مشاغل مختلف این چنین بازگوکرد: استرس ها دلایل و منشاء های مختلف و متعددی می توانند داشته باشند، عواملی مانند مشکلات اقتصادی، فقرشدید مالی و عدم توان امرارمعاش، ناامنی شغلی، بیکاری، ، ، خود پنداری منفی، تعارضات خانوادگی، کمال گرایی ، ترافیک، احساس بی کفایتی و فقدان مهارت کافی در انجام امور، ، مرگ همسر، فرزند یا والدین، ازدواج، طلاق، مهاجرت، و… هریک از این عوامل می توانند در سنین مختلف، موقعیت های خاص بروز کرده و تبعات خص و منحصر به فردی نیز بر جای گذارد.
وی ادامه داد: با این حال باید توجه کنیم که استرس ها می توانند به صورت طیفی مورد توجه قرارگیرند یعنی میزان اثرگذاری آن از خفیف، متوسط و شدید قابل توجه و بررسی است، بنابراین می توان چنین تحلیل کرد که به دلایل مختلف اعم از فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی سیر بروز اختلالات روانی به صورت صعودی و در حال گسترش است
رحیمی خاطرنشان کرد : اگر ما مهارت های مقابله ای کار آمد و نیز سبک های ارتباطی و رفتاری سالم و صحیح را یاد بگیریم می توانیم بر بخش زیادی از استرس ها و فشارهای زندگی، سازمانی و اجتماعی فایق آییم.
وی درخصوص آموزش و یادگیری افزود : از جمله این موارد که آموزش و یادگیری آنها می تواند موثر واقع شود عبارت است از : یادگیری مهارت های زندگی مخصوصاً مهارت هایی مانند ارتباط بین فردی موثر، مهارت برنامه ریزی و تصمیم گیری ، مهارت حل مساله، مهارت مدیریت زمان، مهارت مدیریت استرس و… هریک از اینها را می توان یادگرفت، تمرین کرد و وارد زندگی خود کرد.
وی در ادامه یاد آور شد: از طرفی دیگر بهبود روابط اجتماعی، توسعه و ایجاد ارتباط سالم با شبکه های اجتماعی سالم، افزایش سرمایه اجتماعی و… می توان پشتوانه موثری در مواقع ضروری و تنش زا برای خود به وجود آورد.
رحیمی با اشاره به اینکه مسایل فرهنگی در کاهش استرس و خشونت نقش دارند افزود: بهره گیری از منابع فرهنگی غنی ملی و دینی به عنوان پشتیبان و رفتارهای سالم و توسعه اجتماعی می تواند مورد بهره برداری قرار گیرد
وی اذعان داشت : بهره گیری از این منابع بسیار مهم و اثر بخش می باشد بخش دیگری از زمینه های فرهنگی که برای موضوع مدیریت استرس و خشم می تواند مورد توجه قرار گیرد توسعه و گسترش فرهنگ اغماض و بخشش، تعاون و همیاری، قناعت و … است که ریشه در فرهنگ ملی و دینی ما دارد و اگر مجدد احیا شود می تواند خیلی موثر واقع شود
وی افزود: یکی از اهداف بسیار مهم و اساسی در حوزه سلامت روان بر اساس دستورالعمل های وزارت بهداشت موضوع افزایش سواد سلامت روان جامعه است. علاوه بر آن سند تدبیر و توسعه استان که از سال ۹۲ تدوین و اجرا و پیگیری می شود یکی از اهداف کلیدی آن بهبود سبک زندگی است.
رحیمی باتاکید برهدف افزایش سواد سلامت روان مردم افزود: با بالابودن میزان اختلالات روانپزشکی استان از میانگین کشوری اقتضا می کند تا نسبت به افزایش سواد سلامت روان مردم در حوزه سلامت اجتماعی و رفتارهای اجتماعی سالم و کاهش رفتارهای ناسالم مانند پرخاشگری اقدام کنیم.
وی درخصوص کمپین سلامت روان در محیط کار یاد آور شد: زمانی که جایگاه استان ما از نظر رفتارهای تنش آفرین و پرخاشگرانه در بین چند استان اول قرار گرفته است. به عنوان یک هدف مهم پیشگیری و کاهش پرخاشگری باید از طریق اطلاع رسانی عمومی و همگانی نسبت به آموزش مردم اقدام کنیم که این کمپین این هدف را پیگیری می کند.
رحیمی افزود: این کمپین با مشارکت و همکاری مجموعه وسیعی از دستگاه ها و نهادهای موثر در پیشگیری از آسیب های اجتماعی اجرامی گردد. در این برنامه که امسال برای سومین سال متوالی انجام می گیرد برنامه های مختلف و متنوعی در نظر گرفته شده است مثل آموزش مردم در مراکز سلامت ، آموزش دانش آموزان، دانشجویان و….. برای اجرای بهتر این موارد بسته های آموزشی متنوعی مانند پوستر ، بروشور، تراکت و… تهیه و در بخش وسیعی از جامعه پخش می شود
وی بااشاره به شعار امسال از طرف سازمان مرکز بهداشت گفت: شعار امسال عبارت است از نیک اندیشی و خوش اخلاقی؛ کلید زندگی موفق است
وی در اخر افزود: این برنامه همزمان با هفته سلامت روان ۲۴ مهرماه شروع شده و تا آخر آبانماه سال جاری ادامه خواهد داشت.