بازتاب زلزله ی اخیر غرب ایران در رسانه های منطقه به ویژه کشورهای همسایه نشان داد که صرف میلیاردها تومان هزینه در رسانه های دولتی و حکومتی بابت راه اندازی بخش های چندزبانه اگر باد هوا نباشد، چندان مثمر ثمر هم نبوده است!
آذر صبح/ مهرداد خوشکار مقدم: بازخوانی تیترهای مطبوعات ترکیه نشان می دهد رسانه های این کشور در یک هماهنگی معنادار، آدرس غلط و حتی خطرناکی رفته اند؛ گویی که ادعا ی همکاری های چندجانبه با رسانه های منطقه از سوی خبرگزاری های داخلی چندان واقعیت نداشته است!
با نگاهی اجمالی به تیترهایی که در ذیل بدانها اشاره خواهد شد، کانون توجهات “اغلب” رسانه های ترکیه به شمال عراق معطوف بوده و در اقداماتی شیطنت آمیز، غرب ایران و اقلیم کردستان عراق را یک کاسه دیده اند!
با اینکه تصور اشتباه محاسباتی آنهم بصورت هماهنگ در رسانه های ترکیه ساده انگارانه می آید اما در این میان بی خاصیت بودن عملکرد رسانه های چندزبانه ی دولتی و حکومتی که با صرف هزینه های کلان، مدعی راه اندازی بخش های مختلف انگلیسی، عربی، ترکی استانبولی، ترکی آذری می شوند بیش از پیش نمایان می شود!
در دنیای ارتباطات امروز، همکاری های بین بخشی میان رسانه های معتبر جهان از بدیهیات این عرصه محسوب می شود اما اینکه حتی یکی از رسانه های داخلی توان ارتباط و تاثیرگذاری در آنسوی مرزها را ندارد، جای تعجب و تاسف دارد.
شاید اهمیت رسانه های چندزبانه و نحوهی نگاه دست اندرکاران صاحبان رسانه به این مقوله را در عکس استفاده شده از نخست وزیر ترکیه در خبرگزاری ایرنا خلاصه کرد:
تصویری بی کیفیت و بی سلقیه از بن علی ییلدیریم!
گویی که درصورت نداشتن عکس های اختصاصی از نخست وزیر ترکیه در آرشیو ایرنا هم نمی شد با جستجوی ساده در گوگل عکسی بهتر از آن یافت!
در آن سو اما بخش فارسی خبرگزاری آناتولی ترکیه با استفاده از تصویری با کیفیت، از ارسال تیم امدادی این کشور به زلزله زدگان سلیمانیه عراق نوشته است!
حال، به نحوه ی انتشار اخبار زلزله غرب ایران در مطبوعات پرتیراژ ترکیه می پردازیم:
روزنامهی سوزجو
این روزنامه که آخرین مطلب صفحه ی نخست خود را به زلزله اخیر اختصاص داده است، از این حادثه تحت عنوان زلزله ۷٫۳ ریشتری عراق نام برد!
روزنامهی هابر تورک
این روزنامه هم نوشت:
زلزله در شمال عراق/ ترکیه به یاری شتافت!
این روزنامه بدون اشاره به تلفات جانی و مالی زمین لرزه مذکور در ایران، از این حادثه تحت عنوان زلزله ی کردستان عراق نام برد و نوشت که گروه های امدادی ترکیه عازم سلیمانیه و حلبچه شده اند.
هابر تورک همچنین از قول نچیروان بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان عراق هم نوشت که در روزهای سخت باور داریم ترکیه در کنار ما خواهد بود!
روزنامهی ساباح
روزنامه ساباح پا را فراتر گذاشت و نوشت: زلزله ی شمال عراق(؟!) ۴۱۴ کشته و ۶۷۰۰ مجروح برجای گذاشت!
این روزنامه هم با مطالب شیطنت آمیز و بدون تفکیک مرزهای دو کشور ایران و عراق، نوشت که ترکیه به عنوان اولین کشور به یاری زلزله زدگان این کشور شتافت.
در یکی از تیترهای این روزنامه آمده است: علی رغم بحران رفراندوم در اقلیم کردستان، ترکیه انسانیت خود را نشان داد و به یاری زلزله زدگان شمال عراق شتافت!
