کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماری سل معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تبریز میگوید: بیماری سل یک مشکل عمده جهانی بوده و عمدتا قابل درمان و پیشگیری است.
محمد نعلبندی کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماری سل درگفتگو باآذر صبح اظهار کرد: بیماری سل، به رغم داشتن قابلیت پیشگیری و درمان کامل، همچنان دارای رتبه دهم از نظر بار بیماریها در جهان است، به طوری که از میان هر سه نفر جامعه بشری یک نفر، در عین سلامتی، میکروب این بیماری را در زمانی از طول عمر خود از محیط دریافت کرده و بصورت غیر فعال در داخل بدن خود نگه داشته است.
وی خاطرنشان کرد: ۵تا ۱۰ درصد افراد بدلیل تضعیف سیستم ایمنی (ناشی از طیف گسترده ای از عوامل نظیر سوتغذیه، ابتلاء به ویروس اچ آی وی، دیابت، سیگار، سیلیکوزیس، اعتیاد، نارسایی کلیه، شیمی درمانی، پیوند، سالمندی، استرس و ….) ممکن است به این بیماری مبتلا شوند، این بیماری فراتر از یک بیماری عفونی، یک پدیده اجتماعی است و لذا برای دستیابی به هدف حذف آن تا سال ۲۰۵۰ بجز از طریق ایجاد یک عزم ملی، برنامه ریزی و مشارکت همه جانبه امکان پذیر نخواهد بود.
وی یاد آور شد : در همین راستا سازمان ملل متحد، بطور مشخص، تلاش بر پایان دادن بیماری سل را بعنوان سومین هدف از اهداف توسعه پایدار در بخش مرتبط جای داده است.
کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماری سل افزود: بیماری سل از سال های بسیار دور وجود داشته و افراد بسیار مشهوری نیز در دنیا به این بیماری مبتلا شده اند. این بیماری از قدیم در کشور ما شناخته شده بود. در گذشته به اشتباه تصور می کردند که نفرین کسی و یا شدت غم و غصه علت اصلی ابتلا به بیماری سل است.
وی خاطرنشان کرد: بیماری سل یک مشکل عمده جهانی است که اگرچه این بیماری کاملا قابل درمان و پیشگیری است، اما سالانه قریب به ۹ میلیون نفر به سل فعال مبتلا شده و حدود یک و نیم تا دو میلیون نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می دهند.
وی افزود : سل یک بیماری عفونی مسری است که می تواند هر عضوی از بدن را درگیر کند، اما اغلب ریه ها مبتلا می شوند و بر اساس ارگان درگیر سل را به دو دسته ریوی و خارج ریوی تقسیم می کنند.
وی گفت : شایعترین راه انتقال میکروب سل از راه تنفس است، فرد مبتلا به سل ریوی از طریق سرفه، عطسه و یا حتی صحبت کردن قطرات ریز حاوی میکروب ها را در هوای اطراف خود پخش می کند.
نعلبندی ادامه داد: در صورت استنشاق ذرات معلق توسط فردی که در ارتباط نزدیک با بیمار است، میکروب وارد ریه های وی می شود، اما میکروب سل به وسیله حشرات، خون، ظروف غذاخوری، لیوان و اشیاء دیگر منتقل نمی شود.
وی بااشاره به اینکه میکروب ها گاهی سالها در بدن نهفته باقی میماند اظهار کرد: در صورت وجود شرایط مناسب مانند ابتلا به بیماری هایی که منجر به ضعف سیستم ایمنی می شوند، دوباره فعال شده و ایجاد بیماری می کند.
وی با اشاره به شایعترین علامت سل ریوی گفت : سرفه پایدار دو هفته یا بیشتر، معمولا همراه با خلط و گاه خلط خونی است و ممکن است تنگی نفس و درد قفسه سینه نیز وجود داشته باشد.
وی ادامه داد : علائم عمومی در انواع سل ریوی و خارج ریوی شامل تب، کاهش اشتها، کاهش وزن، ضعف عمومی و بی حالی، تعریق شبانه و خستگی زودرس است و در سل خارج ریوی هر عضوی از بدن مبتلا باشد علائم خاص خود را بروز می دهد.
نعلبندی افزود: نخستین روش انتخابی تشخیص بیماری سل ریوی، آزمایش خلط است و بعد از تشخیص بیماری، فرد تحت درمان داروئی قرار می گیرد که شامل چند دارو است.
وی یاداور شد: درمان سل ۱۰۰درصد رایگان است و در صورت عدم مصرف صحیح و کامل داروها، میکروب سل به داروها مقاوم می شود که در این صورت به راحتی قابل درمان نیست و درمان آن نیازمند صرف وقت و هزینه گزافی است.
وی از راه های درمان این بیماری گفت : درمان این بیماری خود یکی از راه های پیشگیری است، تزریق واکسنB.C.G یک ایمنی نسبی ایجاد می کند و نمی توان از آن به عنوان یک پیشگیری ۱۰۰ درصد استفاده کرد.
وی خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه راه اصلی انتقال این بیماری از طریق هوا است، استفاده از ماسک نیز می تواند بسیار کمک کند.، همچنین میکروب سل به نور آفتاب و حرارت بسیار حساس است و در مدت پنج دقیقه در تابش مستقیم نور آفتاب از بین می رود.
نعلبندی افزود: تمام افرادی که میکروب سل وارد بدن آنها می شود به بیماری سل مبتلا نمی شوند، چرا که سیستم ایمنی بدن میکروب سل را محاصره و از بین می برد و یا میکروب ممکن است به صورت خفته تا آخر عمر در ریه ها باقی بماند و فرد هرگز به بیماری مبتلا نشود و میکروب را به دیگران نیز منتقل نخواهد کرد.
کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماری سل گفت: حداکثر پنج درصد افراد آلوده به میکروب سل به بیماری سل مبتلا می شوند و نکته مهم اینکههر بیمار مسلول در صورت عدم تشخیص می تواند سالانه ۱۰ تا ۱۵ نفر از اطرافیان نزدیک خود را آلوده نماید، بنابراین اولین قدم در برخورد با یک بیمار مبتلا به سل، بیماریابی فعال در اطرافیان او است.