روزنامهی پوستا
این روزنامه آخرین تیتر صفحه ی نخست خود را به آثار زمین لرزه اخیر در ایران اختصاص داده و با عکسی از اوضاع و احوال واحدهای مسکن مهر نوشته است: زلزله نه، دولت کشت!
روزنامهی تورکیه
روزنامه ی تورکیه هم عکس صفحه ی اول خود را به اشتباه به حادثه ی فرو ریختن یک ساختمان در مصر اختصاص داده و این تیتر را انتخاب کرده است: حمایت برادرانه برای عراق/ شریک غم شدیم
روزنامهی حریت
حریت از معدود نشریاتی است که تلاش کرده اخبار خود را به عمق فاجعه ی زلزله در ایران معطوف کند. این روزنامه در صفحه ی نخست خود با اشاره به اینکه کانون زلزله در مرز ایران و عراق بوده است نوشت: واحدهای مسکن مهر فرو ریختند/ احتمال تحقیق و تفحص در خصوص بناهای ساخته شده
حریت همچنین از زبان معاون اول رئیس جمهور کشورمان نوشت: بیشترین تلفات جانی و مالی زمین لرزه مذکور در بناهای مسکن مهر بوده است.
این روزنامه همچنین در مطلبی دیگر نوشت: به دلیل تخریب گسترده واحدهای مسکن مهر ساخته شده در دوران دولت احمدی نژاد، احتمال تحقیق و تفحص در این خصوص وجود دارد.
روزنامهی ملیت
روزنامه ملیت هم با اختصاص عکسی از ویرانه های زمین لرزه کرمانشاه، به دامنه ی گسترده ی زلزله اخیر اشاره کرد و نوشت: “خاورمیانه لرزید”
روزنامه استار
این روزنامه هم بدون اشاره به خسارات جانی و مالی گسترده ی زلزله اخیر در ایران، با اینکه عکس اول خود را به تصویری از ویرانه های زمین لرزه در کرمانشاه اختصاص داده نوشت: دوست دوران تیرگی؛ قدردانی بارزانی!
این روزنامه هم مرکز زمین لرزه را سلیمانیه عراق عنوان کرد و نوشت: ترکیه اولین کشوری بود که به یاری زلزله زدگان شتافته است.
روزنامهی ینی شافاک
این روزنامه گرچه تیتر کرد: “کرمانشاه می گرید” اما نوشت: ترکیه به عنوان اولین کشور کمک های خود را روانه ی سلیمانیه کرد!
روزنامهی گونش
این روزنامه هم با تصویری از ارسال کمک های هلال احمر ترکیه، نوشت: از همه جلوتر ما به کمک شتافتیم
روزنامهی تاکویم
این روزنامه هم به مانند دیگر مطبوعات ترکیه با عکسی از کمک های هلال احمر ترکیه از تیتر مشابه “اولین کمک از سوی ترکیه ارسال شد” استفاده کرد و در مطلبی نوشت: درحالیکه کشورهای مختلف از ارسال سلاح به این “منطقه” کوتاهی نمی کنند، اولین کمک های بشردوستانه از ترکیه ارسال شد.
شاید دست اندرکاران این روزنامه هنوز نمی دانند “منطقه”ی مورد نظر آنان با مرزهای ایران متفاوت بوده و نمی توانند همه را یک کاسه ببینند!
روزنامهی وطن
این روزنامه هم با تیتر “در عرض ۴۰ ثانیه با خاک یکسان شد” نوشت: در زمین لرزه ی ۷٫۳ ریشتری عراق در مرز با ایران، ۴۰۰ کشته و ۶۷۰۰ مجروح شدند.
وطن بدون اشاره به اینکه به غیر از هفت کشته، بقیه ی تلفات عمده جانی و مالی زلزله یاد شده در ایران بوده است نوشت: اولین کمک به زلزله زدگان از ترکیه ارسال شد و بارزانی هم تشکر کرد!
روزنامهی آکشام
این روزنامه ی چاپ ترکیه هم این تیتر را برای خود انتخاب کرد: شمال عراق فرو ریخت؛ ترکیه رسید!
یا عوامل این روزنامه در شیطنتی معنادار غرب ایران را هم ضمیمه شمال عراق کرده اند یا واقعا از جغرافیای همسایگان خود هیچ نمی دانند!